عنوان پایان‌نامه
بررسی سند شناختی قهوه خانه ها از دوره ناصری تا پایان دوره پهلوی
- رشته تحصیلی
- تاریخ-اسناد ومدارک آرشیوی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 4083;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 67697
- تاریخ دفاع
- ۲۶ بهمن ۱۳۹۳
- دانشجو
- مریم صدیقی
- استاد راهنما
- رسول جعفریان
- چکیده
- قهوه خانه، با کارکردهای فرهنگی، اجتماعی و حتی اقتصادی، نقش قابل ملاحظه ای در جامعه ایرانی در دوره قاجار و پهلوی داشته است. این مراکز در عصر صفویه با ویژگی‌ها وکارکرد های خاصی شکل گرفت. به نظر می رسد پس از سقوط صفویه تا برآمدن قاجار، به دلیل گسترش بی ثباتی و ناامنی اجتماعی و نیز کاهش درآمدهای مالی، قهوه خانه ها دوره ای از فترت را پشت سر گذاشتند، اما با روی کار آمدن سلسله قاجار و بازگشت ثبات نسبی سیاسی و اجتماعی به ایران، مراکز قهوه خانه ای به تدریج با ویژگی‌ها و کارکردهای گسترده تری دوباره در جامعه پاگرفت. دوره ناصری اوج شکوفایی قهوه خانه‌ها بود و از آن زمان تا پایان قاجار به طور چشمگیری بر شمارآن‌ها افزوده شد.دردوره پهلوی اول با وجود تعداد فراوان قهوه خانه‌ها در تمام شهرهای ایران، به دلیل گسترش مدرنتیه و تغییر شکل زندگی مردم، و نیز به دلیل حضور افراد بیکار، ولگرد و معتاد،به تدریج وجهه این اماکن در اذهان عمومی تخریب شده و قهوه خانه جایگاه خود را در جامعه از دست داد. در بررسی سیر تحول تاریخ قهوه خانه‌ها در دوره قاجار و پهلوی و متونی که در این زمینه نوشته شده، کمتر از اسناد استفاده شده است. این کاری است که در اینجا انجام خواهد شد. شماری از این اسناد در باره عموم قهوه خانه ها، برخی در باره قهوه خانه سلطنتی و شماری دیگر به نحوه نظارت دولت بر قهوه خانه‌ها باز می‌گردد. موارد اخیر شامل مواردی چون بستن قهوه خانه‌ها، نظارت بر توزیع و استعمال تریاک در قهوه خانه‌ها، اخذ مالیات، ممنوعیت‌های اعمال شده مانند منع صفحه‌های گرامافون به زبان‌های غیر از فارسی و ... می‌شود. تعداد دیگری از این اسناد عریضه‌هایی هستند با موضوع شکایت قهوه چیان از دولت و یا شکایت‌های مردم از اوضاع قهوه خانه‌ها و یا اختلافات درون صنفی قهوه خانه‌ها. واژه‌های کلیدی: قهوه خانه، سند، قاجار (از دوره ناصری)، پهلوی اول
- Abstract
- Coffee House, the functions of cultural, social and economic, had the considerable role in Iran during the Qajar and Pahlavi era. These centers, with specific functions, were established in the Safavid era .As it looks,since the fall of the Safavid dynasty and rise of the Qajar dynasty,due to the expansion of Instability and insecurity of society and decline of fiscal revenues,Coffeehouses were stagnant for some time.But after rise of the Qajar dynasty establishment of political and social stabilityin Iran, gradually, Coffee houses, with boarder functions, flourished again. The reign of Naser al-Din Shah was the peak of coffee houses, and from then until the end of the Qajar dynasty, the number of coffee houses increased dramatically. In the first Pahlavi era, although there were a large number of coffee houses in all cities,Due to the expansion of modernity and transforming the lives of people, also, because of the unemployed, addicted people and loafers, the reputation of Coffee houses was destroyed gradually, and lost their position in society. In study of the evolution of the history of coffee houses in the Qajar and Pahlavi Era,and the texts on this subject have been written, less of documents is used. And this is what we are going to do.Some of these documents are reviewed public café, some of them are reviewed royal café, and some of them show how coffee houses were supervised by the government.Recent cases include some items such as shutting down coffee houses, monitoring the distribution and use of opium, paying tax,Prohibitions that were imposed such as Prohibitions on use ofphonograph pages in languages other than Farsi. Some of these documents are petitions that café owners had made a complaint against government, or complaints that people had made that atmosphere of coffee houses is intolerable, or differences within union of coffee houses. Keywords:Coffee House, Documents, Qajar(From the Reign of Naser al-Din Shah), First Pahlavi
