عنوان پایان‌نامه
ارزیابی تحمل به شوری در نتاج حاصل از تلاقی های کنترل شده گونه های پسته Pistacia vera و p.atlantica
- رشته تحصیلی
- مهندسی تولیدات گیاهی- اصلاح گیاهان باغبانی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه پردیس ابوریحان شماره ثبت: 973;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 80490;کتابخانه پردیس ابوریحان شماره ثبت: 973;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 80490
- تاریخ دفاع
- ۱۵ بهمن ۱۳۹۳
- دانشجو
- پری خادمی
- استاد راهنما
- محمودرضا روزبان
- چکیده
- پسته یکی از گیاهان به نسبت متحمل به شوری است که از جایگاه ویژه‌ای در صادارت غیرنفتی ایران برخوردار است. در حال حاضر بیشتر باغ‌های پسته ایران در خاک‌های شور و سدیمی احداث شده‌اند و با آب هایی بی‌کیفیت و شور آبیاری می شوند. با توجه به روند رو به فزونی شور شدن آب ها و خاک های کشور بویژه در مناطق پسته خیز، معرفی پایه های متحمل به شوری پسته برای افزایش کمی و کیفی محصول، اجتناب ناپذیر به نظر می رسد. به منظور ارزیابی تحمل به شوری پایه های "قزوینی"، "سفید پسته نوق"، "بادامی"، "آتلانتیکا"، و هیبریدهای "آتلانتیکا × قزوینی" و "آتلانتیکا× سفید پسته نوق"، آزمایشی فاکتوریل در شرایط گلخانه ای انجام پذیرفت. در این آزمایش، تنش شوری با افزودن کلرید سدیم به آب آبیاری گلخانه (شاهد) تا رسیدن به هدایت الکتریکی ?، ?? و ?? دسی زیمنس بر متر ایجاد گردید. در روزهای ?? و ?? پس از شروع تنش، ارتفاع ساقه، قطر ساقه، تعداد برگ، تعداد برگ های آسیب دیده، سطح برگ، سطح ویژه برگ، وزن‌تر و وزن خشک ریشه و شاخساره گیاه، و همچنین پایداری غشاء، شاخص سبزینگی برگ، محتوای نسبی آب برگ، پتانسیل اسمزی برگ، غلظت کلروفیل، کاروتنوئیدها، کربوهیدرات های محلول، پرولین، پروتئین کل و غلظت عناصر Na+، K+، Ca2+ و نسبت آن ها در برگ ها ارزیابی شد. بر اساس نتایج بدست آمده، در دو زمان نمونه برداری شاخص های رشدی گیاه با افزایش سطوح شوری آب آبیاری کاهش یافت و کم ترین میزان کاهش در واریته های "بادامی"، "قزوینی" و هیبرید "آتلانتیکا × قزوینی" مشاهده شد. ویژگی‌های فیزیولوژیک و بیوشیمیایی دانهال های پسته نیز در دو زمان ?? و ?? روز پس از تنش به طور معنی‌داری تحت تأثیر تیمار شوری قرار گرفت به گونه-ای که دانهال هیبرید "آتلانتیکا × قزوینی" درسطح شوری ?? دسی زیمنس بر متر بیشترین کربوهیدرات های محلول و پرولین برگ را و سفید پسته نوق کم ترین کربوهیدرات های محلول و پرولین برگ و گیاهان شاهد نیز از کم ترین میزان غلظت کربوهیدرات های محلول و پرولین برخوردار بود. پتانسیل اسمزی در سطح چهار شوری در هیبرید "آتلانتیکا × قزوینی" 39/3- مگاپاسکال و در سفید پسته نوق 57/2- مگاپاسکال بود. در شرایط تنش شوری غلظت عناصر پتاسیم و کلسیم با افزایش شوری در برگ دانهال ها کاهش یافت و غلظت سدیم و نسبت سدیم به پتاسیم به نسبت دانهال های شاهد در برگ افزایش یافت. کم ترین میزان پایداری غشاء و محتوای نسبی آب در تیمار ??دسی زیمنس بر متر مشاهده شد. این صفات در هیبرید "آتلانتیکا × قزوینی" و "قزوینی" نسبت به سایر دانهال ها بالاتر بودند. غلظت رنگدانه‌های فتوسنتزی شامل کلروفیل a، b، کل و کاروتنوئید با افزایش سطوح کلرید سدیم در آب آبیاری کاهش معنی داری داشت. در مجموع هیبرید "آتلانتیکا × قزوینی" و "قزوینی" نسبت به سایر دانهال ها، بیشترین تحمل را در سطح شوری 16 دسی زیمنس بر متر نشان دادند و پایه‌های "آتلانتیکا" و "سفیدپسته نوق" حساس‌ترین واریته ها در این سطح شوری بودند.
- Abstract
- Pistachio (Pistacia vera L.) is an economic plant which may moderately tolerate salinity. Many of pistachio orchards have been established on sodic and saline soils and irrigated with low quality saline water. Thus, identifying the salt tolerant rootstocks to increase yield is essential. This study was conduceted to evaluate responces of pistachio rootstocks ‘Ghazvini’, ‘Sefid Peste Noogh’, ‘Badami’ and P. atlantica, and hybrids ‘Qazvini’×P. atlantica and ‘Sefid Peste Noogh’×P. atlantica. The experiments were conducted at the experimental greenhouse of the Department of Horticultural Science of University of Tehran, during winter 2012 to autumn 2014. The experiment was laid on a Factorial experiment based on completely randomized block design with three replications. Salinity stress was applied to the plants by adding sodium chloride (control, 8, 12 and 16 dS/m) to the irrigation water. Plant responses to the salinity stress including stem height, stem diameter, number of leaves, number of injured leaves, leaf area, specific leaf area, fresh and dry weight of root and shoot, and membrane stability index, leaf color, relative water content, osmotic potential, carotenoids and chlorophyll contents (a, b and total), soluble carbohydrates, proline concentration, total protein content and the Na+, K+, Ca2+ concentration in the leaves were evaluated 45 and 90 days after starting salinity stress. The highest growth parameters significantly reduced with increasing salinity level, however, growth parameters of ‘Badami’, ‘Qazvini’ and the hybrid ‘Qazvini’×P. atlantica were significantly higher under salinity stress. Physiochemical traits of the seedlings were significantly affected by salinity stress, too. Salinity stress induced proline and soluble carbohydrates accumulation in the leaves of seedlings and the highest levels were observed in 12 and 16 dS/m treatments. ‘Qazvini’×P. atlantica and ‘Qazvini’ had the highest proline and soluble carbohydrates contents under salinity levels 12 and 16 dS/m. Na+ concentration and the ratio of Na+/K+ in the leaves of plants increased with increasing salinity, however, salinity stress significantly reduced K+ and Ca2+ in the leaves. Leaf membrane stability index, relative water content and osmotic potential significantly reduced in the leaves of salt-stressed plants and the lowest values were found in the 16 dS/m treatment. ‘Qazvini’×P. atlantica and ‘Qazvini’ were able to preserve leaf membrane stability index, relative water content and osmotic potential at higher levels under salinity stress. Concentration of photosynthetic pigments, chlorophyll a, b and total chlorophyll and carotenoids, were significantly decreased with increasing salinity level. Based on the results, it was concluded that the hybrid ‘Qazvini’×P. atlantica and ‘Qazvini’ may tolerate salinity stress more than the other genotypes. Keywords: Pistachio, Salt Stress, Osmotic Potential, Relative Water Content ,Sodium Potasium Ratio
