عنوان پایان‌نامه
شناخت شیوه های استفاده ی محلی از جنگل های زاگرس به منظور دستیابی به مولفه های اولیه ی مدیریت جوامع محلی بر منابع جنگلی (مطالعه موردی: کاکا شرف خرم آباد)
- رشته تحصیلی
- مهندسی منابع طبیعی - جنگلداری
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 67133;کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 6264
- تاریخ دفاع
- ۲۹ بهمن ۱۳۹۳
- دانشجو
- احمد بازگیر
- استاد راهنما
- منوچهر نمیرانیان, محمد عواطفی همت
- چکیده
- این پژوهش با هدف شناخت شیوه¬های استفاده¬ی ملموس مردم محلی از جنگل¬های شهرستان خرم‌آباد استان لرستان به منظور دستیابی به مؤلفه‌های اولیه¬ی مدیریت جوامع محلی بر منابع جنگلی انجام شده است. جامعه‌ی انسانی مورد مطالعه در این تحقیق اهالی روستای چشمه علی و عشایر ساکن در سامان عرفی این روستا بوده که معیشت آن‌ها وابسته به دامداری سنتی، کشاورزی، باغداری و محصولات جنگلی است، و از نظر تقسیمات قومی متعلق به تیره عین شاه، طایفه¬ی مَدهَنی از ایل پاپی می¬باشند. سامان عرفی روستای چشمه علی با مساحت 1734 هکتار یکی از سامان‌های عرفی بزرگ دهستان کاکاشرف واقع در 25 کیلومتری جنوب‌شرقی شهرستان خرم¬آباد است. روستای چشمه¬علی دارای 70 خانوار و جمعیتی برابر با 317 نفر است. عشایر مورد مطالعه حدود 22 خانوار بوده‌اند که در فصل بهار و تابستان در سامان عرفی روستا ساکن هستند و با روستاییان پیوند خویشاوندی دارند. این تحقیق به روش مردم¬نگاری با ابزارهای مصاحبه¬های نیمه ساختاریافته و ساختار نیافته، مشاهده¬ی مشارکتی، متر و نوار قطرسنج در طول 13 ماه از مرداد 1392 تا شهریور 1393 انجام شده است. نتایج استفاده‌های محلی در قالب طبقات غذایی، دارویی، وسایل منزل و صنایع دستی، ساختمان، دامداری، کشاورزی، انرژی و سایر آمده است. روستاییان در طبقات استفاده دامداری، انرژی و غذایی وابستگی نسبتاً بالایی به جنگل دارند و وابستگی عشایر در طبقات دامداری، انرژی، ساختمان و وسایل منزل و صنایع دستی قابل توجه می‌باشد. استفاده از جنگل در طبقه دامداری عمدتاً مربوط به تعلیف دام است؛ در طبقه انرژی عمده استفاده روستاییان برای بخاری و گرم کردن منازل است به شکلی که این استفاده 77 درصد از حجم 28 مترمکعبی استفاده‌ی سالیانه یک خانوار روستایی در طبقه انرژی را شامل می‌شود و برای عشایر از حجم 5/10 مترمکعبی استفاده سالیانه یک خانوار دسته‌های مختلف استفاده به نسبت‌های نزدیک‌تری سهم دارند. استفاده‌ی عمده‌ی غذایی روستاییان از جنگل مربوط به میوه‌های جنگلی و گیاهان است که بیشتر در حد خود مصرفی است و تنها محصولاتی چون سریش تماشایی، قارچ و بذر بلوط محصولات بازاری اصلی روستاییان می‌باشد، که هر خانوار روستایی به طور تقریب سالیانه از هرکدام از محصولات به ترتیب 350 ، 50 و 5500 کیلوگرم (وابسته به سال بذردهی) به فروش می‌رسانند. همچنین عشایر با توجه به سبک زندگی و سازهای موقتی که دارند در طبقه ساختمان و وسایل منزل و صنایع دستی نسبت به روستاییان استفاده‌ی چوبی بیشتری دارند. در کل نتایج این بخش نشان دهنده‌ی ارتباطی قوی بین گیاهان و انسان‌ها است به گونه‌ای که در حال حاضر ادامه حیات بسیاری از این جوامع بدون جنگل با مشکل جدی مواجهه خواهد شد. روستاییان و عشایر برای برخی از این استفاده‌ها از جمله دامداری و اسکان، سامان عرفی و حدود مشخص دارند که به صورت اشتراکی از آن استفاده می‌کنند ولی برای سایر استفاده‌ها این حدود رسمیت ندارد. آن‌چه که در شکل‌گیری و تعیین استفاده از سامان عرفی نقش اساسی دارد روابط طایفه‌ای و خویشاوندی است، به شکلی که امروزه مالکیت عرفی سامان عرفی روستا برای یک تیره مشخص است.
- Abstract
- The goal of this research was making real image of tangible use of forests by local people in Khorramabad County (Lorestan province, west of Iran). This finding could help in understanding local people management on forest resources. Tangible use is defined as the use of products that are directly harvested by users. Local people are the main group of users in many forest area and forest products play important role in their livelihood. In this research, human community was consisted all people of Cheshmeh-Ali village and nomads living in the customary land area of this village and they are belong to Einshah branch, Madhani tribe of Papi confederacy. The area of customary unit is 1734 ha. Local livelihoods are dependent on traditional livestock husbandry, agriculture, gardening, as well as forest products. The customary land area of this village is located in Kakasharaf village agglomerate, at 25 kilometers southeast of Khorramabad city. Cheshmeh-Ali village has 70 households and 317 persons. Also 22 Nomads households have familial ties with rural villagers. The methodology of this research was ethnography method, which is done with semi-structured, and non-structured interviews, participatory observation, meter and diameter tape tools, during 13 months, from August 2013 to September 2014. The local uses classified into following categories: food, medicine, furniture and handicraft, construction, livestock, agriculture, and energy. In livestock, energy and food categories, dependency of rural residents to forest is relatively higher than nomad households. On the other hand dependency of nomad families on forest is remarkable in livestock, energy, construction, furniture and handicrafts categories. Main use of forest in livestock category is fodder supply. Also forest wood were used as the main sources of energy in stoves, this uses included 73% of 24 cubic meters of annual consumption of rural household and 10.5 cubic meters of annual consumption of nomads. The main use of forest in food category was edible fruits and plants. this uses are subsistence and forest products including Eremurus spectabilis M.B., mushroom, and oak's seeds had market values in the region. Each household sells 350 kilograms of Eremurus, 50 kilograms of mushrooms and 2860 kilograms of seed (depending on seeding year), annually, in average. Also, nomad are dependent to forest more than rural people in the category of construction and furniture and handicraft. It can be due to the different style of nomads' life and temporary structures of woody shelter for family living. Totally, the results of this research reveald strong relationship between forest and human community.Rural and nomads have specified customary land area for some of the uses such as traditional livestock husbandry and accommodation, which is common. however for other uses these constraints does not imply. Also the critical notion for formation and using customary land area is familial ties.
