عنوان پایان‌نامه
ارزیابی توان اکولوژیک و اثرهای محیط زیستی توسعه در مناطق حفاظت شده با استفاده از مدل تخریب و رویکرد برنامه ریزی اکوتوریسم و جنگل کاری (مطالعه موردی: منطقه حفاظت شده کرکس - شهرستان نطنز)
- رشته تحصیلی
- مهندسی منابع طبیعی - جنگلداری
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 6265;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 67189
- تاریخ دفاع
- ۱۹ بهمن ۱۳۹۳
- استاد راهنما
- مجید مخدوم فرخنده, نصرت اله ضرغام
- دانشجو
- ایمان شیرمحمدی
- چکیده
- یکی از مناطقی که نیاز به پایش مداوم دارند، مناطق حفاظت¬شده هستند، اکثر این مناطق در کشور از منظرهای مختلف محیط¬زیستی بنا بر آمارهای موجود سیر نزولی داشته¬اند که این امر نشان از ضعف مدیریت این مناطق می¬باشد. در کشور، مناطق حفاظتشده صرفاَ با هدف حفاظت مدیریت میشوند، در صورتی که میتواند اهداف دیگری نظیر اکوتوریسم، در کنار حفاظت نیز مد نظر قرار گیرد که نه تنها با حفاظت منافاتی نداشته، میتواند در جهت حفظ، احیا و بهبود وضعیت وخیم و نابسمان این مناطق در کشور باشد.ارزیابی اثرات توسعه میتواند قبل از تکمیل طرح ملی آمایش سرزمین در کشور، روند توسعه را به سمت مناطق پر توان سوق داده و از بروز تخریب و آسیب بیشتر در مناطق حساس جلوگیری به عمل آورد. در این راستا ابتدا منطقه حفاظت¬شده¬کرکس با مساحتی بالغ بر 114580 هکتار، در2567 یگان محیط زیستی ارزیابی توان اکولوژیک بر آن صورت گرفت و توان بالقوه منطقه نظیر کشاورزی، مرتعداری، اکوتوریسم(متمرکز و گسترده)، جنگلکاری، آبزی پروری، توسعه¬ی شهری و حفاظت در چارچوب مدل¬های اکولوژیکی مخدوم ارزیابی شد. پس از مشخص¬کردن کاربری¬های بهینه، زون¬بندی مقدماتی و مرز بندی، زون‌بندی نهایی منطقه صورت گرفت. سرانجام با بررسی و مقایسه ترکیب زون¬بندی نهایی با معیارهای (IUCN, 1994) و زون بندی (FAO, 1988) مشخص شد در صورت رعایت ضوابطی منطقه حفاظت¬شده کرکس توان تبدیل به پارک ملی را دارا می¬باشد. در گام بعدی جهت مشخص¬کردن آثار توسعه در منطقه حفاظت شده کرکس ارزیابی اثرات توسعه توسط مدل تخریب محیط زیست انجام¬شد. برای نخستین بار واحدهای هیدرولوژیک به عنوان واحد نشانزد انتخاب گردید. سپس عناصر این مدل،شامل شدت عوامل¬تخریب، تراکم فیزیولوژیک و آسیب-پذیری بوم¬شناختی در هر یک از واحدها محاسبه شد. در ادامه برای تک تک این عناصر نقشه¬سازی صورت¬گرفت. پس از محاسبه پارامترهای مربوط به مدل تخریب این پارامترها در مدل قرار¬گرفته و نقشه نهایی تخریب منطقه تهیه گردید. همچنین برای نخستین بار به شیوه‌ای صحیح بر اساس نظریه فازی ضرایب تخریب در این پژوهش طبقه‌بندی شد. بدین-ترتیب کلیه واحدها از نظر شدت و میزان تخریب با یکدیگر مقایسه شدند و کل منطقه به 3 پهنه‌ی مستعدتوسعه، نیازمند بازسازی و نیازمند اقدامات حفاظتی تقسیم شد. در مجموع با توجه به الویت‌بندی توسعه که بر اساس شرایط محلی و مسائل اجتماعی- اقتصادی صورت گرفت، امکان توسعه بیش از این وجود ندارد و اهداف مدیریت منطقه باید به سمت بازسازی و حفاظت پیش¬رود. علاوه بر این اقدامات اصلاحی و بهسازی جهت حفظ و تبیین شرایط کنونی در الویت قرار¬گیرد که یکی از این اقدامات می¬تواند حذف آفت مخرب معادن از منطقه باشد.
- Abstract
- Protected areas are one the places that need to be continuously monitored. According to evidence, most of these areas have declined in different environmental perspectives that it shows weak management in these areas. Protected areas in our country are managed solely for the aim of protection, while other purposes such as ecotourism, conservation could be considered that not only does not conflict with the protection, it may be necessary to protection, restoration and improvement of the critical situation regions in the country. Achievement to development impact assessment before country's national land use planning could be lead the development procedures to pluripotent areas and prevent more damages in sensitive areas. By this approach, karkas protected area with an area over 114,580 hectares, was assessed in 2567 units. Then potential of this area, such as agriculture, range management, ecotourism (intensive and extensive), silviculture, aquaculture, urban development and ecological protection were assessed within Makhdoum?s model. After defining optimal land uses, preliminary zoning and dichotomizing, final zoning were done. after comparing the final zones with IUCN???s criteria (1994) and FAO zoning (1988), it was found that if rules follows, the karkas protected area will be able to be a national park. In the next step, in order to determine the effects of development on karkas protected area, development impact assessment was done by model. Hydrologic units was chosen as a unite work for the first time. The elements of this model, including the severity of damage and physiological density and ecological vulnerability was calculated in each units. Then, each of these elements were mapped. After calculating the parameters of the degradation model, these parameters were placed in the model and destruction final map was prepared. Also in this study, destruction coefficients based on fuzzy theory was categorized for the first time. Thus, all subjects were compared in terms of intensity and extent of damage and the entire region were divided into 3 zones, prone to development, need to rehabilitation and need to conservation events. Generally, according to the development priorities were done based on local conditions and socio-economic issues, there are no more development possibility and the management objectives should go toward restoration and conservation. In addition, improvement actions should be a priority to preserve and explain the current situation that one of these actions could be removing mines of the area.
