عنوان پایان‌نامه
وراثت پذیری وبرسی خصوصیات ارگانولپتپک مرتبط با طعم میوه خیاز
- رشته تحصیلی
- مهندسی تولیدات گیاهی- اصلاح گیاهان باغبانی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 42653;کتابخانه پردیس ابوریحان شماره ثبت: 278;کتابخانه پردیس ابوریحان شماره ثبت: 278
- تاریخ دفاع
- ۳۱ مرداد ۱۳۸۸
- دانشجو
- الهام علی آبادی
- استاد راهنما
- محمود لطفی, رضا امیری
- چکیده
- چکیده خیار(Cucmis sativus L.) یکی از سبزی¬های میوه¬ای است که در ایران بیش از کاربرد سالادی و فرآوری به عنوان یک میوه رومیزی مصرف می¬شود و لذا خصوصیات کیفی آن بسیار مورد توجه است. با توجه به این که خصوصیات مربوط به طعم که اهمیت زیادی برای مصرف تازه¬خوری دارند مورد غفلت واقع شده است، لذا برای اصلاح ارقام جدید و تولید هیبریدهای برتر داخلی باید به پتانسیل¬های کیفی و ارگانولپتیکی میوه شامل تردی و سفتی بافت، عطر و مزه توجه نمود. در این آزمایش 16 نمونه محلی (74، 87، 97، 47، 56، 43، 53، 39، 99، 17، 5، 88، 85، 9، برمه، کاشان) که از نظر طعم تنوع کافی را داشتند انتخاب و در بهار 1387 در گلخانه پردیس ابوریحان کشت شدند. در مرحله اول به منظور تعیین پارامترهای موثر در طعم خیار یک سری فاکتورهایی که با طعم رابطه مستقیمی داشتند مثل میزان ماده خشک میوه، درصد خاکستر، میزان پتاسیم، سفتی بافت، عطر و مزه میوه اندازه¬گیری شدند. از 15 ژرم¬پلاسم محلی به عنوان والدین، 7 والد به عنوان والد ماده و 8 والد به عنوان والد نر در قالب طرح ژنتیکی فاکتوریل(NCDII) تلاقی داده شدند. در این مرحله صفات سفتی گوشت، سفتی پوست، عطر، مزه، تردی، میزان ماده خشک، اندازه گوشت و نسبت قطر تخمدان به قطر میوه اندازه¬گیری شد. تجزیه آماری با استفاده از نرم افزارهای SAS، NTsys و pathe انجام گرفت. نتایج حاصل از مقایسه میانگین اثر هر ژرم¬پلاسم روی صفات اندازه¬گیری شده کاملاً معنی¬دار بود. 85G با بیشترین میزان مزه و عطر، و کمترین میزان سفتی پوست، بهترین طعم را به خود اختصاص داد. با توجه به نتایج این آزمایش، بیشترین طعم در نمونه¬های با بیشترین میزان عطر، مزه، میزان پتاسیم، و میزان ماده خشک میوه و کمترین میزان سفتی بافت پوست میوه مشاهده شد. تجزیه به عامل¬ها به روش مولفه¬های اصلی چهار 4 عامل پنهانی را شناسایی کرد که 71/89 درصد از تنوع داده¬ها را توجیه نمود که عامل اول به شدت تحت تاثیر مزه و عطر بود. دندروگرام حاصل از تجزیه خوشه¬ای 5 گروه متمایز از لحاظ طعم را مشخص نمود. به این ترتیب شاخص¬های موثر در طعم خیار شامل مزه، عطر، بافت گوشت و پوست و تردی می¬باشند. معنی¬دار بودن والد نر و ماده نشان¬دهنده دخالت داشتن واریانس افزایشی در کنترل صفات مذکور می¬باشد، زیرا هر دو منبع مذکور کوواریانس خانواده¬های ناتنی را برآورد می¬کند. منبع نر × ماده، برای کلیه صفات معنی¬دار شد، پس برای کلیه صفات در این ژرم¬پلاسم، می¬توان از طریق هیبریدهای F1 از هتروزیس بهره¬برداری کرد. قابلیت توارث عمومی برای اکثر صفات زیاد بود، که نشان دهنده تنوع ژنتیکی بالای این صفات در ژرم پلاسم موجود می¬باشد. به عبارت دیگر این نتایج نشان می¬دهد که امکان بهره¬برداری ژنتیکی زیادی در طعم وجود دارد. با توجه به همبستگی¬های ژنتیکی صفات در پایان باید گفت، با کاهش قطر حفره بذری میزان تردی میوه افزایش می¬یابد و صدای برخاسته از خیارهای کشیده¬تر و باریک¬تر، مطلوب¬تر است و میوه¬های تردتر، مزه بهتر و مطلوب¬تری دارند. کلمات کلیدی: بافت، خصوصیات ارگانولپتیک، خیار، طعم و وراثت¬پذیری.
- Abstract
- Abstract Cucumber is an important fruity vegetable worldwide. It is consumed in some eastern countries like Iran not only for salad and pickled but also as a table fruit. Thus organoleptic characteristics including taste, aroma, firmness and other traits affecting on consumer savor should be more considered in cucumber breeding. In this study 16 selected Iranian local cultivars (G17, G5, G39, G88, G85, G99, G9, G74, G47, G53, G56, G87, G97, G43, berme and kashan) were planted in plastic greenhouse and their fruits evaluated for odor, taste and external attribute by panel test. In addition proposed effective parameters including dry weight of fruits, potassium content, ash percent and texture firmness were measured. Then seven female and eight male parents based on the results of first trial were selected and crossed with each other in an 8×7 factorial design (NCD II). Nine quantitative and qualitative components including length (L) and width (W), flesh fruit size and placental diameter/fruit diameter ratio (PD/FD) and skin texture firmness, flesh texture firmness, aroma, taste, crunchy and fruit dry matter content (DM) were evaluated in F1 results. The data were analyzed with SAS, Path and NTSYSpc softwares. The effect of each germplasm on the measured traits was significant at probability level of 1 percent. G58 with the highest taste and aroma and lowest firmness of skin had the best flavor. The results also showed that the highest flavor related to genotypes with high taste, odor, potassium content and dry matter and low firmness in skin. On the basis of cluster analysis, cultivars were divided to four groups. Cultivar G85 with the best taste, aroma and the low firmness had the best flavor. Factor analysis using principal component method identified four factors that were accounted about 89.71 percent of data variations. Cluster analysis classified the germplasms into five different flavor groups. In factorial design, male and female were significant. It means that the additive genetic variance contribute on controlling the traits. Male*female interaction was significant for all of the traits. Therefore, we can use F1 hybrides for using hetrosis in all of the characters. Broad-sense heritability of hybrids ranged 67% to 94% which showed high genetic variations of the traits in the germplams. These results showed that there were high genetic potential for flavor. The genetic correlations showed that decreasing placental diameter/fruit diameter ratio increases fruit crunchy and more crunchy fruits have the better tase. Key words: aroma, cucumber, heritability, qualitative traits, taste.
