عنوان پایان‌نامه
مناظر و مرایا اثر قاسم علی قاینی
- رشته تحصیلی
- تاریخ علم - نجوم در جهان اسلام
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده الهیات و معارف اسلامی شماره ثبت: 1803ف;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 43642
- تاریخ دفاع
- ۲۷ بهمن ۱۳۸۸
- دانشجو
- مرجان اکبری
- استاد راهنما
- ایرج نیک سرشت
- چکیده
- رساله فارسی مناظر و مرایا (1097 ه.ق.) اثر قاسم‌علی قاینی شامل 16 مطلب در موضوعات مختلف علم نورشناسی می‌باشد که به صورت کاملا کلّی و کیفی بیان شده‌اند. مطالب اوّل تا ششم، به ذکر اصول اوّلیه و مفاهیم نوری که اقلیدس و ابن‌هیثم در آثار خود بر آنها تاکید داشته‌اند اختصاص دارد. بعد از آن هر مطلب تقریبا به طور مستقّل به تشریح مواردی از آزمایش‌ها و پدیده‌های طبیعی که با اصول اوّلیه بیان و توجیه می‌شود، پرداخته است. این رساله، رساله‌ای تک نسخه می‌باشد و کار تصحیح بر اساس همین تک نسخه انجام شده است. شرح و نقدی نیز بر این رساله نوشته شده که شامل توضیحات قسمت‌های نامفهوم و رفع ایرادات احتمالی در متن و شکلهای آن است. بر مبنای این پژوهش به نظر می‌رسد که این رساله احتمالا از نوع آموزشی نبوده است و قاینی رساله‌ای جامع و ساده در علم نورشناسی با تکیه بر آثار و نظریات پیشینیان خود در این علم، بخصوص آثار اقلیدس و ابن‌هیثم، نوشته است.
- Abstract
- The subject of this dissertation is to provide a corrected and critically analyzed version of the treatise written by Q?sim-Al? al- Q?yin? titled “Man?zir wa Mar?y?” [Optics and Catoptrics]. This treatise consists of 16 or sections (Matlabs) on subjects regarding Optics; stating the concepts in a general and qualitative manner and giving examples with illustrations for each. Sections 1 to 6 consist of the postulates and concepts which Euclid and Alhazen have presented in their works. The following sections independently give explanations on experiments and natural phenomena which can be understood through the initial postulates. Only one manuscript of “Man?zir wa Mar?y?” exists which is the only source for our study. Explanations on incomprehensible and vague portions of the text, solutions for the possible logical and analytical errors and corrected illustrations are fully described. A separate chapter is devoted to this clarification and analytical analysis. Based on this research, it can be said that this treatise was probably not written for educational purposes and it appears that Q?yin? wrote it to provide a simplified and abridged text in Optics based on the works of his predecessors like Euclid and Alhazen.
