عنوان پایان‌نامه
بررسی تطبیقی آموزه امامت در کلام اهل بیت و آثار متکلمان برجسته
- رشته تحصیلی
- مدرسی معارف اسلامی - مبانی نظری اسلام
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده الهیات و معارف اسلامی شماره ثبت: 1812ف;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 43970
- تاریخ دفاع
- ۱۵ بهمن ۱۳۸۸
- دانشجو
- رضا نوین
- استاد راهنما
- احد فرامرز قراملکی
- چکیده
- رهیافت های روایی و کلامی دو منبع عمده امامت شناسی است. موضوع این تحقیق، بررسی و تطبیق مسایل امامت ـ یعنی تعریف، ضرورت، عصمت و جایگاه امام ـ همراه با تحلیل گزاره ای و مفهومی برای رصد وفاق ها و خلاف ها در این دو رهیافت، است. شیخ مفید امامت را تقدم در مقتضای طاعت و متأخرین آن را ریاست عامه در امور دین و دنیا بر سبیل خلافت از پیامبر برای شخصی از اشخاص و بحق اصالت در دار تکلیف تعریف کرده اند. این تعریف به تدریج با افزودن مقوماتی تکمیل شده است. رهیافت روایی امامت را عهد الهی برای انسانی عادل، حجّت، معصوم، دارای ولایت، منصوب الهی و مفترض الطاعه می داند. این دو تعریف از حیث مقوّمات نسبت عموم و خصوص من وجه دارند. ضرورت امام در رهیافت کلامی با دلایلی همچون برهان لطف، بدیهی بودن تشکلیل حکومت، اجرای حدود و حفظ نظام اسلامی و وجوب دفع ضررهای عظیم اثبات شده است؛ لکن رویکرد روایی ضرورت وجود امام را حجّت الهی بودن امام و این که امام واسطه فیض الهی و علت مبقیه عالم هستی و نیز زمام دین و نظام مسلمانان به وی است، بیان می کند. ادله اثبات ضرورت وجود امام در دو رویکرد روایی و کلامی نیز نسبت من وجه دارند. دو رهیافت روایی و کلامی در دامنه عصمت امام اختلافی چندانی ندارند. ممکن الخطا بودن امت، واین که حفظ تعلیم شریعت وظیفه امام است سه دلیل عمده ضرورت عصمت امام در متون کلامی است. رهیافت روایی عصمت را شرط امامت و آن را امر مسلمی برای امام می داند. هر دو رهیافتتأکید می کنند که عصمت منشأ الهی داشته و اختیار انسان را سلب نمی کند. مواردی که در خصوص منزلت و جایگاه امام در منابع کلامی بیان شده، برخی مانند مفترض الطاعه بودن امام منشأ روایی داشته و بعضی دیگر مانند ریاست عامه عقلی هستند. افزون بر این موارد رهیافت روایی جایگاه الهی و قدسی برای امامت بیان می کند. در این رهیافت امام، حجّت الهی و نور عالم هستی است.
- Abstract
- Abstract Theological and narrative approaches are two main sources of Imamology. This study tries to investigate and compare the issue of Imamat (definition, necessity, immunity and position af Imam) and include propositional and conceptual analysis for discovery of consensuses and disagreements within these approaches. Sheikh mufid defines Imamat as precedence in requirement of obedience and posteriors considers it as public heading of religious and worldly affairs in the part of vicegerency from prophet for a person from among individuals authenticity in abode of abiding. This definition is gradually completed with adding of some constituents. Narrative approach consider Imamat as divine convenant for a just man, evidence, innocent, appointed by God and obligatory obedience. These two definitions in respect of constituents have partial inclusion. Necessity of Imam in theological approach is proven with reasons such as argument of grace, being evident the establishment of government, implementation of legal punishment and maintenance of Islamic regime and necessity of repelling massive losses: How ever narrative approach explains necessity of existence of Imam as being proof of God and also states that Imam is intermediator of Divine grace and reason of remaining of existence world which also takes the reins of religion and order of Muslims. The reasons of proving necessity of existence of Imam in these two approaches have also partial inclusion. The narrative and theological approaches in respect of in fallibility of Imam have little difference. Three main reasons about infallibility of Imam in theological texts include: possibility of making mistake by muslims community and duty of Imam for maintaining instruction of shariah. Narrative approach considers infallibility as precondition of Imamat and postulate is as a certain matter for Imam. Both of these approaches emphasize that infallibility have divine origin and don’t take away authority of human. Instances concerning status and position of Imam which have been expressed in theological sources, some have narrative origin such as obligatory obedience of Imam and some others like heading of public affairs are intellectual. In addition to these, narrative approach express divine and sacred position for Imamat. In this approach, Imam is proof of God and light of universe.
