عنوان پایان‌نامه
طراحی برنامه جامع توانبخشی شنیداری زود هنگام خانواده محور و بررسی اثر بخشی آن بر رشد مهارت های ارتباطی و هیجانی - اجتماعی کودکان ناشنوا
- رشته تحصیلی
- روانشناسی تربیتی
- مقطع تحصیلی
- دکتری تخصصی PhD
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 74410;کتابخانه دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی شماره ثبت: ع-2461
- تاریخ دفاع
- ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۵
- دانشجو
- فاطمه نیک خو
- استاد راهنما
- سعید حسن زاده
- چکیده
- چکیده مداخله زود هنگام اقدامی ضروری جهت پیشگیری از تاثیر ناشنوایی بر رشد مهارت های ارتباطی و اجتماعی-هیجانی می باشد. کاهش سن تشخیص و مداخله ضرورت حضور بیشتر والدین در برنامه های توانبخشی را به دنبال دارد. اهمیت مشارکت والدین در توانبخشی کودکان ناشنوا به عنوان والد- درمانگر، لزوم ارائه برنامه جامع توانبخشی خانواده محور همزمان با تشخیص ناشنوایی و شروع اقدامات ادیولوژیکی و اتولوژیکی را نشان می دهد. 62 نفر از کودکان ناشنوای2-0 سال(30 دختر و 32 پسر) که یا تحت عمل کاشت حلزون شنوایی قرار گرفته بودند و یا در انتظار عمل کاشت حلزون شنوایی بوده و در مرکز کاشت حلزون شنوایی بیمارستان رسول اکرم(ص) تشکیل پرونده داده بودند با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. آزمودنی های گروه آزمایش برنامه جامع توانبخشی خانواده محور را در قالب 18 جلسه گروهی و فردی(6 جلسه گروهی و 12 جلسه فردی) دریافت کردند. برای بررسی مهارت های ارتباطی و اجتماعی- هیجانی از ابزارهای پرسشنامه سنین و مراحل -ویرایش سوم(ASQ-3)، نیمرخ مقیاس رشدی رفتار نمادین و ارتباط((CSBSDP، پرسشنامه سنین و مراحل فرم اجتماعی-هیجانی(ASQ_SE)، آزمون طبقه بندی عملکرد شنیداری (CAP) و مقیاس درجه بندی وضوح گفتار(SIR) استفاده شد. تحلیل داده‌ها به روش تحلیل واریانس دو عاملی با اندازه¬گیری مکرر نشان داد که برنامه جامع توانبخشی خانواده محور در افزایش نمرات در حیطه مهارتهای ارتباطی و اجتماعی- هیجانی کودکان ناشنوای شرکت کننده در پژوهش موثر بوده است. در مرحله پیگیری نیز اثربخشی این برنامه بر متغیر های وابسته پژوهش و مؤلفه‌ها‌ی آنها پایدار است. همچنین با توجه به یکی از ملاک های پژوهش حاضر مبنی بر عدم وجود معلولیت جانبی، در سایر حیطه های رشدی تفاوتی در نمرات آزمودنی های گروه آزمایش و گواه پس از اجرای برنامه جامع توانبخشی خانواده محور مشاهده نگردید. نتیجه پژوهش حاضر حاکی از تاثیر برنامه جامع توانبخشی خانواده محور بر رشد مهارت های ارتباطی و اجتماعی هیجانی درکودکان ناشنوا می باشد. لذا کاربرد این برنامه در مراکز توانبخشی کودکان ناشنوا و با هدف آموزش والدین به عنوان درمانگر اصلی کودک ناشنوا توصیه می گردد. کلید واژه ها : برنامه جامع توانبخشی خانواده محور ، مهارت های ارتباطی ، مهارت های اجتماعی - هیجانی
- Abstract
- Abstract Early intervention is a necessary measure to prevent the impact of deafness on communication and social-emotional skills. Reducing the age of diagnosis and intervention necessitates more parental participation in rehabilitation programs. The importance of parental involvement in the rehabilitation of deaf children as parent-therapists shows the necessity for the provision of a comprehensive family based rehabilitation program along with diagnosis of hearing loss and audiological and etiological evaluations. Sixty two 0-2 year-old deaf children (30 girls and 32 boys), who either had undergone cochlear implant surgery or were candidates for cochlear implant surgery and had medical records at the cochlear implant center in the Rasul Akram Hospital, were selected using purposive sampling. The subjects were then randomly divided into two groups (experimental and control groups). The subjects of the experimental group received the family-based rehabilitation program for 18 group and individual sessions (6 group sessions and 12 individual sessions). To investigate communication and social-emotional skills, Ages and Stages Questionnaires, third edition(ASQ_3th), Communication and Symbolic Behavior Scales Developmental Profile(CSBSDP), Ages and Stages Questionnaires/ Social Emotional(ASQ-SE), Categories of Auditory Performance(CAP) & Speech Intelligibility Rating Scale(SIR) were used. Two Way Repeated Measures ANOVA analysis showed that the family-based rehabilitation program was effective in increasing communication and social-emotional skills scores of the deaf children participating in this study (P < 0.001). Moreover, in the follow-up, the effect of this program on the dependent variables of the study and their components is stable. The results are indicative of the effect of the family-based comprehensive rehabilitation program on development of communication and social-emotional skills of deaf children. Therefore, it is recommended that this program should be used at rehabilitation centers for deaf children, aiming at training parents as the primary therapists of deaf children. Keywords: Family based Comprehensive Rehabilitation Program; Communication Skills; Social-Emotional Skills
