سیاست های روسیه تزاری در دریای خزر و مناطق ساحلی از روز کارآمدن کاترین کبیر تا انقلاب ۱۹۱۷
- رشته تحصیلی
- تاریخ-مطالعات قفقازوآسیای مرکزی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 44552;کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 0032
- تاریخ دفاع
- ۲۷ بهمن ۱۳۸۸
- دانشجو
- هادی کرمی
- استاد راهنما
- منصور صفت گل
- چکیده
- دریای خزر و سواحل غربی آن(حوزه شرقی قفقاز) به جهت واقع شدن بر سر راه ارتباطی آسیا به اروپا، دارای اهمیت بسیار و در تمام دوره های تاریخی منظور نظر اقوام و قدرت های بزرگ بوده است. حاکمیت این منطقه از دوران باستان تا اوایل قرن هجدهم میلادی همواره در اختیار حکومت های ایرانی بوده است اما با شروع رقابت های استعماری میان دول بزرگ در قرن هجدهم میلادی،اهمیت این منطقه به عنوان مسیر ارتباطی شرق به غرب بسیار چشمگیر تر شد و دول بزرگ آن زمان مخصوصاً روسیه و عثمانی را وادار به تحرکاتی برای به دست آوردن این منطقه نمود. در این میان دولت روسیه تزاری که با اصلاحات فراگیر پتر کبیر از کشوری عقب افتاده و روستایی به عصر جدید صنعتی وارد شده بود به این منطقه به عنوان محل تامین منابع انرژی و مواد اولیه مورد نیاز کارخانه های نوپایش و همچنین راه توسعه به سمت جنوب و عثمانی نگاه میکرد و دستیابی به نفت، پنبه، ابریشم، غلات و نیروی کار ارزان و بازار گسترده آنجا را برای رونق بخشیدن به تجارت خود لازم و ضروری میدانست از همین رو با اجرای سیاستهای گسترده ای در دو مرحله: ابتدا از طریق نفوذ نظامی،که با لشکر کشی پتر کبیر آغاز و نهایتاً در سال 1828میلادی پس از انعقاد معاهده ترکمانچای کامل و منجر به سلطه نظامی آنها بر دریای خزر و قفقاز گشت و در مرحله دوم از طریق توسعه صنعتی و اقتصادی این منطقه جهت استفاده بهتر از مسیر تجاری و همچنین ثروتهای طبیعی آن، در صدد تحکیم سلطه خود بر آنجا برآمد. این رساله در صدد است که سیاست های نظامی و اقتصادی روسیه تزاری را در دریای خزر و سواحل غربی آن از نیمه قرن هجدهم تا انقلاب اکتبر 1917میلادی مورد بررسی و تبیین قرار دهد. کلید واژه : دریای خزر، سواحل غربی، روسیه تزاری، قفقاز، سیاست های نظامی و اقتصادی
- Abstract
- Caspian Sea and its western coasts (eastern Caucasia) because of their geographic situation in midst of Euro-Asian traditional crossroads, have had an exclusive position throughout the history and consequently, a particular grace in actual powers eyes. Persia as a matter of fact, has had the political and cultural hegemony over this region from earliest times to the 18th century. By the beginning of imperialistic rivalries between great powers in late 18th century, the significance of this region as an important and communicating bridge between Europe and Asia, grew up and this persuaded Russia and Ottoman Empire to think of its controlling. As the things were, Tsarist Russia invigorated and semi-modernized after the Peter I’s comprehensive reforms, took a strategic approach toward the Caucasus and Caspian sea, as a valuable source of oil, agricultural and mineral products, a whole and widespread market for its industrial products and last but not least, a way to actualize her strategic plans toward southern countries and Ottoman empire. Therefore, with devising some effective policies, she tried to proceed this plan in two phase: First, with a militaristic approach that its start had been clicked by Peter the great, it paved her way southward and through two imposed series of war, respectively in 1813 and 1828, prevailed over Qajars-her most serious claimant in eastern Caucasus- and established her political dominance there. Then, she tried to define and fix her authority over the region by devising some colonial strategies concerning industrialization and modernization of Caucasus. In terms of these matters, this survey aimed to peruse and study militaristic and economical policies of Tsarist Russia toward Caspian sea and its western coastal regions between half of 18th century to the revolution of 1917 February. Keywords: Caspian Sea, western coasts, Tsarist Russia, Caucasus, militaristic and economic policies