عنوان پایان‌نامه
طراحی برنامه آموزش تحول مثبت جوانی و اثر بخشی آن بر خود تنظیمی ،هویت یابی و شایستگی اجتماعی نوجوانان
- رشته تحصیلی
- روانشناسی تربیتی
- مقطع تحصیلی
- دکتری تخصصی PhD
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 71067;کتابخانه دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی شماره ثبت: ع-2374
- تاریخ دفاع
- ۳۱ شهریور ۱۳۹۴
- دانشجو
- مسعود کیانی
- استاد راهنما
- الهه حجازی موغاری
- چکیده
- چکیده: تحول مثبت جوانی یک سازه‌ی مبتنی بر توانمندی است که می‌توان آن را به عنوان درگیر شدن در رفتار اجتماعی مثبت و اجتناب از رفتارهایی که سلامتی و آینده‌ی فرد را به خطر می‌اندازد تعریف نمود. هدف پژوهش حاضر طراحی برنامه تحول مثبت جوانی متناسب با زیست‌بوم ایران و تعیین میزان اثربخشی برنامه بر روی خودتنظیمی ارادی، هویت‌یابی و شایستگی اجتماعی نوجوانان بوده است. در بخش اول پژوهش، با استفاده از روش کیفی و بر مبنای نظر متخصصان مولفه‌ها و اهداف برنامه تحول مثبت جوانی شناسایی شد و پروتکلی بر مبنای آن، برای اجرای برنامه طراحی و تدوین گردید. سپس روایی و پایایی پروتکل براساس نظر متخصصان و اجرای آزمایشی برنامه مورد بررسی قرار گرفت که نتایج رضایت‌بخش بود و نشان داد این پروتکل از روایی و پایایی لازم برخوردار است. در بخش دوم پژوهش، به منظور بررسی اثربخشی برنامه طراحی شده، از روش آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و آزمون پیگیری استفاده شد. گروه نمونه شامل 40 نفر دانش‌آموز دختر سال دوم متوسطه شهر شاهین‌شهر بود که از سطح خودتنظیمی ضعیف و خیلی ضعیف برخوردار بودند. نمونه آماری با روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای انتخاب (330n=) و پس از غربال‌گری (60n=)، افراد به صورت تصادفی، 20 نفر در گروه آزمایش و 20 نفر در گروه کنترل، گمارش شدند. سیاهه خودتنظیمی نوجوانی در پیش‌آزمون جهت غربال‌گری اولیه مورد استفاده قرار گرفت. افراد گروه آزمایش در یک برنامه مداخله شامل 14 جلسه 45 دقیقه‌ای شرکت نمودند، ولی افراد گروه کنترل هیچ‌گونه مداخله‌ای را دریافت نکردند. پس از پایان برنامه آموزشی (پس‌آزمون) و یک ماه پس از آن (آزمون پیگیری) هر دو گروه آزمایش و کنترل پرسش‌نامه‌های خودتنظیمی نوجوانی، پرسش‌نامه راهبردهای خودمدیریتی مبتنی بر انتخاب، بهینه‌سازی و جبران، و سیاهه مراحل اجتماعی- روان‌شناختی اریکسون (مقیاس هویت در برابر گم‌گشتگی نقش) را پاسخ دادند. نتایج با استفاده از روش تحلیل واریانس با اندازه‌های مکرر مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج تحلیل‌های آماری نشان داد که برنامه تحول مثبت جوانی بر روی خودتنظیمی ارادی (خودتنظیمی کوتاه‌مدت، بلندمدت و فرایندهای انتخاب هدف و بهینه‌سازی)، هویت‌یابی ( هدف‌گزینی و کسب هویت جنسی) و شایستگی اجتماعی (جرأت‌ورزی و همکاری) نوجوانان تأثیرگذار بوده است و افراد گروه آزمایش به صورت معنی‌داری نمرات بالاتری را به دست آوردند. تنها در مقیاس‌های جبران از خودتنظیمی ارادی، باورها و توان تصمیم‌گیری از هویت‌یابی و همدلی، مسئولیت‌پذیری و خودکنترلی از شایستگی اجتماعی روندی مشابه در هر دو گروه آزمایش و کنترل مشاهده شد؛ هر چند که تفاوت‌های بین‌گروهی معنی‌دار بود. بنابر این، می‌توان نتیجه گرفت که برنامه تحول مثبت جوانی می‌تواند در ارتقاء ویژگی‌های مثبت نوجوانان موثر باشد.در نهایت پیشنهاد گردید که در جهت تحول مثبت نوجوانان و کاهش رفتارهای مخاطره‌زا برنامه تحول مثبت جوانی برای نوجوانان ایرانی اجرا شود. واژگان کلیدی: نوجوانی، تحول مثبت جوانی، برنامه تحول جوانی، خودتنظیمی ارادی، هویت‌یابی، شایستگی اجتماعی
- Abstract
- Abstract: Positive youth development (PYD) is a strength-based construct of development that can be defined as the engagement in pro-social behaviors and avoidance of health compromising behaviors and future jeopardizing behaviors. The main purpose of this research was developed a positive youth development program based on Iranian ecology and study of its effectiveness on intentional self-regulation, identity resolution and social competence in adolescence. In first study by using qualitative methods, defined goals and objectives of PYD program and view of experts, a training Protocol was developed. Then a panel of experts assessed the content validity of this protocol, and its reliability was examined through a pilot study comprising 15 subjects. A second study was an experimental with a pre-test, post-test, and follow-up design. The study population was all the high school female students of second grade in Shahinshahr city (city in Esfahan province). The sample was chosen randomly based on cluster sampling method (n=330) and participants were randomly divided into two equal (20participants) experimental and control Groups. To conduct the research, the Adolescent Self-Regulatory Inventory (ASRI) was administered at pre-test to all participants for initial screening. Adolescent Self-Regulatory Inventory (ASRI), Self-Management Strategies Questionnaire based on Selection, Optimization and Compensation (SOC), Erickson Psychosocial Inventory (EPSI) and Social Competence Inventory (SCI) were used as the pre-test, post-test, and follow-up for each of the two groups.Positive youth development program were taught to the experimental group for 14 sessions (once per week), whereas the control group did not receive any teaching. Variance analysis test in frequent measurements was applied to analyze the data. Statistical analyzed showed that compared to the control group, intentional self-regulation(short-term, long-term self-regulation and selection and optimization subscales), identity resolution (goal selection and sex identity subscales) and social competence (assertion and cooperation subscales) in the experimentalgroup significantly increased.But also, in the some subscale of intentional self-regulation (compensation), identity resolution (believes and decision-making) and social competence (empathy, responsibility and self-control) scores were not significant differences between 2 groups. Findings of this study revealed that positive youth development program can effectively Promotes adolescent positive characteristics. Keywords: adolescence, positive youth development,youth development programs, intentional self-regulation, identity resolution, social competence
