مسوولیت حقوقی بانک ها در تراکنش های الکترونیکی در برابر مشتریان
- رشته تحصیلی
- حقوق خصوصی
- مقطع تحصیلی
- دکتری تخصصی PhD
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 69604
- تاریخ دفاع
- ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۴
- دانشجو
- محبوبه عبدالهی
- استاد راهنما
- سیدعلی سیداحمدی سجادی
- چکیده
- تراکنش الکترونیکی وجوه به معنی مبادله وجهی است که حداقل یکی از عملیات آن با استفاده از ابزارهای الکترونیکی انجام می¬شود. برای انجام تراکنشهای الکترونیکی، اشخاص و عوامل زیادی دخیل هستند. در نتیجه، در صورت بروز خسارت، شناخت عامل زیانبار و اثبات رابطه سببیت از بین این عوامل متعدد و مبهم، امری دشوار است. در نظام حقوقی ایران، مقررات منسجمی در مورد این موضوع وجود ندارد و روابط حقوقی طرفین تابع دستورالعملهای مصوب بانک مرکزی و قراردادهای منعقده بین بانک و مشتری است. این خلأ قانونی، ابهامات فراوانی را در مورد دایره مسئولیت بانکها در این نوع تراکنشها ایجاد کرده است. بانک در مقابل مشتری، تعهداتی برعهده دارد که برخی از آنها ریشه قراردادی داشته و برخی دیگر، جزء الزامات خارج از قرارداد هستند که تخلف از انجام آنها می¬تواند سبب مسئولیت قراردادی یا ضمان قهری وی شود و می¬توان آن را تابع نظام واحد مسئولیت حرفه¬ای قرار داد. مسئولیت قراردادی بانک در مقابل مشتری، نوعی تعهد به نتیجه بوده و به موجب آن، بانک ملزم است تراکنش را به طور صحیح انجام دهد. به علاوه، بانک به لحاظ مدنی، نوعی مسئولیت بدون تقصیر برعهده داشته و برای انجام تعهدات خود، در قبال اعمال کسانی که با وی مشارکت می¬کنند، از جمله مرکز پایاپای و متصدی خدمات ارتباطی مسئول است. مطالعه تطبیقی نشان می¬دهد که مقررات ایران در خصوص تعهدات بانکها دارای ایراداتی است؛ همچنین، برخی از مفاد قراردادهای منعقده بین بانک و مشتری با مقررات آمره موجود، در تعارض بوده و نیازمند اصلاح است. در این رساله، مبنا و ماهیت رابطه حقوقی بانک و مشتری و مسئولیت بانک در برابر مشتریان در این نوع تراکنشها بررسی شده است.
- Abstract
- Abstract Electronic transaction means any exchange of funds where, at least, one operation is conducted using electronic means. Many people and agents are involved in the electronic transactions, consequently, in the event of damage, identifying the causing agent and proving the causal relation among the various and vague causes are difficult. In addition, in the legal system of Iran, there are no consistent rules in this regard and the legal relationship between the parties is subject to central bank guidelines and the contracts made between the bank and the customer. This legal vacuum has created lots of ambiguities regarding bank liabilities in these types of transactions. Bank undertakes obligations toward the customer, some of which are specified in the contract and others are considered as requirements not stipulated in the contract. The violation of these obligations results in contractual or civil liability that can be placed under the special system of professional liability. Banks’ contractual liability to customers is “Consequential Obligations”. Also, Bank liability is a strict liability and bank as a supplier against consumer is obliged to observe the safety obligation. To comply with its obligations, the bank is responsible for the actions of all those who participate in such as clearing house and telecommunication Carrier. This comparative study shows that regulations of Iran are defective regarding bank obligations. In addition, some of the provisions of the contracts made between banks and customers contradict the existing regulations and require modifications. In this paper, the basis and nature of the legal relations between banks and customers, and the liability of banks toward customers in these types of transactions have been examined. Key words: electronic banking; banking law; electronic fund transaction; electronic payment, civil liability.