عنوان پایان‌نامه
تشخیص شکستگی های لایه مخزنی با استفاده از تفرق موج برشی در پروفیل لرزه ای قائم
- رشته تحصیلی
- مهندسی اکتشاف نفت
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه پردیس 2 فنی شماره ثبت: 1673;کتابخانه انستیتو نفت شماره ثبت: 53.;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 43486
- تاریخ دفاع
- ۲۸ دی ۱۳۸۸
- دانشجو
- حمید لعل
- استاد راهنما
- حسین معماریان, محمدعلی ریاحی
- چکیده
- دربرداشتهای پروفیل لرزهای قائم، دو گیرنده افقی و یک گیرنده قائم برای ثبت امواج برشی و تراکمیتعبیه شده است. از این میان برداشتهای دو گیرنده افقی کیفیت بهتری در ثبت امواج برشی دارند. علت این امر نوسان موج برشی در صفحه عمود بر راستای انتشار میباشد.هنگامیکهامواج برشی در منطقه همسانگرد انتشار مییابند، دو گیرنده افقی زمان رسیدیکسانیرا ثبت میکنند، ولی وقتی که امواج به یک منطقه ناهمسانگرد برسند، امواججدایش پیدا کرده و زمان رسید آنها متفاوت میشود. اگر نوسان موج برشی، موازی جهت ناهمسانگردی باشد، تاثیر ناهمسانگردی ناچیزاست، ولی اگر نوسان موج برشی عمود بر جهت ناهمسانگردی باشد، موج برشی بیشترین تاثیر را خواهد پذیرفت. هدفاینپژوهشتعیینابتدا و انتهایسازندهایمخزنی، با استفاده از جدایش موج برشی است. یکی از مهمترینعواملناهمسانگردیدرسنگهایرسوبیشکستگیهااست. عمق به‌دست آمده از این روش می‌تواندمعرفبخشیاز مخزن باشد که دارای شکستگیاست. پس از ثبت زمان رسید دو موج برشی و مقایسه آن دو با هم میتوان علاوه بر عمق دارای شکستگی، راستای نسبی شکستگیها را هم مشخص کرد. نتایج بهدستآمدهازاینروشرابااعماقبهدست آمده از روشهای دیگر مانند کندههای حفاری مطابقت میدهیم، نتایج این روش دارای خطای نسبتا کمی بوده و قابل اطمینان میباشد. البته با افزایش عمق، مقدار خطا افزایش مییابد. بهوسیله اطلاعات به دست آمده از این روش میتوان سرعت امواج برشی و تراکمی و همچنین ضریب پواسون برای اعماق مورد نظر را تعیین کرد. اطلاعاتلرزه ای کسب شده از دو میداننفتی ایران، برایکنترلکارایی این روش، انتخاب شد. در میدان نفتی اول سازند سروک بالایی سازند مخزنی میباشد، که امواج برشیدر گذر از آن دچار جدایش میشوند. در این میدان چند جدایشضعیف‌تر دیگرنیز درسازندهایآسماریوسروکپایینیمشاهدهمیشود که در این محل سازند مخزنینمیباشند. در میدان نفتی دوم (میداندانان)، مخزن اصلیآسماری است. کندههای حفاری یک چاه حفاری شده در این میدان ابتداوانتهای سازند آسماریرا در اعماق 2550 و 2650 متریتعیین کرده است. در نیمرخ لرزه ای، امواج برشی در نزدیکی این چاه از عمق 2600 متری دچار جدایش شدهاند و در عمق 2700 متری جدایش به حالت عادیبازگشته است. این امر نشانه کارایی مناسب استفاده از تغییر رفتار امواج برشی در تعیین حدود سازندهای مخزنی است. با استفاده اطلاعات مربوط به‌عمق گیرندهها و زمان رسید امواج برشی و تراکمی سرعت این دو دسته موج در عمق مخزنی محاسبه میشود. ضریب پواسون را میتوان به وسیله یک معادله از سرعت موج برشی و تراکمی به‌دست آورد. ضریبپواسونبرایمخزنآسماریبرابر 344/0 میباشد.
- Abstract
- In vertical seismic profiles, tow horizontal and a vertical geophones record shear and comperssional waves. As shear waves oscillate perpendicular to the direction of movement, horizontal geophones normally have better quality of recorded shear waves.When shear waves travel in a isotropic media, the arrival time-depth for two shear waves are equal. But in the anisotropic media,due to shear waves splitting, arrival times are not equal.If shear waves oscillate parallel to anisotropy, effect of anisotropy is very low, but where shear waves oscillate perpendicular to anisotropy, the effect of anisotropy is more pronounced. In present research, top and bottom of reservoirslocated, using shear waves splitting. Reservoir anisotropy is mainly due to fractures. Some reservoirs may have not fractures in all parts. Therefore, depths detected by shear wave splitting represent fractures depth of reservoirs. These depths can correlate with other means, such as depth inferred by cuttings. Results of this method have relatively low error, but error increase with depth. By this method, we can also calculate the velocity of shear and compressional waves, and the poison ratio. Information of two oil fields was used to check the accuracy of proposed method. Upper Sarvak formation is the reservoir in the first field. In this field, shear waves splitting occurred in depth of upper Sarvak. This phenomenon also occurred indepth of lower Sarvak and Asmari formations, but these formations are not reservoirs in this field;hence their splitting are not so strong. Second studied field is Danan oil field, where Asmari formation is reservoir. Top and bottom of Asmari are determined by cuttingsare 2550m and 2650m respectly. In this field, shear wave splitting started in depth of 2600m and returned to normal in 2700m. These results proved that shear waves splitting can spot top and bottom of fractured parts of the reservoirs with relatively low errors. Knowing the depth of geophone and arrival time, velocity of shear and comperssional waves can be determined. Poison ratio can also be calculated,using velocity of waves. Poison ratio for Asmari formation in Danan oil field is about 0.344.
