عنوان پایان‌نامه
نقش تحولات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی بر سکه های سلوکی بر اساس بررسی و تحلیل باستان شناختی سکه های سلوکی موزه های همدان و سنندج
- رشته تحصیلی
- باستان شناسی
- مقطع تحصیلی
- دکتری تخصصی PhD
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 4583;کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 4583
- تاریخ دفاع
- ۱۲ مهر ۱۳۹۶
- دانشجو
- زهرا علی نژاداسبوئی
- استاد راهنما
- مصطفی ده پهلوان
- چکیده
- سلوکیان مانند پتولمی¬ها و سایر شاهان هلنیستی، توجه زیادی به سیستم سکه¬زنی داشته¬اند که به طور مستقیم به پیروی از سیستم سکه¬زنی اسکندر بوده است. سیستم سکه زنی استاندارد آتیکی که توسط اسکندر به یک نظام سکه زنی جهانی تبدیل شد در سرزمین¬های شرقی بخصوص بین¬النهرین، ایران و باختر که نظام اقتصادی آنها بر پایه نظام داد و ستد کالا بوده است مورد توجه بسیاری قرار گرفت و تا اواخر دوره سلوکی به صورت سیستمی نظام مند در اقتصاد ساتراپی¬های شرقی این دوره به کار گرفته شد و به مرور زمان جایگزین اقتصاد وابسته به دادوستد کالا شد. بنابراین پرسش اصلی که در اینجا مطرح می¬شود این است، با وجود اینکه بخش بزرگی از نظام اقتصادی در شرق امپراتوری سلوکی مبتنی بر دادوستد کالا بوده، چه مقدار از اقتصاد سلوکی وابسته به سکه زنی بوده است که برخلاف قلمرو شرقی، در قلمرو غربی امپراتوری کاملاً شناخته شده بود؟ اقتصاد مبتنی بر دادوستد از دوره هخامنشی تا دوره سلوکی به چه صورت تغییر یافته است؟ آیا نظام سکه¬زنی سلوکی می¬توانسته متأثر از سیستم سکه زنی ساتراپی¬های هخامنشی باشد؟ با وجود تحولات سیاسی از دوره هخامنشی تا دوره سلوکی و نبردهای زیادی که بر سر قدرت و جانشینی اسکندر وجود داشته است آیا تغییراتی در مقدار عناصر به کار رفته در سکه¬ها وجود داشته است؟ بنا بر پرسش¬های مطرح شده، 482 عدد از سکه¬های موزه بوعلی همدان و 35 عدد از سکه¬های موزه سنندج که شامل سکه¬های هر سه دوره هخامنشی، مقدونی و سلوکیان می¬شده، مورد بررسی و پژوهش قرار گرفتند. با توجه به اهداف و پرسش¬های حاضر، در ابتدا بر اساس منابع اقتصادی کلاسیک به سکه زنی و اهمیت آن در نظام اقتصادی سلوکی پرداخته شد و سپس با استفاده از کتیبه¬ها و اسناد نوشتاری این دوره مقدار درآمدها و هزینه¬های وابسته به سکه در امپراتوری شناسایی شدند. برای چگونگی تأثیرپذیری نظام سکه¬زنی شاهان سلوکی از ساتراپی¬های هخامنشی و اسکندر در ابتدا به تحلیل سیستم¬های مختلف سکه زنی از دوره هخامنشی تا سلوکی و تفاوت¬های بین آنها پرداخته شد و سپس با استفاده از روش پیکسی (PIXE) یا «گسیل پرتو Xدر اثر برانگیختگی با پروتون« غلظت عناصر موجود در سکه¬های هخامنشی، سکه¬های محلی و سلطنتی اسکندر، دیادوخ¬ها و سلوکیان مورد بررسی قرار گرفت. سکه¬های پنج ضرابخانه¬ اصلی سلوکی (انتاکیه اورنتس، سلوکیه دجله، بابل، شوش و اکباتان) نیز برای شناسایی غلظت عناصر و درک بهتر ازشرایطاقتصادی،تحت آنالیز پیکسی قرار گرفتند. نتایج بررسی¬ها نشان می¬دهد که سکه¬های مجموعه همدان کاملاً مطابق با سیستم سکه زنی آتیک و همواره با تغییرات سیاسی و اقتصادی دوره سلوکی از ابتدا تا انتها هماهنگ بوده¬اند.علارغم تفاوت¬های اساسی در هدف سکه-زنی، کاربردهای سکه، سیستم¬های سکه زنی، سیاست¬های اقتصادی و سکه زنی و در نهایت نظام اداری هخامنشیان با سلوکیان درصد غلظت عناصر به کار رفته در سکه¬هایشان یکسان بوده است. آنالیز سکه¬های سلوکی نیز نشان داده¬اند که سیاست سکه زنی سلوکیان از دوره اسکندر تا دوره سلوکی یک سیاست وروند ثابتی داشته است و تمامی عناصر سکه¬ها در کل امپراتوری در قلمرو شرقی و غربی تحت کنترل بوده¬اند. شرایط اقتصادی فرمانروایان مختلف نیز تأثیری بر تغییر عناصر ارزشمند سکه تا دوره دمتریوس اول نداشته و تغییرات اصلی بعد از دمتریوس اول آغاز می¬شوند. واژه¬های کلیدی: اقتصاد سلوکی، سکه¬زنی، آنالیز پیکسی، موزه همدان، موزه سنندج.
- Abstract
- The Seleucids, like the Ptolemies and the other Hellenistic kings, paid great attention to their coinage, following directly the Alexander's coinage. An attic standard coinage system which become a global coinage system by Alexander was highly noticed by the eastern territories, especially the Mesopotamia, Iran and the West, whose economic system was based on the system of barter trade with systematically being employed in the eastern satrapies’ economy up to the late Seleucid period and Over time, it superseded the economy of commodity trading. Therefore, the main questions here are; although a major part of the economic system in the east of the Seleucids Empire was based on commodity trading, how much of the Seleucid economy depended on the coinage that unlike the eastern territory, it was well known in the western territory of the empire? How has the commodity-based economy changed from the Achaemenid period to the period of Seleucid? Is the coinage system of Seleucid influenced by the coinage system of the Achaemenid satrapies? Despite the political changes from the Achaemenid period to the Seleucid period and the many battles that existed over Alexander's power as well as succession, Have there been any changes in the amount of elements used in coins? According to the questions raised, 482 coins of the Bou Ali Museum in Hamadan and 35 coins in Sanandaj Museum were investigated and studied which consisted of coins from Achaemenid, Macedonian and Seleucid periods. Given the goals and the current questions, firstly on the basis of classical economic resources, the coinage and their significance in the economic system of Seleucid was discussed and then using the inscriptions and written documents relating to this period the amount of revenues and coin-related costs were identified in the empire. In order to discover how the coinage system of the Seleucid kings is influenced by Achaemenid Satrapies and Alexander, first of all analyzing the various systems of coinage from Achaemenid to Seleucid and the differences between them was studied and then using the PIXE analysis (PIXE) or "X-ray emission through proton-induced excitation", The concentrations of the elements in the Achaemenid coins, Alexander’s local and royal coins, Diadokhoi and Seleucids were studied. The coins of five Seleucid main mints (Antioch on the Orontes, Seleucia in the Tigris, Babylon, Susa and Ecbatana) were also analyzed through PIXE method for pinpointing the concentration of elements and better understanding of economic conditions. It is indicated by the results from the surveys that the coins of the Hamadan collection are in perfect accordance with the Attic system of coinage being always coincided with the political and economic changes of the Seleucid period from beginning to end. Despite the major differences between coinage goals, coin applications, coinage systems, economic policies and coins, and ultimately the Achaemenid administrative system with Seleucids, the concentrations percentage of elements used in their coins have been the same. The analysis of Seleucid coins has also presented that the politics of Seleucid coinage from the Alexander time to the Seleucid period has a steady policy and trend and all elements of the coins have been controlled throughout the empire in the eastern and western territories. The economic conditions of various rulers also did not affect the change in valuable elements of coins until Demetrius I period and the main changes begin after Demetrius I. Key words: Seleucid economic, coinage, PIXE analysis, Hamadan museum, Sanandaj museum.
