بررسی اثرات کود آبیاری سطحی بر کارایی مصرف آب، عملکرد و اجزا عملکرد ذرت دانه ای در کرج
- رشته تحصیلی
- مهندسی کشاورزی-آبیاری وزهکشی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 3964
- تاریخ دفاع
- ۳۰ دی ۱۳۸۸
- استاد راهنما
- فریبرز عباسی, عبدالمجید لیاقت
- دانشجو
- حمزه علی علیزاده
- چکیده
- عدم آگاهی کافی در زمینه مصرف صحیح و متناسب کودهای شیمیایی، کشاورزان را به سمت مصرف نادرست، بیرویه و نامناسب آنها سوق داده است. مصرف بیش از حد کود¬های شیمیایی در کشاورزی باعث می¬شود که قسمت اعظم کود مصرفی از طریق آبشویی و رواناب سطحی از دسترس گیاه خارج و موجبات آلودگی آبهای سطحی و زیرزمینی را فراهم آورد. از آنجائی¬که آب و نیتروژن مهمترین عوامل محدود کنند? موثر بر تولید محصولات کشاورزی در نواحی خشک و نیمه خشک هستند، افزایش کارایی مصرف آنها ضروری است. روش پخش کود نقش مؤثری در افزایش کارایی مصرف آب و کود دارد. بهترین گزینه مدیریت کودی، بکار بردن مقدار کم ولی مکرر کود همراه با آب آبیاری است. به این تکنیک مدیریت کودی، کودآبیاری گفته می¬شود. با کودآبیاری امکان مصرف کم، مکرر و تقسیطی عناصر غذایی در طول دوره رشد مطابق با نیاز گیاه وجود دارد. در این تحقیق به منظور مطالعه و بررسی اثر کودآبیاری جویچه¬ای بر کارایی مصرف کود و آب، عملکرد و اجزای عملکرد ذرت دانه¬ای، یکنواختی توزیع و تلفات کود از طریق رواناب سطحی، آزمایشی به صورت فاکتوریل با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در سال زراعی 87- 1386روی جویچه¬های انتها باز با طول 165 متر و شیب 006/0 متر بر متر انجام شد. فاکتور اول شامل چهار سطح آبی (W): 60%، 80%، 100%، و120% آبیاری کامل و فاکتور دوم شامل چهار سطح کودی(N): شاهد بدون کود، 60%، 80% و 100% توصیه کودی به روش کودآبیاری می¬باشد. بذر ذرت رقم دابل کراس 370 با تراکم 85000 بوته در هکتار در 30 خرداد کاشته شد. میانگین هر یک از تیمارهای 16 گانه کودآبیاری در نهایت با روش معمول پخش کود (عرف منطقه)، مقایسه شدند. توصیه کودی طبق آزمون تجزیه خاک، و آب مورد نیاز برای آبیاری کامل از روش تشت تبخیر تعیین گردید. کودهای پتاسیم و سوپر فسفات تریپل پیش از کاشت در تمام تیمارها بصورت یکسان پخش گردید. نیتروژن مورد نیاز گیاه از طریق کود اوره تأمین و همراه آب آبیاری طی دوره رشد در تیمارهای کودآبیاری طی چهار تقسیط مساوی (قبل از کاشت، مرحله هفت برگی، مرحله ساقه رفتن و مرحله سنبله زدن) و در روش پخش سطحی مطابق با عرف منطقه در دو تقسیط مساوی (قبل از کاشت و مرحله هفت برگی) اضافه گردید. نتایج نشان داد که اختلاف معنی¬داری در عملکرد دانه، ارتفاع بوته تا گل تاجی، طول و عرض برگ، قطر ساقه در سطوح مختلف کودی و آبی وجود داشت. با افزایش مقدار کود، کارایی مصرف آب و کود به ترتیب افزایش و کاهش می¬یابد. با افزایش مقدار آب تا سطح 100 درصد کارایی مصرف نیتروژن افزایش و از آن به بعد کاهش می¬یابد. بیشترین عملکرد و اجزاء عملکرد ذرت (ارتفاع بوته، طول وعرض برگ و ....) در تیمار 100 درصد نیاز آبی اتفاق می¬افتد. هرچند در بیشتر موارد بین سطوح آبی 120%، 100% و 80% تفاوت معنی¬دار وجود ندارد اما از لحاظ رتبه بندی، سطح آبی 80% همواره بالاتر از سطح 120% قرار دارد. بنابراین به منظور افزایش سطح زیر کشت، سطح آبی 80% توصیه می-شود.کودآبیاری باعث افزایش عملکرد و کارایی مصرف آب و کود گردید. بیشترین و کمترین کارایی مصرف آب به ترتیب در تیمارهای W80%N100% و W100%N60% با مقادیر 24/2 و 66/0 کیلوگرم بر متر مکعب و بیشترین و کمترین کارایی مصرف کود به ترتیب در تیمارهای% W100%N100 و تیمار عرف منطقه با مقادیر 58/29 و 52/8 کیلوگرم بر کیلوگرم بدست آمد. نتایج همچنین نشان داد که یکنواختی توزیع نیمه پایین آب و کود برای همه آزمایش¬ها بالا و به ترتیب بین 88 تا 99 و 7/89 تا 0/96 درصد، یکنواختی توزیع چارک پایین آب و کود برای همه آزمایش¬ها به ترتیب بین 0/86 تا 0/98 و 0/86 تا 0/92 درصد و تلفات نیترات به صورت رواناب سطحی بسته به مدت زمان تزریق و دبی خروجی بین 0/6 تا 0/38 درصد متغیر بود.
- Abstract
- Poor awareness of farmers in chemical fertilizers consumption, has led to incorrect use of fertilizers. So, overuse of chemical fertilizers introduces high quantity of fertilizers losses through leaching and surface runoff. These losses degrade surface water and ground water quality and create other environmental pollutions. Inasmuch as water and nitrogen are the main limiting factors affecting agricultural production in arid and semiarid regions improving the efficiency of these factors is very important. The method of fertilizer application is affecting water and fertilizer use efficiency. Fertigation, applying fertilizers with irrigation water, is a key approach for fertilizer management. The objective of this study was to investigate the effect of furrow fertigation on fertilizer use efficiency (FUE), water use efficiency (WUE), corn yield, and distribution uniformity and nitrate runoff losses. A field experiment was carried out in furrows having 165m length and 0.006 (m/m) slope in Karaj. The corn hybrid 370 double-cross was planted on June 2008. A factorial design based on randomized complete block was design with 4 replicates. Four levels (0, 60, 80 and 100%) of the recommended fertilizer value and four levels (60, 80, 100, and 120%) of the irrigation water requirement were applied. These 16 treatments were compared with traditional fertilizer application method. Fertilizer treatments were accomplished in four critical stages of the growth (before cultivation, in seven leaves stage, shooting stage and flowering stage) for fertigation treatments and two stages (before cultivation and seven leaves stage) for the traditional method. Results showed that effects of different levels of water and fertilizer on yield component were significant. Water use efficiency (WUE) was significantly affected by nitrogen rate. On the other hand, water treatments significantly affected fertilizer use efficiency. Increasing fertilizer increased water use efficiency. Increasing water levels to 100% of ETC resulted in increasing fertilizer use efficiency. Highest yield was obtained from the full irrigation treatments (W100%). Albeit the difference among W120%, W100% and W80% was not significant (P=0.05), because W100% was always higher than W120%, treatment of W80% recommends as optimum water level for studied area. The maximum and minimum WUE was 2.24 and 0.66 (kg/m3) in W80%N100% and W100%N60%, and the maximum and minimum FUE was 29.85 and 8.52 (kg/kg) in W100%N100% and traditional method, respectively. Results also indicated that distribution uniformity of water and fertilizer of low half (DULH) provided high values for all experiments. DULH ranged between 88.0 to 99.0 % and 89.7 to 96.0 %, respectively for water and fertilizer. Also, distribution uniformity of low quarter (DULQ) ranged between 86.0 to 98.0 % and 86 to 92.0 %, respectively for water and fertilizer. Nitrate losses of surface runoff, according to the application time and the outflow flux, ranged between 6.0 to 38.0 %.