عنوان پایان‌نامه
ارائه الگویی برای توزیع فضایی تراکم ساختمانی مسکونی در مناطق شهری مطالعه موردی: منطقه ۴ شهر تهران
- رشته تحصیلی
- شهرسازی برنامه ریزی شهری و منطقه ای
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 55492
- تاریخ دفاع
- ۳۰ بهمن ۱۳۹۰
- دانشجو
- امیرحسین رضی پورمورچه خورتی
- استاد راهنما
- محمدمهدی عزیزی
- چکیده
- تراکم شهری از جمله موضوعاتی است که با حوزه¬های کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و زیست¬محیطی درگیر بوده و به عنوان عاملی موثر در گسترش شهرها عمل می¬کند. اهمیت محاسبه تراکم ساختمانی به عنوان یک ابزار برنامه¬ریزی و طراحی شهری ناشی از این حقیقت است که شاخص مزبور تا حد زیادی منعکس کننده بسیاری از مشخصات مهم طرح¬های توسعه شهری می¬باشد. این در حالی است که عدم تناسب توزیع فضایی تراکم ساختمانی با ظرفیت¬های محیط طبیعی، اجتماعی، اقتصادی و کالبدی نواحی مختلف، می¬تواند مسائل و مشکلات عدیده¬ای را به وجود آورد. موضوع مورد توجه این تحقیق ناکارآمدی الگوها و روش‌های سنتی و شهودی مورد استفاده در طرح‌های توسعه شهری موجود است که با تکیه بر عواملی محدود و نگاهی تقلیل گرایانه به سیستم شهر به توزیع تراکم ساختمانی در سطح شهرها و مناطق شهری می‌پردازند که حاصل این رویکرد، عوارض جدی اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و کالبدی است که بسیاری از شهرها و از جمله منطقه 4 شهر تهران با آن روبرو هستند. بر همین اساس تحقیق حاضر سعی داشته است تا به منظور تعادل¬بخشی به توسعه مناطق شهری، الگویی کارا برای توزیع مطلوب تراکم ساختمانی مسکونی ارایه کند. با توجه به هدف مذکور، در فصل دوم پس از بررسی ادبیات و تجربیات مربوطه، معیارها، زیرمعیارها و شاخص¬های موثر بر توزیع تراکم ارایه شده¬اند. در ادامه با استفاده از روش تحلیل سلسله¬مراتبی، ضریب اهمیت شاخص¬های استخراج شده تعیین و سپس میزان پتانسیل هر یک از محلات منطقه 4 برای افزایش تراکم ساختمانی مورد ارزیابی قرار گرفته است. در نهایت نیز به اولویت¬بندی تراکمی محلات و ارایه پیشنهادات تراکمی پرداخته شده است. نتایج تحقیق نشان می¬دهد که شاخص¬های قیمت زمین و گرایشات موجود تراکم ساختمانی بیشترین میزان اهمیت در توزیع تراکم ساختمانی را دارند. همچنین نتایج نشان داد که با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و همچنین با استفاده از قابلیت¬های بالای سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) می¬توان به صورت علمی و روشمند و با در نظر گرفتن همه عوامل موثر، به توزیع فضایی تراکم ساختمانی مسکونی در سطح مناطق شهری پرداخت و بر نواقص و محدودیت¬های فنی روش¬های شهودی و کیفی مورد استفاده در طرح¬های شهری غلبه کرد.
- Abstract
- Urban density is one of the subjects which have always been engaged with physical, social, economic and environmental scopes and acts as an effective element in urban development. The significance of estimating urban density as programming and urban planning tools is due to the fact that the aforementioned indicator is the reflector of many significant characteristics of urban development plans. It is in case that disproportion in urban density spatial distribution with natural, social economical and physical environment capacities of different areas could result in numerous problems. The subject of attention in this research is the inefficient patterns and traditional and intuitional methods which are applied in existing urban development plans which distribute urban density in the cities and urban areas based on limited elements and a reductionism view to the urban system. The results of this approach are the serious economical, social, environmental and physical effects that many of the cities like 4th district of Tehran is confronted with. Based on this, the current research endeavors to present an efficient pattern for ideal distribution of residential construction density in order to balance urban areas development. Considering the aforementioned objective, in the second chapter after reviewing the relevant literature and experiences, the criteria, sub-criteria and indicators effective on density distribution have been presented in this chapter. In the following chapters the importance coefficient of extracted indicators will be defined by using hierarchy analysis method and the potential level of each quarter in the region will be evaluated afterwards for the increase of construction density. And in the final chapters the districts will be prioritized in terms of their density and congestion recommendations will be provided. The results of the research show that the land price indicators and the existing trends of construction density have the most importance in construction density distribution. In addition the results show that we could manage for spatial distribution of residential construction density methodically by application of Analytic Hierarchy Process (AHP) and high capability of Geographical Information System (GIS) and considering all aspects and overcome on technical restrictions and deficiencies of intuitional and qualitative methods to be applied in urban plans. Key words: Residential Density, Spatial Distribution Pattern, Analytic Hierarchy Process, 4th District of Tehran.
