عنوان پایان‌نامه
مفهوم حقوقی تبعیض مثبت درنظام حقوق بشر با تاکید بر معلولن و ایثارگران
- رشته تحصیلی
- حقوق بین الملل
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده حقوق و علوم سیاسی شماره ثبت: LP3598;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 64187;کتابخانه دانشکده حقوق و علوم سیاسی شماره ثبت: LP3598;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 64187
- تاریخ دفاع
- ۰۲ تیر ۱۳۹۲
- دانشجو
- محمدرضا آفتاب
- استاد راهنما
- بیژن عباسی
- چکیده
- قاعده¬ی منع تبعیض یکی از اصول مسلم حقوق بین¬الملل است که به لحاظ سنتی تعهدی سلبی برای دولت-ها ایجاد نموده اما امروزه گرایش¬هایی به سمت رویکرد ایجابی نسبت به این قاعده دیده می¬شود که خواهان دخالت دولت در برقراری عدالت توزیعی با در نظر گرفتن تفاوت¬ها است؛ زیرا در رویکرد سلبی نسبت به قاعده منع تبعیض، اختلاف¬ها و نابرابری¬های واقعی در بین مردم نادیده گرفته می¬شود. حاصل این رویکرد اخیر، پدیداری اندیشه¬ی تبعیض مثبت است. تبعیض مثبت که به لحاظ تاریخی ریشه در جنبش¬های مدنی سیاهان آمریکا در دهه¬ی شصت سده¬ی بیستم دارد به مجموعه برنامه¬ها و سیاست¬هایی گفته می¬شود که به موجب قانون اساسی یا قوانین عادی در دستگاههای قانونگذاری، اجرایی و قضایی یک کشور با هدف رسیدن به برابری واقعی در جامعه از مسیر جبران تبعیض¬های گذشته، رفع تبعیض¬های موجود و حمایت¬های ویژه¬ی بعدی از گروه¬های انسانی آسیب¬پذیر و در معرض تبعیض همانند اقلیت¬ها، زنان، معلولان و امثال آن صورت می¬گیرد. این اعمال اگرچه به ظاهر ناسازگار با اصل برابری به نظر می رسند اما به واقع عادلانه و همسو با اصول حقوق بشر هستند. در اسناد متعدد حقوق بشری، تبعیض مثبت تجویز شده است؛ یکی از این اسناد، کنوانسیون بین¬المللی حقوق افراد دارای معلولیت مصوب سال 2006 است. این کنوانسیون، معلولان را به عنوان یکی از گروه¬های انسانی آسیب¬پذیر جامعه و در معرض تبعیض که در جنبش¬های مدنی و اسناد حقوق بشری اولیه مورد غفلت واقع شده بودند، مورد حمایت قرار داده است. از جمله¬ی این حمایت¬ها، ملزم نمودن دولت¬ها به منع تبعیض به صورت یک تعهد ایجابی به منظور رفع نابرابری¬های موجود میان معلولان و سایر افراد است. پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که به طور کلی مفهوم حقوقی تبعیض مثبت در نظام حقوق بشر چیست و کاربرد آن در نظام حقوقی ایران به طور خاص در مورد حقوق معلولان و ایثارگران چگونه است؟ یافته¬ها حاکی از آن است که در نظام حقوقی ایران، تبعیض مثبت در خصوص دو گروه معلولان و ایثارگران از طریق اعطای تسهیلات و امتیازت ویژه اعمال می¬شود بدون اینکه سازوکار حمایتی از آنها تحت عنوان تبعیض مثبت خوانده شود. در پژوهش حاضر ضمن بر شمردن روش¬ها و حوزه¬های تبعیض مثبت در حمایت از معلولان و ایثارگران، قوانین مصوب کشور مورد بررسی قرار گرفته و میزان سازگاری آن با حقوق بین¬الملل به نقد کشیده شده است.
- Abstract
- Non-discrimination is one of the incontrovertible principles of International Law which traditionally causes a negative obligation to governments but a new approach of positive obligation is emerging which demands governmental interference to apply distributive justice regarding the differences. Since differences and actual inequalities among people would be ignored in negative approach to non-discrimination principle. The outcome of this new approach is Affirmative Action. Historically affirmative action rose from the civil movements of American black people in 60s of 20th century. Affirmative action refers to a collection of programs and policies intended to reach to actual equality in a society by amending past discrimination, eliminating existing discrimination and preventing future discrimination as well as protecting of disadvantaged or threatened to discrimination groups of people such as minorities, women and disabled according to the constitutions or local regulations in the legislatures, the executives and the judiciaries of a country. In many international conventions and other instruments concerning with human rights issues, affirmative action has been suggested or permitted; the international Convention of rights of person with Disabilities is one of these instruments which was adopted on 13 December 2006 at the United Nations. This convention protects disabled people as disadvantaged group who suffer from inequality and discrimination and were ignored in primary human rights documents, through obliging the member states to prevent any kind of discrimination as an affirmative obligation. The main question of this research is that what is the legal concept of affirmative action in human rights system and how could be its usage in the Iranian legal system especially in case of disabled and veterans? Findings say that Iran is applying the policy of affirmative action towards disabled persons and veterans through granting privileges and facilities without naming this mechanism as affirmative action. This research meanwhile enumerating the methods and scopes of affirmative action in protection of disabled and veterans, assesses Iran’s domestic laws and compares them with international law. Key words: Human Rights, Non-Discrimination, Affirmative Action, Persons with Disabilities,Veterans
