عنوان پایان‌نامه
تدوین برنامه پایش کیفی و ارائه طرح مدیریتی برای رودخانه های مرزی
- رشته تحصیلی
- برنامه‌ریزی مدیریت وآموزش محیط زیست
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده محیط زیست شماره ثبت: ENV 1002;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 58025
- تاریخ دفاع
- ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۲
- دانشجو
- گلنار شفیع پورسیاهکلی
- استاد راهنما
- حسن هویدی
- چکیده
- چکیده رشد جمعیت، گسترش شهرنشینی، توسعه صنعت، کشاورزی و گردشگری، همچنین تحولات آب و هوایی و روش زندگی شامل غذا و عادات غذایی، فشار فزاینده ای بر منابع آب و اکوسیستمها وارد می کند. روش جدیدی برای مدیریت بهتر این منابع در هر مقیاس ممکن؛ بویژه در شرایط کاملا پیچیده آبهای مرزی مورد نیاز است. حوضه آبریز مرزی ارس تحت تاثیر شماری از منابع آلاینده نقطه ای و غیر نقطه ای می باشد. بیش از 39% از کل حوضه آبریز ارس در کشور ایران قرار دارد و با این وجود ایران بیشترین سهم از این حوضه آبریز مرزی را داراست. بررسی وضعیت کلی کیفیت و ارائه راهبردهای مدیریتی برای این حوضه آبریز ، هدف اصلی مطالعه حاضر می باشد. در این مطالعه به منظور بررسی کیفیت آب رودخانه ارس به عنوان مهمترین اکوسیستم آبی حوضه، 11 ایستگاه نمونه برداری در مرز ایران- ارمنستان در استان آذربایجان شرقی در دو دوره کم آبی و پر آبی مورد نمونه برداری قرار گرفتند. بر اساس نتایج شاخص کیفی آب، آنالیز آماری و همچنین شرایط رودخانه ارس ، پارامترهای شاخص BOD, DO, EC و دبی شناسایی شدند و با استفاده از نتایج آنالیز خوشه ای، 7 ایستگاه پایش از میان 11 ایستگاه نمونه برداری انتخاب شدند و برنامه پایش کوتاه مدت (3-5 سال) و از نوع پایش اثر اجمالی و دارای تواتر 4 بار درسال برای محدوده مورد مطالعه ارائه گردید. رود ارس در حال حاضر بر اساس نتایج شاخص کیفی آب ، در دوره پرآبی در رده خوب و در دوره کم آبی در رده متوسط و دارا ی محدودیت کم قرار دارد. در منطقه مورد مطالعه پتانسیل گسترش آبیاری اراضی، نیروگاههای برق - آبی و توسعه فعالیتهای صنعتی وجود دارد، که فشار فزاینده ای بر جریان هیدرولیکی ارس وارد می آورد. مطابق بررسی های انجام شده در این مطالعه، آلایندگی منابع آبهای سطحی و زیرزمینی در نتیجه استفاده از روشهای کشاورزی ناکارآمد با کاربرد کودهای شیمیایی و سموم دفع آفات، ورود پسماندها و فاضلابهای شهری و روستایی و صنعتی بطور مستقیم به رودخانه در بسیاری از مناطق در حاشیه رودخانه ، تخریب زیستگاه با وجود مناطق حفاظت شده و دارای ارزش اکولوژیک در نتیجه توسعه فعالیت های کشاورزی، صنعت، گردشگری و تفریحی و توسعه زیرساخت ها و شهرنشینی، عدم آگاهی از عواقب ناشی از تخریب محیط زیست در سازمانهای دولتی و جامعه مدنی و درجه محدود انگیزه برای حفاظت از محیط زیست از جمله مسائل شناسایی شده در حوضه آبریز ارس در کشور می باشند. کمبود بودجه ، نظام حقوقی ناکارآمد، همکاری ناکافی و عدم تبادل اطلاعات میان سازمانها، عواملی هستند که باعث ضعف عملکردی در مدیریت یکپارچه منابع آب(IWRM) در داخل کشور می شود. IWRM در سطح منطقه ای نیز یک محیط سازمانی بین المللی توانا برای برنامه ریزی راهبردی و یک چارچوب حقوقی فرامرزی به عنوان مکمل ضروری آنرا می طلبد
- Abstract
- ABSTRACT Population growth, expanding urbanization, the development of industry, agriculture, tourism as well as changes in climate and lifestyle, including in food and eating habits, place increasing constraints on water resources and ecosystems. New means are required to better manage this resource at every possible scale; especially in the highly complex situation of transboundary waters. The Aras Transboundary River is affected by a number of point and non-point sources of pollution. The total area of the Aras basin is 38129 km2 in Iran. Therefore, Iran has the most contribution of the Aras basin (over 39% of the total area of the Aras basin). In the present study the Aras water quality has been sampled in 11 sampling stations along the Iran-Armenia border for tow wet and dry periods. Using water quality index and cluster analysis was represented a water quality monitoring plan in the studied area. Based on the obtained results it can be suggested that online monitoring stations establish by 7 stations. EC, DO, BOD and discharge must be monitored as indicator parameters in the studied area. The lack of wastewater treatment and unsuited farming practices are the most important emission factors in the studied area. According to qualitative evaluation along the river, all the agricultural runoff, rural wastewater and metallurgical site wastewater enter the river. Improvement of inefficient and polluting agricultural systems, establishment of wastewater treatment facilities and water quality monitoring plan are the environmental management approaches of the studied area. Furthermore, integrated and inter-country approach is required to protect this transboundary river.
