عنوان پایان‌نامه
بررسی وضعیت طرد اجتماعی زنان سر پرست خانوار (مطالعه موردی زنان سرپرست خانوار در لیست انتظا سازمان بهزیستی شهر تهران)
- دانشجو
- فریبا وحیدیگانه
- استاد راهنما
- ملیحه شیانی
- رشته تحصیلی
- برنامه ریزی رفاه اجتماعی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 64714;کتابخانه دانشکده علوم اجتماعی شماره ثبت: رس 4682
- تاریخ دفاع
- ۱۵ مهر ۱۳۹۲
- چکیده
- این تحقیق با هدف بررسی و سنجش میزان طرد اجتماعی در ابعاد عینی و ذهنی، شناخت شرایط و عوامل خطرزای طرد و نیز پیامدهای روانی- اجتماعی آن در میان خانوارهای زن سرپرست به اجرا درآمده است. ازینرو به معرفی رویکرد طرد اجتماعی و عملیاتی سازی و کاربرد آن، مشخص کردن میزان طرد تجربه شده و احساس شده و نیز شناخت عوامل تأثیرگذار بر طرد زنان سرپرست خانوار می پردازد. پژوهش حاضر قصد دارد تصویری از موانع موجود بر سر راه ادغام و شمول این زنان در جامعه بدست دهد و عواملی که آنان را از جریان اصلی زندگی اجتماعی جدا و به حاشیه کشانده و محرومیت شان را عمیق تر ساخته شناسایی کند. جامعه آماری این مطالعه، زنان سرپرست خانوار در لیست انتظار (پشت نوبتی) سازمان بهزیستی شهرستان های تهران و ری در تابستان سال 1392 است. در پژوهش حاضر از روش های کمی (پیمایش) و کیفی (مصاحبه) بهره گیری شده است. بخش کمی که به روش پیمایش انجام شد با ارتباط برقرار کردن بین متغیرهای مستقل و وابسته سه فرضیه را در بین نمونه ای 110 نفری مورد آزمون قرار داد. در بخش کیفی نیز از مصاحبه نیمه ساخت یافته بهره گیری شده و با 50 نفر از نمونه آماری مصاحبه صورت گرفته است. با استفاده از روش کیفی و تکنیک مصاحبه تلاش شده صدای زنان فقیر شنیده شود و دانش زندگی آنها شناخته شود زیرا گوش دادن به صدای فقرا و شناختن دانش زندگی آنها، به روشن کردن مسایل و نوع زندگی شان از زبان خود آنها کمک کرده و تصویری واقعی و عمیق از زندگی روزمره و مشکلاتی که با آن روبرو شده اند را نشان می دهد. نتایج توصیفی حاکی است که میانگین نمره شاخص های طرد اجتماعی عبارت بوده اند از: طرد عینی: 58.52، طرد ذهنی: 70.64 و پیامدهای طرد: 68.76. نتایج استنباطی نشان می دهد بر اساس مدل نظری تحقیق، برخی عوامل زمینه‌ای به واسطه و با تأثیر بر تعدادی عوامل میانجی بر طرد اجتماعی که شامل طرد عینی و طرد ذهنی بوده است اثر معناداری داشته‌اند. طبق فرضیه اول، یافته‌های تحقیق گویای آن است که سه متغیر زمینه‌ای که بیشترین اثر را بر عوامل میانجی داشته‌اند به ترتیب تحصیلات والدین، سن و حوادث مطرودساز تجربه شده توسط زنان سرپرست خانوار بوده است. بعد از آن نیز بیمه والدین، درصد غیرشاغلین خانوار، تعداد اعضای خانوار، مدت سرپرستی خانوار و در نهایت وضعیت تأهل به ترتیب بالاترین تأثیر را بر عوامل میانجی دارا بوده‌اند. مطابق با فرضیه دوم و سوم مبنی بر تأثیر عوامل میانجی بر طرد اجتماعی و ابعاد آن شامل طرد عینی و ذهنی، یافته‌ها نشان داده است تنها یک عامل میانجی یعنی قابلیت‌ها و مهارت‌های پاسخگو، ارتباطی با طرد اجتماعی و ابعاد آن ندارد. در رابطه با سایر عوامل میانجی یافته‌ها نشان می‌دهد سه عامل میانجی که بیشترین اثر را بر طرد اجتماعی زنان و ابعاد آن داشته‌اند به ترتیب تحصیلات، شغل و سلامت عمومی زنان سرپرست خانوار بوده است. بعد از آن نیز مقطع ترک تحصیل، محل تولد، ترک تحصیل، موانع اشتغال و منطقه سکونت زنان سرپرست خانوار به ترتیب بالاترین تأثیر را بر طرد اجتماعی زنان و ابعاد آن داشته‌اند. در نهایت پس از بررسی ابعاد طرد زنان نیازمند به دریافت خدمات، شنیدن و گوش دادن به صدای آنان و شناختن دانش زندگی شان می توان نتایج بدست آمده را در سیاست گذاری های اجتماعی مربوطه وارد کرد و برنامه های مناسب برای توانمندسازی و ادغام اجتماعی آنها طراحی و اجرا نمود. سیاست های حمایتی باید بتواند قابلیت ها را در زنان فقیر زنده کند، صدای آنان را متبلور کند و مشارکت آنان را در جامعه برانگیزد. کلید واژه ها: فقر، طرد اجتماعی، زنان سرپرست خانوار، در لیست انتظار، صدای فقرا، شمول و ادغام اجتماعی
- Abstract
- Presenting a survey and also evaluation on the impact of social exclusion from the both subjective and objective perspectives, identification of the risk factors and situations of the exclusion, and also its psychological and social effects among female headed household are the main scopes of this research. Therefore at first it is needed to present an introduction to social exclusion approach, its operation and its application; and besides, marking the rate of the experienced exclusion in company with recognition of effective factors on the exclusion of female headed household. It is intended to demonstrate existing difficulties on inclusion and integration of female headed household in society and also to identify the factor which separate them from the mainstream of social life, marginalize them and make them more excluded and deprived. The statistical population of the research are the female headed household in the waiting list of Tehran and Ray Organisation of Welfare in summer 2013. It is to be stated that the utilised methods are divided by quantitative (survey) and qualitative (interview). The quantitative sphere which has been ran by survey method has examined three hypothesises among a sample of 110 people by correlating dependant and independent variables. Though the qualitative part the semi-structured interview technique has been used on a sample of 50 people in order to hear the voice of depauperate women and to identify their experiences and life knowledge, since utilising such methods which over their own voices make their everyday life problems and issues more clear and hand a real perspective of their life and its hardship. Resulted mediate scores of social exclusion indicators of the descriptive analysis expresses objective exclusion of 58.52, subjective exclusion of 70.64 and the exclusion side-effects of 68.76. Also, deducted results shows by using the theoretical model, some basic factors, by affecting and also influencing from some mediating factors including subjective and objective exclusion, have considerable effects. According to the results of the first hypothesis, three basic variables which have the most effect on mediating factors which are respectively parents’ educational level, age and experienced excluding incidents by household women. Further, parents’ insurance schemes, number of unemployed family members, number of family members, duration of household’s support and finally marital statues are respectively have the next important influences on the mediating factors. On the other hand and according to the second and third hypothesises based on the effect of mediating factors on social exclusion and its dimensions including subjective and objective exclusion, it is being discovered that the only irrelevant mediating factor to the social exclusion is the responder one’s skills and capabilities. Besides, other three mediating factors which have the most influence on the social exclusion of women and its dimensions were respectively education, job and the general health of the female headed household . Subsequently, dropout level, place of birth, dropout, employment obstacles and local habitation of female headed household have the highest effect on their social exclusion and its dimensions. Finally, after evaluating the dimensions of exclusion of women in the need of obtaining services, listening and hearing their voices and recognizing their experiences and life knowledge it would be possible to utilize and involve the results in the social policies in order to prepare and execute adequate programmes for their empowerment and socially integration. These supportive policies ought to be able to revive women’s skills and capabilities, amplify their voices and increase their social roles. Keywords: poverty, social exclusion, female headed household, waiting list, voice of depauperates, social integration and inclusion
