عنوان پایان‌نامه
بررسی تطبیقی دیدگاه معرفت شناختی خواجه نصیرالدین طوسی ورنه دکارت در باب ادراک حسی
- رشته تحصیلی
- فلسفه و حکمت اسلامی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده الهیات و معارف اسلامی شماره ثبت: 1822ف;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 44434
- تاریخ دفاع
- ۱۱ آذر ۱۳۸۸
- دانشجو
- احمد اله یاری
- استاد راهنما
- عبدالرسول کشفی
- چکیده
- چکیده: دکارت و خواجه نصیر، جزء واقع گرایان غیر مستقیم به شمار می آیند یعنی معتقدند در مواجهه ی با عالم خارج صور ذهنی معلوم بی واسطه هستند و این صور ذهنی حاکی از عالم خارج و بازنما می باشند ولی این دو در نحوه‌ی بازنمایی صور ذهنی با یکدیگر اختلاف نظر دارند. خواجه به تطابق ماهوی ذهن و عین معتقد است ولی نظریه ی معادل دکارت تقریبا شبح محاکی است یعنی وی معتقد است صور ذهنی تا حدودی از خارج حکایت می کنند. و اما نکته مهم دیگری که در این نوشتار بدان می پردازیم میزان پای بندی هر یک از این دو اندیشمند به نظریات تصریح شده در آثارشان است. با وجود این که خواجه به بازنمایی صور ذهنی معتقد است اما در برخی مواضع، نظیر بیان نحوه رویت رنگ، در مرز بازنمایی و عدم بازنمایی صور ذهنی قرار می گیرد. و همچنین باور ایشان به نظریه‌ی «تطابق ماهوی ذهن و عین» با نظرات دیگر ایشان در مورد نحوه علم به معقولات ثانیه منطقی و معرفت به واجب سازگار نیست. و اما دکارت نیز با وجود باور به بازنمایی صور ذهنی در تشریح فرآیند شکل گیری مفاهیم و ایده های ناظر به محسوسات، مدعای خویش را نقض می کند و فرآیند نابازنمایی را تشریح می کند که در آن فرآیند مفاهیم و ایده هایی ناظر به محسوسات شکل می گیرند. شکل گیری این گونه ایده ها در ذهن موجه به نظر نمی رسد بنابراین با استفاده از تلقی ایشان در مورد نحوه وقوع ابصار تلاش شده است فراز و نشیب های دیدگاه ایشان بیان شده و بر ناموجه بودن آن تاکید شود. بنابراین در این نوشتار تلاش شده است، با تمرکز بر تلقی و دیدگاه هر یک از این اندیشمندان در مورد ادراک حسی، مساله¬ی نحوه بازنمایی صور ذهنی را بیان نموده و وجوه اشتراک و افتراق دیدگاه این دو اندیشمند را بیان کنیم. و چون قسمت اعظم باورهای حسی ما از طریق قوه بینایی حاصل می شود. بنابراین چگونگی وقوع ابصار، برای بیان تلقی و دیدگاه خواجه نصیر و دکارت در مورد ادراک حسی می تواند رکن مهمی به شمار آید. علاوه بر این که دکارت خود تصریح می کند که نظریه ادراک حسی خود را در قالب تشریح عملکرد قوه بینایی بیان نموده است. در نتیجه ابتدا کیفیت وقوع ابصار را از نظر خواجه و دکارت بیان می کنیم و بعد بهره های معرفت شناختی هر یک از آن دو را، از نظریه ابصار بدست می آوریم. واژه های کلیدی: ادراک حسی، داده های حسی، ابصار، واقع گرایی غیرمستقیم، وجود ذهنی، تطاب
- Abstract
- Abstract Epistemology is a branch of philosophy which studies the possibility, nature, and sources of knowledge. Perception is among the major sources of knowledge and this paper investigates and compares the viewpoints of Khwajah Nasir al- Tusi and René Descartes on this source of knowledge. This paper shows that Descartes and al- Tusi defend the theory of indirect realism in perception, i.e., they believe that when our mind faces the external world, what are innately and directly known to us, are not external realities, but are mental images representing those realities. However, the two thinkers have different ideas on how to reflect these images: al- Tusi believes in the correspondence of mind-understanding and actual-formal, while Descartes' theory is similar to the theory of Shabah Mohaki (representational vision), namely, he believes that mental images only have a kind of resemblance to their parallel realities but are not essentially the same. Another important point discussed in this paper is the two thinkers' commitment to this theory in their works. This paper shows that although al- Tusi believes in reflection of mental images, in some cases, for instance the question of perceiving color, he stays on the edge of reflection and non-reflection of mental images. Moreover, his idea concerning the theory of "correspondence of mind-understanding and actual-formal " run counter to his ideas about discerning secondary intellectual concepts and knowledge of the neccessery. As for Descartes, despite his belief in reflection of mental images, he contradicts his original assertion when explaining the process of formation of concepts and ideas related to the sensible. Using Descartes' understanding of formation of vision, we try to describe fluctuations and contradictions in his ideas. Since Descartes has expressed his theory of perception through explaining the function of vision, and since most of our perception comes from the sense of vis
