ارجاع به حکم در اختلافات زناشویی، بررسی مبانی، شرایط، روش اجرا و پیامد های آن
- رشته تحصیلی
- فقه و مبانی حقو ق اسلامی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده الهیات و معارف اسلامی شماره ثبت: 2334ف;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 69338
- تاریخ دفاع
- ۱۶ مهر ۱۳۹۲
- دانشجو
- فاطمه فریادرس
- استاد راهنما
- حسین داورزنی
- چکیده
- قرآن در آیه 35 سوره نساء می فرماید: " وَ اِن خفتم شقاق بینهما فابعثوا حکماً من اهله و حکماً من اهلها واِن یریدا اصلاحا یوفّق الله بینهما اِنّ الله کان علیماً خبیرا " در اینجا "خفتم"، به معنای "علمتم"، "شقاق" به معنی " اکراه زجین از یکدیگر و نشوز هردو" و "اصلاح" به معنای" حُسن معاشرت" است. "بعث" به مفهوم "ارسال حکمین به سوی زوجین" و "حَکَم" به معنی "داور" اشاره دارد. آیه به برانگیختن حکمین هنگام اختلاف زوجین و جلوگیری از طلاق آنها دستور داده که به نظر بسیاری از علماء اسلامی دلالت بر وجوب ارسال آنان به سوی زوجین دارد. شیعه معتقد است که برانگیزاننده حُکّام اند. برخی بزرگان اهل سنت نیز این نظر را پذیرفته و عده ای نیز ارسال کننده را زوجین، اهل آنان، صالحان و عموم مردم می دانند که باید دو حَکم برانگیخته شود؛ یک حَکم کفایت نمی کند. حال اینکه آن دو حَکم می باشند یا وکیلِ زوجین، مورد اختلاف بزرگان مذهب قرار گرفته. اکثر شیعه به تحکیم معتقدند. عده ای از اهل سنت به توکیل و عده ای نیز به تحکیم اعتقاد دارند. در فقه اسلامی شرایطی برای این حکمین در نظر گرفته شده از جمله: مسلمان، عادل، بالغ و عاقل، مرد، حُر بودن، و نیز از اهل زوجین بودن، که اکثر علماء بر وجوب انتخاب از خویشان زوجین، اعتقاد دارند گرچه برخی نیز آن را مستحب دانسته اند. بهرحال این محکمه صلح خانوادگی مزایایی دارد که از میان آنها می توان حفظ اسرار زوجین، آرامش در حل مشکلات آنان و حذف هزینه های سنگین سایر محاکم را برشمرد. در مورد نتیجه حکمیت و رأی حکمین همه علماء فرموده اند: اگر رأی حکمین بر صلح باشد لازم الاجراست اما اگر تصمیم آنها بر طلاق باشد اکثر بزرگان معتقدند که؛ این حُکم نافذ نیست مگر با اجازه زوجین. قابل ذکر است که اگر حکمین نظر واحدی نداشته باشند حُکم هیچ یک نافذ نخواهد بود.
- Abstract
- Koran says in chapter (sura) women (نساء) verse 35: " وَ اِن خفتم شقاق بینهما فابعثوا حکماً من اهله و حکماً من اهلها واِن یریدا اصلاحا یوفّق الله بینهما اِنّ الله کان علیماً خبیرا " Here "خفتم" means "you scared ", "علمتم" means "you were certain" , " شقاق" means " couples’ reluctance from each other and their disobedience " and " اصلاح" means "well behaving" . " بعث" stands for "sending arbitrators to couples" and "حکم" represents "arbitrator " . The verse orders to persuade (choose) arbitrators to prevent couples from divorce during disagreement between them that from the viewpoint of many Islamic scientists implies the necessity of sending them to the couples. Shiite believes that arbitrators are persuaded (chosen) by governors. Some great Sunnite men have accepted this opinion and some know couples, their relatives, righteous and general people as senders and two arbitrators must be persuaded, one is not enough. Nevertheless there is disagreement between religious men about those two people whether they are couple’s arbitrators or lawyers. Majority of Shiites believe in arbitration. Some Sunnites believes in delegation and some believe in arbitration. In Islamic Jurisprudence (Islamic Law), arbitrators are assigned to have requirements such as: Muslim, adult, wise, man, liberal (free) and one of couple’s relatives and most scientists believe in the necessity of choosing from couple’s relatives; however some think it is recommended. Anyway this family compromise court has advantages to be mentioned like: Keeping couple’s secrets, relief in solving their problems, removal of high costs of other courts. All scientists have remarked respecting arbitration and arbitrators’ decision: If arbitrator’s decision is compromise, it is irrevocable; but if their decision is divorce, most great men believe that this decision is not valid except with couple’s permission. If arbitrators don’t have a single decision, none of their decisions are valid. Key words: arbitrators, reference to arbitrators, reference to arbitrators’ results.