عنوان پایان‌نامه
سنجش توان چند مرکزیتی مجموعه های شهری کشور و ارائه راهکارهایی برای برنامه ریزی فضایی این مناطق، مطالعه موردی: مجموعه شهری آمل - بابل - قائمشهر - ساری
- رشته تحصیلی
- شهرسازی برنامه ریزی شهری و منطقه ای
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 63156
- تاریخ دفاع
- ۲۷ شهریور ۱۳۹۲
- دانشجو
- مجتبی شهابی شهمیری
- استاد راهنما
- اسفندیار زبردست
- چکیده
- چکیده در سال¬های اخیر مفهوم توسعه چندمرکزی به عنوان یک ابزار برنامه¬ریزی برای ارتقا رقابت¬مندی، انسجام اجتماعی و پایداری محیطی مناطق پیشنهاد شده است. با این وجود، مباحثی که چندمرکزی را به عنوان یک هدف مطلوب برنامه¬ریزی عنوان کرده-اند، تحلیل¬های تجربی کمی صورت داده¬اند که این فرضیات را آزمون کند. علاوه بر این، مطالعات تجربی موجود، نتایج متناقضی را نشان داده¬اند. دلیل چنین تناقضی را می¬توان در ماهیت چند سطحی و چند بعدی مفهوم چندمرکزیتی یافت. که بیانگر ضرورت تعریف و ارائه شاخص¬های مشترک و مناسب برای سنجش درجه چندمرکزی به ویژه در مقیاس منطقه¬ای است. اکثر مطالعات، پیرامون سنجش چندمرکزی منطقه¬ای، بر رویکردهای آماری و مورفولوژیک بنا شده¬اند که اساسا، توزیع فضایی اشتغال و جمعیت را در داخل منطقه کلانشهری بدون تمرکز بر روی عملکردی که هر گره ایفا می¬کند، در نظر می¬گیرد. بر همین اساس، پژوهش حاضر سعی دارد تا با مقایسه رویکردهای مورفولوژیک و عملکردی، شاخص¬های مناسبی را برای سنجش و تعریف چندمرکزیتی مناطق بیابد و در مرحله بعد، پتانسیل¬ها و قابلیت¬های مجموعه شهری آمل-بابل-قائمشهر-ساری را برای تبدیل شدن به یک منطقه شهری چندمرکزی با استفاده از این شاخص¬ها بسنجد. از ویژگی¬های اصلی مناطق شهری چندمرکزی، نبود شهر غالب، همجواری معقول و روابط عملکردی مناسب بین شهرها در این مناطق است که یافته¬های مطالعه نیز بر وجود چنین ویژگی¬هایی در محدوده مورد مطالعه تاکید می¬کند. بدیهی است که با پذیرش این مفهوم در قالب یک منطقه شهری چندمرکزی شکل جدیدی از برنامه¬ریزی فضایی-راهبردی در مقیاس منطقه باید جایگزین برنامه¬ریزی سنتی در مقیاس شهر گردد. در این راستا، رقابت بین این مراکز باید جای خود را به شکل جدیدی از روابط همکارانه و هم¬افزا دهد. بر همین اساس، هدف بعدی پایان¬نامه بر پذیرش زمینه¬ها و عرصه¬های برنامه¬ریزی منطقه¬ای در منطقه شهری چندمرکزی تمرکز می¬کند و آن را در محدوده مورد نظر مورد ارزیابی قرار می¬دهد. مرور ادبیات موضوع سه بعد مهم را در این رابطه به مفهوم منطقه شهری چندمرکزی می¬افزاید. این سه بعد عبارتند از منطق عملکردی، هویت راهبردی و هویت فرهنگی. در واقع برخورداری از یک زمینه مشترک تاریخی و فرهنگی بر شکل روابط و منطق عملکردی و در نتیجه روابط سازمانی بین شهرها موثر است. با تقویت روابط عملکردی، سازم
- Abstract
- Abstract In recent years the notion of polycentric development has been considered as a key planning tool to promote economic competitiveness, social cohesion, and environmental sustainability. However, debates which propose polycentric development as a desirable planning goal, have insufficient empirical studies to test it. In addition, existing empirical studies have revealed conflicting results. Several reasons lay to describe such a contradiction like multi-scalar and multi-dimensional nature of the polycentricity concept. These reasons indicate the necessity of defining and presenting appropriate and common indices; to measure polycentric degree particularly in regional scales. Most of researches over regional polycentric measures, are based on statistical and morphological approaches which basically, consider spatial distribution of employment and population in metropolitan areas without focusing on the role of any functional node. In this way, this study first attempts to find suitable indexes to describe polycentric region by comparing morphological and functional approaches .In the next step, Amol-Babol-Ghaemshahr-Sari conurbation capabilities have been assessed for turning it into a polycentric urban region. The main features of polycentric urban regions, are without dominant city, reasonable proximity and appropriate functional relationships between cities in the region that has such a feature on the study findings emphasis is in the case study. Obviously, with accepting this concept on new framework of a urban polycentric region, a new form of strategic spatial planning in regional scale must be altered with the traditional planning in city scale. In this context, the competition between these centers should be replaced with a new form of cooperative and synergetic relationships. Accordingly, the next purpose of the thesis, focus on acceptance of the contexts and arenas of the Regional Planning in polycentric urban regions and then evaluate then
