عنوان پایان‌نامه
تناهی ابعاد در جهان اسلام
- رشته تحصیلی
- تاریخ علم -ریاضی در جهان اسلام
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده الهیات و معارف اسلامی شماره ثبت: 1793ف;کتابخانه دانشکده الهیات و معارف اسلامی شماره ثبت: 1793ف;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 43264
- تاریخ دفاع
- ۲۴ شهریور ۱۳۸۸
- دانشجو
- سجاد هجری
- استاد راهنما
- سیدحمید طالب زاده
- چکیده
- چکیده "تناهی ابعاد" از مهم‌ترین مسائل "طبیعیات قدیم" است که بیشتر حکیمان و دانشمندان اسلامی به آن معتقد بوده و بر آن براهینی اقامه کرده‌اند. ایشان تناهی ابعاد را برای اثبات "محددالجهات" و "عدم انفکاک صورت و مقدار از ماده" به کار برده اند. در میان حکیمان اسلامی "ابوالبرکات بغدادی" به نادرست منکر تناهی ابعاد نام گرفته است ولی با دقت در آرای او در این باره می توان گفت که او تنها منتقد براهین تناهی ابعاد می باشد و مانند دیگر حکیمان نافی تحقق بعد نامتناهی بالفعل است. کسی از حکیمان، خواجه "نصیرالدین طوسی" را منتقد تناهی ابعاد و منکر آن ندانسته یا دست کم به عنوان کسی که در تناهی ابعاد شک دارد نام نبرده است ولی با رجوع به آثار خواجه می‌توان شاهدهایی بر عدم اعتقاد او به تناهی ابعاد یافت. در میان براهین قائم بر تناهی ابعاد برهان "مسامته" از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. "خواجه"، "ابوالبرکات" و علامه "حلی" آن را نقد کرده اند و "فخررازی" و "ملاصدرا" به برخی از نقدهای ایشان پاسخ داده‌اند ولی با بررسی این نقدها و پاسخ های آن می توان گفت که برهان مسامته بر تناهی ابعاد ناتمام است. کلیدواژه‌ها: تناهی بالفعل ابعاد، تناهی بالقوه ابعاد، برهان مسامته، ابوالبرکات بغدادی، خواجه نصیرالدین طوسی
- Abstract
- Abstract ‘Finitude of dimensions’ is one of the most important problems of ‘ancient physics’ that the most of Islamic scholars and sages have believed in and established demonstrations for it. They have used ‘Finitude of dimensions’ to prove ‘Mohaded al-jahat’ and ‘Undetachable of form and magnitude from matter’. Among Islamic sages ‘Abul Barakat Al-Baghdadi’ incorrectly has be mentioned as denying ‘Finitude of dimensions’. But by looking deeper in his views about this subject can be said that he is only a critic of demonstrations of ‘Finitude of dimensions’ and like other sages negating the realization of actually infinite dimensions. None of sages, has regard ‘Khaje Na??r Al-D?n al- ??s?’ as a critic of ‘Finitude of dimensions’ or at least has mentioned him as one who has doubt about ‘Finitude of dimensions’. But by returning to ‘Khaje’'s works evidences can be finded for not believing on ‘Finitude of dimensions’. Among the demonstrations established for ‘Finitude of dimensions’ ‘Mosameteh’ demonstration has a special importance. ‘Khaje’, ‘Abul Barakat’, and ‘Allameh al-Hilli’ have critiqued it and ‘Fakhr al-Din al-Razi’ and ‘Mulla ?adr?’ have responded to some of their critiques. But by Evaluation of these critiques and their responses, can be said that ‘Mosameteh’ demonstration for ‘Finitude of dimensions’ is incomplete. Keywords: Actually finitude of dimensions, Potential infinitude of dimensions, Mosameteh demonstration, Abul Barakat Al-Baghdadi, Khaje Na??r al-D?n Al-??s?
