عنوان پایان‌نامه
ساماندهی و طراحی منظر پایدار همجوار رود دره دلمبر کرج با تاکید بر اکوتوریسم
- رشته تحصیلی
- مهندسی طراحی محیط زیست
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده محیط زیست شماره ثبت: ENV 1153;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 63486
- تاریخ دفاع
- ۲۷ شهریور ۱۳۹۲
- دانشجو
- عاطفه بیات
- استاد راهنما
- محمدرضا مثنوی
- چکیده
- رودخانه ها اکوسیستم های با ارزش و دارای پتانسیل های متعدد نظیر وجود مناظر و چشم اندازهای متعدد، برخورداری از هوای مطبوع، ایجاد محیط زیستی سالم تر ، جذب توریست و بازدید کنندگان و ... در نواحی اطراف خود بوده و از این جهت مستلزم برنامه ریزی و طراحی بر طبق اصول و ضوابط خاص نظیر بکارگیری روش های مناسب مهندسی زیستی، ارزشیابی چشم اندازهای آن و ارزشیابی کیفیت فیزیکی مناطق برای تعیین قابلیت و توانایی آنها برای فراهم کردن فرصتهای تفرجگاهی و ... می باشند. اکوتوریسم، نوعی ازگردشگری است که متکی برطبیعت و اکوسیستم می باشد و ازاصول حاکم برآن به حداقل رساندن تأثیرات منفی محیطی و توسعه پایدار و استفاده عاقلانه ازآنهاست، درهمین راستا باید از آن درجهت حمایت و حفاظت از منابع زیستی رودخانه های طبیعی و بکربهره جست. روددره دلمبرواقع در باغستان کرج با توجه به اهمیت حفظ قابلیتهای طبیعی کم نظیر، خطرآلوده شدن آن توسط کاربریهای هم جوار و به حداقل رساندن کیفیت آن بعنوان نمونه موردی انتخاب گردیده است .سعی بر این است تا طرحی جهت ساماندهی و طراحی تفرجگاهی منطقه که شامل روستای آتشگاه، محله باغستان و ناحیه کوهستانی حد فاصل آنها می باشد، ارائه گردد. از اصلی ترین اهداف این تحقیق حفاظت، ساماندهی و طراحی روددره دلمبر، نواحی اطراف آن، بهبود کیفیت دیواره و آب رودخانه بویژه در قسمتهایی که بیشترین میزان آسیب به آنها وارد گردیده می باشد. برای حفظ منابع طبیعی نظیر رودخانه، پوشش گیاهی اطراف رودخانه، پوشش گیاهی کوهپایه ای و... فرهنگی، تاریخی نظیر بقایای آثار و مکانهای تاریخی روستا و اجتماعی منطقه از مفاهیم اولیه اکوتوریسم بوده و نیاز به یک برنامه ریزی اصولی و مدیریت خردمندانه اثرات نا مطلوب آن را تقویت کرده و پیامدهای نامطلوب آنرا کاهش داد . مهم ترین عملکردی که در رابطه با بحث منظر پایداررعایت می گردد، برقراری ارتباط بین لکه های سبزوطبیعی که بیشتر مربوط به پوشش گیاهی موجود در اطراف رودخانه بوده، که با عمل به آن می توان به اکوسیستمی پایدار دست یافت. بیشتر فاکتورهای مربوط به ایجاد منظری پایدار مربوط به محدوده مورد نظر جهت طراحی در مقیاس خرد (به دلایلی مانند وجود فضای کافی، در معرض خطر بودن رودخانه و نواحی اطراف آن نسبت به قسمتهای دیگر و...) می باشد. در قسمت تحلیل و ارزیابی روش ارزیابی توان اکولوژیک انجام گرفت، ابتدا لایه های مورد نیاز نظیر مقدار شیب، جهت شیب، هیدرولوژی، اقلیم، پوشش گیاهی، خاک و سنگ شناسی ساخته شدند، سپس لایه های ساخته شده طبقه بندی شده و بعد از آن، مرحله ترکیب لایه ها می باشد و در نهایت نقشه نهایی بدست می آید. هریک از فاکتورهای مورد مطالعه در مورد محدوده مورد نظر پهنه بندی مربوط به خود را داشته، با روی هم اندازی همه پهنه بندی های انجام شده یک پهنه بندی نهایی بدست آمد که در واقع پهنه بندی نهایی حاصل از روش ارزیابی توان اکولوژیک می باشد. در قسمتهای نهایی تحلیل محدوده مورد نظر، نتایج حاصل از روی هم گذاری نقشه های شناخت و سپس آنالیز سایت محدوده مورد مطالعه در مقیاس میانی می باشد. پس از آن، جهت نتیجه گیری بهتر و جامع تر برای طراحی لازم است در این مرحله به تحلیل نقاط قوت، ضعف، فرصتها و تهدیدها و سپس امکانات و محدویتهای سپس استراتژیهای طراحی محیطی برای هریک از پهنه ها ارائه شد .
- Abstract
- Rivers are valuable ecosystems that have several potentials in their riversides- such as several landscapes, good climate, creating healthier environment, tourist attractions and so on- which requires programming and designing upon special principles and criteria like employing suitable methods of biological engineering, landscapes evaluation and physical quality evaluation of areas obtaining recreational times. Ecotourism is a kind of tourism depending on nature and ecosystem, so its environmental negative effects should be minimized in order to protect biological resources of rivers. In this project, Dalambar rivervalley- located in Karaj, Baghestan- is selected as a case study because of its unique natural features and the serious risk of polluting by adjacent land uses which negatively affects its great qualities. Therefore, a suitable design should be provided for these recreational areas in Atashgah, Baghestan and their intermediate mountainous areas. The main goals are improving and designing Dalambar rivervalley and riversides, and improving water quality, especially in seriously damaged areas. To protect natural resources such as river and riverside vegetation, cultural and historical resources such as remnants of historical places and social resources, the basic concepts of ecotourism, it requires a systematic planning and comprehensive management to reinforce adverse effects and reduce adverse consequences of related activities. The most important aspect for a sustainable landscape of this case study is connectivity between natural patches, particularly between riverside vegetation. Ecological capability assessment method was used for analysis and evaluation of this case study. For the final parts of the evaluation the results of map overlapping from site characterization was needed. Then SWOT analysis and finally facilities, limitations and analysis of strategies was performed for this reason. Keywords: Dalambar rivervalley, Ecotourism, Ecological capability assessment, Sustainable development, Biological engineering
