عنوان پایان‌نامه
نقش و رنگ در گبه های عشایری فارس وبوشهر
- رشته تحصیلی
- ارتباط تصویری
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 58134
- تاریخ دفاع
- ۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۲
- دانشجو
- ندا دل پریش
- استاد راهنما
- سیدمحمد فدوی, مصطفی اسدالهی
- چکیده
- در اولین دهه 1350 فرش های تازه ای وارد بازار فرش شد که تا آن زمان شناخته نبود، این فرش ها که گبه نامیده می شد با فرش هایی که تخت عناوین فرش های شرقی و یا فرش های ایرانی همه جا شهرت یافته بود، فرق داشت. نه در موضوع شامل آن همه گل و باغ بود و نه در طرح از آن خطوط و اشکال منظم پیچ در پیچ پیروی می کرد. در بافت و ساخت هم گبه ظریف نبود. گره شمارش کم، پرزش بلند و بافتش زمخت بود. با وجود همه ی این کاستی ها گبه از همان آغاز مقبول افتاد و روز به روز بر هواخواهانش افزوده گردید. شاید بتوان سال 1353 را سرآغازی برای گبه به شمار آورد. در این سال مجموعه ی قابلی از گروهی از گبه ها که گبه ی شیری خوانده می شد در موزه های آمریکا به نمایش درآمد و موفقیت چشم گیری را به دنبال داشت. هنوز دهه ای نگذشته بود که گروه های دیگری از گبه در اروپا و آمریکا عرضه و نام گبه را با سرعت فزاینده ای جهانگیر کردند. گبه نوعی قالی درشت بافت است که پرز آن بلندتر است (حدود 2 سانتی متر) و تعداد پودهایی که بین گره ها رد می کنند زیادتر است. در بعضی از نقاط دیگر ایران قالیچه های کلفتی می بافند که به آن خرسک می گویند، ولی گبه و خرسک یکی نیست. گبه معمولا برای مصرف خود قبیله بافته می شود و جنس آن نرم ترین و مرغوب ترین پشم موجود است. بافندگان گبه آن را در کمال آزادی می بافند و خود را مقید به طرح و رنگ معینی نمی کنند. یکی از بهترین نقش هایی که در بافتن گبه استفاده می شود نقش شیر است که مظهر دلاوری است. بعضی از گبه ها مثل پتو نرم و ظریف هستند و هنگام خواب از آن ها به صورت روانداز استفاده می شود. بیشتر گبه ها را بافندگان قشقایی می بافتند. در قالیچه ها و گبه های عشایر فارس تعداد نگاره ها و نقش مایه های کهن که سابقه ی آن ها به دوران ساسانی و یا آل بویه می رسد کم نیست. علاوه بر این بسیاری از نگاره ها و طرح ها مخصوص بافندگان تیره ی خاصی است و به همین ترتیب است که امروز با شناسایی همین نگاره ها اصل و نسب فرش های قدیمی را می توان شناخت. در این تحقیق سعی بر آن شده که نقوش ساده و رنگ های دلنشین این گبه ها تحلیل و تجزیه گردد. به امید آن که به برخی از این آثار به دیده ای والاتر و شایسته تر نگریسته شود.
- Abstract
- At first decade of 1970, some new carpets that were unknown thitherto, entered into market. These carpets which was named “rug” (Gabeh) were different from the carpets which were known as “Iranian carpets” or “eastern Carpet”. It didn’t in subject contain flowers and garden and in design, didn’t follow arranged and deflexed lines. Rug was not fine in weave and texture. Its number of ties, its nap and weave were low, long and coarse respectively. Regardless of these deficiencies, rug was accepted at first and its demand was increases day by day. Perhaps, year of 1974 can be included as beginning of rug. In this year, a qualified set of rugs which was named as “Shiri rug”, were exhibited in American Museums and was successful. It was not passed a decade yet that another groups of rugs offered in Europe and America and universalized name of rug rapidly. Rug is a kind of gross carpet which its nap is longer (about 2 centimeters) and numbers of woofs that are passed between ties are more. In some other parts of Iran, some thick rugs are woven which are named as “low grade rug” (Khersak) but rug and Khersak are not similar. Rug is usually woven for use of tribe and its material is from high-grade and the finest available wool. Weavers of rug weave it freely and don’t bind themselves into a special color and design. One the best designs, that is used in rug, is figure of lion which is symbol of bravery. Some rugs are so soft and fine such as blanket and are used as coverlet while sleeping. Most of rugs are woven by Ghashghaei weavers. There are many figures and old designs which belong to Sasani and or Ale Boyeh eras. In addition, many figures and designs belong to a special group of weavers and this is why that nowadays, we can find linage of old carpets by recognizing these figures. In this research, simple figures and orphic colors of these rugs has been tried to analyze. Hope that some of them are seen as prominent ones. Key words: rug, Gachmeh, Abrash design, Haya
