عنوان پایان‌نامه
ارزیابی خطر تخریب خاک و تهیه نقشه آن با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور
- رشته تحصیلی
- مهندسی کشاورزی- علوم خاک گرایش فیزیک و حفاظت خاک
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 5781;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 63896
- تاریخ دفاع
- ۲۸ آبان ۱۳۹۲
- دانشجو
- خالد حاجی ملکی
- استاد راهنما
- منوچهر گرجی اناری
- چکیده
- تخریب خاک در قرن اخیر به عنوان سومین چالش پیش‌روی جامعه جهانی، بعد از دو چالش تغییر اقلیم و کمبود آب شیرین قرار دارد. این پدیده نا‌محسوس اما بسیار خطرناک است و در صورت استمرار منجر به تخریب سرزمین‌ها به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک می‌شود و زیان‌های اقتصادی و اجتماعی آن بسیار زیاد است. بیش از 90 درصد مساحت ایران را نواحی خشک و نیمه خشک تشکیل میدهد. با این وجود اراضی کشورمان مستعد تخریب و انحطاط هستند. در صورت عدم تغییر در نحوه بهرهبرداری از اراضی و استمرار تخریب خاک با روند فعلی، تامین غذای جمعیت رو به رشد میسر نخواهد بود. این بحران که کم‌تر به اهمیت آن توجه شده نه تنها امنیتغذایی در کشور را تهدید میکند، بلکه زندگی نسلهای آینده را نیز با مخاطره روبه رو میسازد. هدف از پژوهش حاضر ارزیابی و تهیه نقشه تخریب خاک با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور در منطقه‌ای به مساحت 44560 هکتار واقع در شرق استان قزوین است. برای نیل به این هدف در منطقه مورد پژوهش، بر مبنای مدل مدالوس پنج معیار منابع آب زیر زمینی، پوشش گیاهی، کیفیت خاک، اقلیم و مدیریت باتوجه به شرایط منطقه به عنوان معیارهای کلیدی تخریب خاک در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که از بین معیارهای مطالعه شده،معیارهای کیفیت خاک و مدیریت به ترتیب با ارزش عددی 532/1 و 570/1 بیشترین تاثیر را در تخریب خاک داشتند و پس از آن معیار آب زیرزمینی با ارزش عددی 566/1 قرار دارد. در بین شاخص‌های مورد بررسی، شاخص‌های ماده آلی خاک، قابلیت هدایت الکتریکی آب زیرزمینی و سیاست اجرایی به ترتیب با ارزش عددی 87/1، 81/1و 77/1 از جمله موثرترین شاخص‌ها در افزایش شدت تخریب خاک در منطقه بودند و سه شاخص عمق خاک، شیب منطقه و pH آب زیر زمینی به ترتیب با ارزش عددی36/1، 34/1 و 27/1 کم‌ترین تاثیر را در تخریب خاک دارند. نتایج نهایی طبقه‌بندی تخریب خاک در منطقه مورد مطالعه نشان داد که42/16%، 73/18%، 41/15%، 24/21% و 10/25% به ترتیب در کلاس‌های شکننده(الف)، شکننده(ب)، شکننده(ج)، بحرانی(الف) و بحرانی(ب) قرار دارند. بر اساس ارزیابی انجام شده متوسط وزنی ارزش کمی شدت تخریب خاک( وضعیت فعلی تخریب خاک) برای کل منطقه براساس پنج معیار مورد بررسی معادل1/506 تعیین گردیده است که کلاس شدت تخریب خاک برای کل منطقه بحرانی (ب) برآورد می‌گردد.
- Abstract
- Soildegradationinthe recent centuryis located asthe world's third challenge, after thechallengesofclimate changeand the scarcity offresh water. Soil degradation, Impalpablebut very dangerousitcontinuation lead tothe land degradationespecially inarid and semi-arid regions, and insocial and economicdisadvantages,itis very high. More than90percentof Iran'sarid andsemi-aridarea.. However,lands of our countryaresusceptible todegradation anddegeneration.If there is nochange in themode of operation oflandandsoil degradationcontinuewith the current trend, it will not bepossible toprovide the food tothe growing population. Thiscrisis hasbeenlessattentiontoits importancenot onlythreatensfood securityin thecountry, butalsowillface endangerthelives offuture generations.The purpose of thepresent studysoil degradationrisk assessmentand mappingusinggeographic information systemand remote sensingin theregionalarea of44,560hectareslocated in theEastof Qazvin province. To achievethis goal,in thestudy area, based onMedalusmodelsfive criteriasuch asground water resources, vegetation, soil quality, climate, andmanagement regardtotheconditions of areawere considered as key criteria soil degradation. Resultsshowed thatbetween the studied criteria, soil quality andmanagement respectively, withvalues of1.532and1.570hadthe greatest impact onsoil degradationandgroundwaterwithvalue of1.566is located subsequent. Among thestudied indicators, indicators ofsoil organic matter, groundwater electrical conductivity andpolicyimplementationwith respectivevalues of1.87, 1.81and1.77wasmost effectiveindicatorsto increase theintensity ofsoil degradationin the area.Three indicators ofslope, ground waterpHandsoil depth, respectively, withvalues of1.34,1.27 and 1.36havethe leastimpact onsoil degradation.Final results ofsoil degradationclassification in the study areashowed that 16.42%, 18.73%, 15.41% , 21.24%, 25.10% respectively are located in the fragile(F1), fragile(F2), fragile(F3), critical(C1), critical(C2) classes.According to the Studiesthe weighted averagevalue ofa soil degradation severity (soil degradation status) tothe totalareabased onfive criteria, 1.528has been determined,thatsoil degradationseverityclassfor the entire areacritical(C2) isestimated.
