رویکردها و چالشهای گفتمان حقوق بشر در میان دو جریان سنت گرا و نوگرای دینی در ایران
- رشته تحصیلی
- ادیان وعرفان
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده الهیات و معارف اسلامی شماره ثبت: 2250ف;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 63889
- تاریخ دفاع
- ۲۶ مرداد ۱۳۹۲
- دانشجو
- میثم مختاری
- استاد راهنما
- مجتبی زروانی
- چکیده
- مقوله حقوق بشر و نسبت آن با اندیشه دینی اگرچه به صورت خاص در دهه اخیر مورد توجه روشنفکران و متفکرین ایرانی قرار گرفته اما تکوین و تطور آن در ذهن و ضمیر جامعه فکری ایران از تاریخچهای نسبتاً طولانی برخوردار است. ساختار سنتی جامعه ایران و نفوذ و غلبه تفکر دینی در آن، چالشی دیرینه را در راه تسلط گفتمان حقوق بشر و همزیستی آن با نگرش دینی ایجاد نموده که از طلوع نخستین بارقههای نهضت مشروطه تا کنون هم الگوی ذهنی روشنفکران و نوگرایان ایرانی را متحول کرده و هم مرزهای تفکر غالب سنتی را درنوردیده است. نوشتار حاضر بر آن است ضمن تشریح بنیانهای فکری و فلسفی اند?شه حقوق بشر، رویکردهای گوناگون جریانهای سنتی و نوگرای ایرانی را در مواجهه با گفتمان حقوقی نوین بررسی کند و در بستر نگرشی تاریخی مراحل رونق و یا افول گفتمان مذکور را در ساحت فکری جامعه ایران مورد مداقه قرار دهد. در واقع، هدف از بررسی نقش و جایگاه مسئله حقوق بشر و مواجهه با آن در دورهای صد ساله (از مشروطه تا معاصر)، دستیابی به الگویی سازمانیافته از سیر تاریخی این مبحث در بین گروههای فکری سنتی و مدرن جامعه و به دست دادن چشماندازی کلی از ضرورتهای فکری و عملیِ حاصل از پذیرش این اصل بنیادین است. از اینرو در کنار تحلیل مبانی فکری و کلامی چهرههای برجسته دو جریان سنتی و نوگرا، ارائه تحلیل جامعهشناختی به منظور دقت در داوری نهایی امری ضروری است. علاوه بر این، از آنجایی که در هر دور? تاریخی رویکرد فکری و کلامی جریانهای مذکور در کنار شرایط اجتماعی و سیاسی، چالشهایی را فراروی مسیر تحقق گفتمان حقوق بشر در جامعه به وجود آورده است بیان این چالشها به منظور ارائه تحلیلی دقیق پیرامون جایگاه گفتمان حقوق بشر در اندیشه جریانهای سنتی و نوگرای جامعه نیز امری اجتنابناپذیر مینماید.
- Abstract
- Even though human rights issues and its correlation with religious thoughts particularly have been in the focus of attention of Iranian intellectuals in last decade but its development and evolution in spirit and mind of Iran thoughtful community has a relatively long history. Traditional structure of Iran society and dominance of religious thoughts, has been an elderly challenge on the overcoming way of human rights dialogue and its coexistence with religious beliefs, apparent from the first springs of constitutionalist revolution up to now, not only altered mental configuration of Iranian reformist and illuminative activists but also reached far away from boundaries of dominant traditional thoughts. This research is trying to explain theoretical and philosophical foundations of human rights theology alongside the explanation of various approaches of traditionalist and reformist movements with this new coming legal dialogue and in historical analysis overviews different phases of prosperity and defeats of this dialogue in Iran intellectual surroundings. In fact, the aim of analysis of role and position of human rights issues and facing it in a period of a century (from constitutionalist revolution up to now) is to reach to an organized structure of historical development of this theology among different traditionalist and modern groups to make us able to represent an overview of practical and theoretical necessities of acceptance of this fundamental belief. So alongside the scrutiny on principles of thoughts of main figures of two traditionalist and modern approaches, representation of a sociological analysis is necessary to reach to an exact judgment. In addition, theoretical and theological approaches of mentioned movements in every historical period along the social and political conditions, have posed challenges on the way of prosperity of human rights dialogue which makes it inevitable to mention these challenges to reach a precise investigation on the position of human rights exchange on the thoughts of both traditionalist and modern seeking movements.