تخصیص بهینه آب برای الگوی کشت در استان گلستان (مطالعه موردی حوضه آبریز قره سو)
- دانشجو
- مهدی فهیم زاده
- استاد راهنما
- غلامرضا پیکانی ماچیانی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 5542;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 59233
- تاریخ دفاع
- ۲۰ مرداد ۱۳۹۲
- چکیده
- یکی از نهاده¬های مورد استفاده در کشاورزی آب است که با توجه به شرایط آب و هوایی و اقلیمی کشور، از آن به عنوان مهمترین نهاده¬ی کشاورزی و محدودکننده¬ترین عامل تولید یاد می¬شود. از اینروتوسعه¬یبخشکشاورزیرابطه-ایمستقیمباکمیتوکیفیتمنابعآبوچگونگیمدیریتواستفادهازاینمنابعدارد. همچنین کاهش منابع آب می¬تواند نقش مهمی در کاهش تولید محصولات زراعی و تامین امنیت غذایی کشور داشته باشد. در استان گلستان نیز برداشتهای بیرویه، کمبود منابع آبی، کاهش بارندگی و کمبود منابع تامین آب سبب شده تا وضعیت آبی استان در خط قرمز قرار گیرد و ذخیره آبخوانهای استان در معرض خشکی باشد اما علیرغم این مساله کشاورزی از اهمیت ویژه¬ای در اقتصاد استان برخوردار است. بر این اساس مطالعه حاضر به بررسی اثر کاهش منابع آبی بر الگوی کشت محصولات زراعی حوضه آبریز قره¬سو استان گلستان پرداخته است. برای این منظور حوضه آبریز قره¬سو بر حسب شهرستان¬های واقع در آن به چهار منطقه تفکیک و با استفاده از الگوی برنامه¬ریزی ریاضی مثبت تحت رهیافت حداکثر آنتروپی، اهداف مورد نظر در قالب شش سناریو شبیه¬سازی شد. سناریوهای مورد بررسی شامل کاهش 10، 20 و 40 درصدی در میزان آب موجود و افزایش قیمت محصولات توام با کاهش منابع آب می¬باشد. نتایج نشان داد با کاهش مقدار آب در دسترس، سطح زیر کشت محصولات و به دنبال آن بازده ناخالص مناطق و مصرف نهاده¬ها نیز کاهش می¬یابد اما سطح زیر کشت تمام محصولات به یک نسبت کاهش نخواهد یافت به طوریکه در اغلب مناطق، محصولات گروه سبزیجات و جالیزی نسبت به محصولات گروه غلات و حبوبات با کاهش کمتری در سطح زیر کشت مواجه می¬باشند. زمانی که آب در دسترس با افزایش قیمت محصولات همراه شود سطوح زیر کشت محصولات، بازده ناخالص و مصرف نهاده¬ها کاهش کمتری نشان می¬دهد.
- Abstract
- One of the inputs used in agriculture is water that due to the weather conditions and climate, it is referred to as the most importantagricultural inputs and limiting factor in the production. Hence, the development of agriculture has correlated with the quantity and quality of water resources and how to manage and use these resources. Water loss can also play an important role in reducing crop production andfood security of the country. In Golestan province also irregular extractions, lack of water resources, decrease in rainfall caused to water status of province be in the red line and water stored in aquifers is exposed to drought but despite of this agriculture has a particular importance in the economy of the province. Accordingly this study classified the effect of water on cropping pattern of agriculture products in Qarasu Watershed of golestan province. For this purpose Qarasu Watershed based on located cities in it, was divided into four regions and using positive mathematical programming under maximum entropy approach, desired goals in six scenarios were simulated. Scenarios consist of a reduction of 10, 20 and 40 percent in amount of water available and rising commodity prices combined with reduced water resources. The results showed that by reducing the amount of available water, area crops and consequently gross margin of the areas and consumption of inputs will decrease, but area crops of all products will not decrease equally.As in most areas vegetables and cucurbit groups products is less than grain groups and cereal. When availablewater along with the rise in commodity prices, land allocated to crops, gross margin and input consumption will be decreased less than before.