عنوان پایان‌نامه
تحلیل پیامد های اقتصادی و اجتماعی بیابان زایی در استان سمنان
- رشته تحصیلی
- مخاطرات محیطی - گرایش انسانی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده جغرافیا شماره ثبت: 2256;کتابخانه دانشکده جغرافیا شماره ثبت: 2256
- تاریخ دفاع
- ۰۹ بهمن ۱۳۹۵
- دانشجو
- هدیه فخراور
- استاد راهنما
- علیرضا دربان استانه, سعید بازگیر
- چکیده
- بیابان‌زایی که یکی از معضلات دنیای امروز محسوب می‌شود، حاصل بهره‌برداری‌های بی‌رویه ما از طبیعت، خشکسالی‌های پی در پی و شرایط اقلیمی و همچنین سوء مدیریت می‌باشد. شهرستان سمنان که در اقلیم خشک و نیمه بیابانی واقع شده، نیز در دهه‌های اخیر به دلیل سوء مدیریت منابع آب و خاک در معرض گسترش بیابان واقع شده‌است. در این مطالعه به منظور ارزیابی گسترش بیابان در این شهرستان، تصاویر مربوط به سنجنده TM از ماهواره لندست مورد استفاده قرار گرفت، با استفاده از امکان طبقه‌بندی تصاویر در نرم افزار ENVI، تصاویر به پنج طبقه که شامل مناطق مسکونی(مسکونی و صنعتی)، پوشش گیاهی(بوته زار، زمین‌های زیر کشت، درخت، باغ)، زمین‌های لخت و صخره ای(زمین‌های بایر، کوه و زمین لخت)، شوره زار و ماسه‌زار(ماسه‌زار و رسی) است طبقه‌بندی شد، با مقایسه طبقه‌بندی تصاویر سال‌های 1987، 1998 و 2011 و همچنین با مقایسه شاخص رویشی NDVI در این سال‌ها، تغییر کاربری و تغییرات پوشش گیاهی این منطقه مشخص گردید، نتیجه نهایی نشان‌دهنده این است که از سال 1987 تا 1998 شوره زارها در این منطقه 24/348 کیلومتر مربع افزایش یافته‌اند، همچنین از سال 1998 تا 2011 به میزان 57/721 کیلومتر مربع بر وسعت شوره زارها افزوده شده‌است، در طول سال‌های 1987 تا 2011 یعنی در کل دوره مورد مطالعه، وسعت شوره زارهای منطقه 81/1069 کیلومتر مربع افزایش پیدا کرده‌است، که این مسئله نشان‌دهنده گسترش بیابان در این شهرستان می‌باشد، همچنین به منظور تحلیل پیامدهای اقتصادی و اجتماعی بیابان‌زایی با استفاده از توزیع 256 پرسشنامه در بین کشاورزان این شهرستان و تجزیه و تحلیل پاسخها در نرم افزار SPSS پرداخته شد، نتایج حاکی از آن است که بیابان‌زایی پیامدهای اقتصادی و اجتماعی بر مردم منطقه تحمیل کرده‌است، همچنین نتایج تحلیل کریجینگ در نرم افزار Arc Map نشان می‌دهد که به طور کلی پیامدهای اقتصادی و اجتماعی بر روستاهای جنوبی نزدیک مرکز و همچنین روستاهای منتهی الیه شرقی شهرستان بیشتر از دیگر سکونت گاه‌ها بوده‌است، نتایج آزمون تجزیه واریانس یک طرفه به تفکیک مولفه ها نشان می‌دهد که در بعد اقتصادی بیشترین تاثیر پدیده بیابان‌زایی بر روی درآمد مردم منطقه مورد مطالعه با مقدار 3711/1 می‌باشد و در بعد اجتماعی بیشترین تاثیر پدیده بیابان‌زایی بر روی آسیب‌های اجتماعی با مقدار 7773/1 می‌باشد، همچنین نتایج این آزمون به تفکیک روستاهای این شهرستان نشان می‌دهد که روستاهایی که بیشترین تاثیر پذیری را از پیامدهای اقتصادی و اجتماعی بیابان‌زایی داشته اند به ترتیب عبارتند از : کندو، محمودآباد، جام، به ترتیب با نمرات 2، 02/2 و 05/2. همچنین در پایان پیشنهادهایی برای کاهش تاثیر پیامدهای بیابان‌زایی بر روی مردم منطقه داده شده که از آن جمله تغییر کشت و اجرای طرح فاضلاب و استفاده از آب تصفیه شده آن برای کشاورزی می‌باشد.
- Abstract
- Desertification is one of the problems in world today that comes from our excessive exploitation of nature, successive droughts, climatic conditions and mismanagement. Semnan city that is located in semi-arid and arid region, in recent decades due to mismanagement of water resources and soil, also climate condition is at risk of desertification. This study aimed to assess desertification in this city, images from Landsat TM have been used, with the possibility of classification images in ENVI software, the images were classified into five classes; including residential areas (residential and industrial), vegetation (shrub land, land under cultivation, tree and garden), bare and rocky areas (moorland, mountains and bare ground), salt and sand areas (sand and clay); comparing classified images of 1987, 1998 and 2011 and also comparing the NDVI vegetation index in these years, changes of land uses and vegetation changes in this area were determined, the final result indicates that from 1987 to 1998, the salt lands have increased 348.24 square kilometers, as well as from 1998 to 2011 the amount of salt lands have been added 721.57 square kilometer, during the period from 1987 to 2011, the total extent of salt lands area increased 1069.81 square kilometers, which is the issue of desertification in Semnan city. To analyze the socioeconomic consequences of desertification using distributed 256 questionnaires among farmers, and analysis was conducted in SPSS, the results indicate that the socioeconomic consequences of desertification have been affected on the people of the region, as well as analysis software kriging Arc map shows that generally socioeconomic consequences have been affected more on the southern villages near the center and most of the other villages in the far eastern city of habitations. Results of One-way Analysis of variance shows that the economic dimension of desertification greatest impact on people is income with the amount of 1.3711, and the greatest impact on the social dimension of desertification on people is social harm with 1.7773 value, as well as results shows that the most affected villages of the city's social and economic consequences of desertification are as follows: Kandoo, Mahmoodabad, Jam, respectively, with scores 2, 2.02 and 2.05. At the end, some proposals was presented to reduce the impact of desertification, including shifting cultivation and the Wastewater treatment project and use of sewage water for agriculture. Keywords: Desert, Desertification, Social consequences, Economic consequences, Semnan city.
