آرایه شناسی سیاه ماهی تویینی (Capoeta damascina)در آبهای داخلی ایران با استفاده از صفات ریختی
- رشته تحصیلی
- مهندسی منابع طبیعی- بوم شناسی آبزیان شیلاتی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 6031;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 64625
- تاریخ دفاع
- ۱۹ بهمن ۱۳۹۲
- دانشجو
- پریا رضوی پور
- استاد راهنما
- سهیل ایگدری, هادی پورباقر
- چکیده
- جنس سیاه ماهی (Capoeta) از جمله آرایه¬های پیچیده از نظر آرایه-شناسی در آبهای داخلی ایران می¬باشد. این تحقیق با هدف مقایسه ویژگی ریخت¬شناختی جمعیت¬های سیاه ماهی توئینی (Capoeta damascina) در آب¬های داخلی ایران با استفاده از روش ریخت سنجی¬هندسی و همچنین استخوان¬شناسی که به عنوان یک ویژگی مهم در بررسی مطالعات تاکسونومی می¬تواند مورد استفاده قرار گیرد، به اجرا در آمد. کمی¬سازی ویژگی¬های ریختی شکل بدن جمعیت¬های مختلف این گونه می¬تواند سبب شناسایی بهتر آن¬ها شده و درک بهتری از تاریخچه تکاملی جمعیت¬ها در مناطق جغرافیایی مختلف ارائه نماید. برای این منظورتعداد 373 نمونهسیاهماهیتوئینیازسیزدهرودخانهازحوضه-هایکرمان،دجله،جازموریان،خلیج،هرمز،اصفهانودریاچهنمک نمونه برداری گردید. از نیمرخ چپ بدن ماهی¬ها عکسبرداری و برروی تصاویر دو بعدی حاصل به منظور استخراج داده¬های شکل بدن روش ریخت سنجی¬هندسی، با استفاده از نرم¬افزار TpsDig2 تعداد 17 لندمارک تعریف و رقومی شدند. داده¬های لندمارک پس از آنالیز پروکراست با استفاده از روش¬های آماری چند متغیره PCA، CVA و آنالیز خوشه¬ای مورد تحلیل قرار گرفتند، همچنین 33 عدد از نمونه¬ها برای مطالعات استخوان¬شناسی رنگ¬آمیزی و شفاف¬سازی شدند. سپس جهت شکل¬برداری از نمونه¬ها برای مطالعات اسکلتی از روش اسکن نمونه¬ با اسکنرEpson 7600 استفاده شد و نسبت به شکل-برداری آن¬ها با استفاده از نرم افزار6 CorelDRAW X اقدام گردید. نتایج نشان داد که تفاوت معنی¬داری در ویژگی¬های ریختی جمعیت¬های مورد بررسی وجود دارد. این تفاوت¬ها مربوط بهعرض بدن، ناحیه¬ی سر، موقعیت قرارگیری باله¬ها و اندازه¬ی ساقه¬ی دمی بودند. جمعیت¬های مورد مطالعه سیاه ماهی توئینی حوضه¬ی دریاچه نمک از لحاظ شکل بدن با دیگر جمعیت¬ها متفاوت می¬باشد. تفاوت-های فرم استخوان¬های فکین، مربعی، ساده، اطراف پروانه¬ای، بخش-های مختلف استخوان قاعده¬ای پس سری و اوروهیال می¬تواند به عنوان ویژگی¬های استخوان¬شناختی این گونه باشند.نتایج بررسی روابط فیلوژنی جمعیت سیاه ماهی توئینی نشان داد که جمعیت حوضه¬های دجله، خلیج، اصفهان و هرمز دارای یک جد مشترک و به عنوان گروه منوفیلتیک قابل تعریف می¬باشند و می¬توان به عنوان گونه¬ی بومی ایران و تحت عنوان Capoeta saadi معرفی نمود. باتوجه به فاصله¬ی جغرافیایی حوضه¬های کرمان، جازموریان و دریاچه¬ی نمک می¬توان بیان داشت که درجه و میزان جدایی اعضای این گروه¬ها سبب جدایی آنها به عنوان آرایه¬های متمایز گردید.
- Abstract
- Genus Capeta is one of complex taxa in terms of taxonomy in Iranian inland water. This study was aimed to compare morphological charactristics of Tuini (Capoeta damascina) in Iranian inland water using geometric morphometrics and osteological methods as one of important tools in taxonomic studies of fishes. Quantifying morphological characteristics of body shape in different population of Tuini fish can help their correct identification as well as understanding of evolutionary history of its different isolated populations. In total 373 specimens of Tuini were collected from thirteen rivers of the Tigris, Kerman, Jazmoorian, Golf, Hormoz, Isfahan and Namak Lake basins. In geometric morphometric approach, the lateral surface of their left side photographed and seventeen landmark-points defined and digitized using TpsDig2 software. The coordinate data after GPA superimposing, analyzed using PCA, CVA and cluster analysis. For osteological observation, a number of 32 specimens of C. damascina were cleared and stained based on usual protocols. Then, cleared and specimens and their separated parts were scanned using a scanner (Epson 7600) equipped to a glycerol bath and their drawing carried out based on scanned pictures using CorelDRAW X6 software. The results showed a significant difference among studied populations in terms of body shape (P<0.0001). This different was related to body depth, head region, position of fins and size of caudal peduncle. The results also revealed that among studied population of Tuini fish, the Namak Lake basin one is different in compare to others. Also, differences in the form of jaws, quadrate, symplectic, parasphenoid, various section of occipital region and urohyal bones can be considered as specific characters of Tuini fish (C. damascina) of Iran in compare to other members of Cyprinid family. Based on reconstructed phylogenetic tree, the populations of Tigris, Golf, Isfahan and Hormoz are monophyletic and probably are already defined species of Genus Capoeta, i.e. Capoeta Saadi. Meanwhile, based on geographical changes, the Kerman, Jazmoorian and Namak Lake populations can be considered more derived taxa as result of allopatric separation.