عنوان پایان‌نامه
بررسی عوامل موثر بر ورود موفق برنج به بورس کالای ایران
- رشته تحصیلی
- مهندسی کشاورزی- اقتصاد کشاورزی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 5880;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 63101
- تاریخ دفاع
- ۲۳ بهمن ۱۳۹۲
- دانشجو
- طاهره درزی تبارشفیعی
- استاد راهنما
- امیرحسین چیذری
- چکیده
- برنج در ایران باسطح زیرکشت حدود 600 هزار هکتار بعد از گندم مهم¬ترین محصول زراعی محسوب می‌گردد.عمده سطح زیرکشت این محصول در استان‌های مازندران و گیلان قرار دارد.با توجه به اهمیت برنج در سبد غذای خانوار، ایجاد اشتغال و درآمد برای بسیاری از کشاورزان، توجه بهبازار این محصول حائز اهمیت است. ساختار بازار سنتی برنج همچون بازار سایر محصولات کشاورزی در ایران با مشکلات بسیاری رو به رو است که سبب بی¬انگیزگی برای ادامه روند تولید این محصول می¬گردد. ساختار فعلی بازار سنتی موجب خواهد شد نیاز به دخالت دولت بیشتر احساس گردد، از طرفی دخالت دولت در این بازار در بلندمدت پاسخگوی نیازها و رفع مشکلات آن به صورت ریشه-ای نخواهد بود. اگرچه در سال¬های اخیر ایجاد و تقویت بازارهای جدید از جمله بورس کالای کشاورزی به عنوان مهم¬ترین راه اصلاح ساختار بازار سنتی بسیاری از کالاهای کشاورزی از جمله برنج مطرح گردید، اما متأسفانه در این سال¬ها بورس کالای ایران هنوز نتوانسته جایگاه خود را در بخش کشاورزی به دست آورد. در حقیقت به دلیل پایین بودن حجم معاملات کالاهای کشاورزی از جمله برنج در بورس، شاهد رکود در این بخش هستیم.به همین سبب لازم است عوامل تأثیرگذار بر ورود کالاهای کشاورزی به بورس کالای ایران به طور دقیق¬تر و جزعی¬تر مورد بررسی قرار گیرند. از اینرو در این مطالعه به دنبال بررسی عوامل مؤثر بر ورود برنج به بورس کالا هستیم. پیگیری هدف یاد شده در دو بخش مجزا صورت گرفت، در بخش اول موانع ورود برنج به بورس کالا به لحاظ ساختار بازار و توجه به مسئله رفتارهای انحصاری عوامل بازار در ورود به بازار جدید (بورس کالا) مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور با کمک داده¬های مقطعی که از طریق پرسشنامه در سال 1392 از دو گروه کشاورزان و شالیکوبی¬داران (عوامل ابتدایی عرضه برنج در بازار) در سطح دو استان مازندران و گیلان جمع¬آوری گردید و نیز آمارهای سری زمانی در دوره 1390- 1363، ساختار و رفتار عوامل بازار در سطح شالکوبی¬ها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این بخش از مطالعه نشان داد ساختار و رفتار عوامل بازار در سطح شالیکوبی¬ها رقابتی است و به همین سبب می-توان گفت در سطح شالیکوبی¬ها (و نیز تولیدکنندگان) به لحاظ ساختار بازار مانعی برای ورود برنج به بورس کالا وجود ندارد. در قسمت دوم مطالعه،ویژگی¬های دو بازار بورس و سنتی از دیدگاه کشاورزان و شالیکوبی¬داران با استفاده از روشتحلیل سلسله مراتبی مورد ارزیابی قرار گرفت و اولویت¬بندی شد. نتایج این بخش نشان داد قیمت کالا در بازار، مهم¬ترین عامل برای کشاورزان در انتخاب بازار می¬باشد. پس از آن توجه به ویژگی¬های ریسک قیمت در بازار، نحوه فروش کالا در بازار و ریسک معامله در یک بازار سبب ورود کشاورزان به آن بازار می¬گردد. نتایج این تحلیل برای شالیکوبی¬داران نیز نشان داد مهم-ترین عامل برای آنها در انتخاب بازار و عرضه کالا به آن قیمت می¬باشد. به عبارت دیگر مهم¬ترین مسئله¬ای که شالیکوبی¬داران برای ورود به یک بازار مورد توجه قرار می¬دهند قیمت کالا در آن بازار می¬باشد. و بعد از آن ویژگی¬های ریسک قیمت در بازار و نحوه¬فروش کالا در بازار را مورد توجه قرار می¬دهند.
- Abstract
- Rice is considered the most important product of farming after wheat in Iran with about 600 thousand hectares of rice cultivation area. The major areas under cultivation this product is provinces Mazandaran and Gilan. With regard to the importance of rice in the household food basket, creating jobs and income for many farmers, attention to the market of this product is importance. The traditional market structure of rice is facing many problems in Iran, such as other agricultural products’ market.The current structure ofthe marketwillrequiremoregovernment intervention on the other hand, government intervention in this market in the long term will not solve its problems and needs deeply. Although in recent years to create and strengthen new markets including agriculture commodity exchange were introduced as the most important way to reform the traditional markets of agricultural commodities such as rice, Unfortunately in this years Iran Mercantile Exchange has not been able to get its position in the agricultural sector. In fact due to low volume of agricultural commodities’contract including rice in stock market, we have seen the recession in this section. It is therefore necessary to examine factors affecting the success of agricultural goods in Iran Mercantile Exchange more accurate. Therefore, this study sought to examine factors affecting the success of rice in Iran Mercantile Exchange. Follow mentioned aim in two separate parts, In the first part, Rice entry barriers to the exchange of goods in terms of market structure and considering monopoly behavior of market factors in entering new market (exchange of goods) were studied. For this, with cross-sectional data from a questionnaire in 1392 of the two groups of farmers and paddy factory owners (initial supply factors of rice in the market) were collected in two provinces of Mazandaran and Gilan, and time series data for the period 1363 - 1390, the structure and behavior of market agents in paddy factories examined. The results of this part showed that the structure and behavior of market agents in paddy factories is competitive and therefore can say there is no barrier for entry of rice to Mercantile Exchange in paddy factories. In the second part of the study, the features of both the stock market and traditional market was evaluated and prioritized in view of farmers and paddy factory owners by using AHP method. The results showed that good’s price in the market is the most important factor for farmers in choosing the market. Then attention to price risk in the market, the way of selling good in the market, and trade risk will be prompted to choose a market by farmers. This analysis also revealed that for paddy factory owners the most important issue for entry into a market is commodity price in the market. Then they pay attention to price risk and the way of selling good in the market.
