عنوان پایان‌نامه
اثرات تنش های شوری و خشکی بر جوانه زنی و رشد گیاهچه در رازیانه های بومی ایران
- رشته تحصیلی
- مهندسی کشاورزی-اصلاح نباتات
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه پردیس ابوریحان شماره ثبت: 638;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 55976
- تاریخ دفاع
- ۱۰ دی ۱۳۹۱
- دانشجو
- نرگس مرادی
- استاد راهنما
- علی ایزدی دربندی
- چکیده
- چکیده رازیانه یکی از گیاهان دارویی مهم دنیا است. در این تحقیق ارزیابی تحمل به تنش¬های خشکی و شوری اکوتیپ¬های رازیانه در مرحله جوانه¬زنی وگیاهچه¬¬ای انجام گردید. در مرحله جوانه¬زنی دو آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک-های کامل تصادفی شامل 52 اکوتیپ به ترتیب با 6 سطح شوری(0، 50، 100، 150، 200 و 250میلی مولار) توسط کلرید سدیم و 5 سطح خشکی حاصل از پلی اتیلن گلایکول 6000 (0،2-،4-،6-،8-،بار ) هرکدام با سه تکرار به اجرا در ¬آمدند. 14 اکوتیپ انتخابی آزمایش¬های اولیه در مرحله گیاهچه¬ای به صورت آزمایشی در قالب طرح بلوک-های کامل تصادفی در 5 سطح شوری (0، 50، 100، 150 و 200 میلی مولار ) کلرید سدیم در سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. در آزمایش¬های مرحله جوانه زنی، صفات مورفولوژی 15 روز پس از کشت بذر¬ها بر روی گیاهچه¬های حاصل اندازه گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر ژنوتیپ و اثر سطوح تنش و اثر متقابل آن¬ها برای تمامی صفات مورفولوژی مورد مطالعه هر دو آزمایش در سطح احتمال یک درصد معنی¬دار می¬باشند. در آزمایش تنش شوری مربوط به مرحله گیاهچه¬ای اثر شوری معنی¬دار گردید و اثر ژنوتیپ واثرات متقابل شوری در ژنوتیپ نیز برای بیشتر صفات در سطح احتمال یک درصد معنی¬دار گردید. همبستگی ساده خطی بین صفات و تجزیه رگرسیون گام به گام و تجزیه خوشه¬ای، عاملی و تجزیه علیت انجام شد. تجزیه کلاستر بر اساس صفات مورفولوژی آزمایش¬های جوانه¬زنی، سه گروه اصلی را تفکیک نمود (زود رس، میان رس، دیررس). تجزیه عاملی نشان داد که چهار عامل بالای 80 درصد میزان تغییرات در شرایط نرمال، تنش شوری و ¬¬خشکی توجیه می¬کنند. سطح مناسب غربال اکوتیپ¬ها، بر اساس بیشترین واریانس ژنتیکی بین اکوتیپ¬ها در تنش شوری و خشکی مرحله جوانه زنی به ترتیب 100 میلی مولار کلرید سدیم و پتانسیل منفی دو بار در نظر گرفته شد. بر این اساس اکوتیپ-های مشکین¬شهر، خاش به عنوان متحمل¬ترین از بین 52 اکوتیپ شناخته شدند و برای تنش خشکی، سطح غربال سطح تنش خشکی 2- بار انتخاب شد که اکوتیپ¬های همدان، قم به عنوان متحمل ¬ترین نمونه¬ها انتخاب شدند. در هر دو آزمایش اکوتیپ¬های دیررس (کلیبر ، حاجی¬آباد، قزوین، ارسباران، ساری، چاهستان) به عنوان حساس شناسایی شدند. در آزمایش سوم سطح 200 میلی¬مولار به عنوان سطح انتخاب در این مرحله تعیین گردید . نتایج آزمایش سوم با نتایج آزمایش¬های مرحله جوانه زنی از نظر تجزیه واریانس همخوانی داشت. میزان قند محلول در برگ گیاهچه¬ها به عنوان نشانگر فیزیولوژی اندازه¬گیری شد که ارقام متحمل نسبت به حساس از میزان قند محلول بالاتری برخوردار بودند. کلمات کلیدی: جوانه¬زنی، خشکی، رازیانه، شوری ، گیاهچه
- Abstract
- Abstract Fennel is one of important medicinal plants in the world. In this research we analyzed the tolerance of fennel ecotypes for salinity and drought stresses in germination and plantlet stages. In germination stage, two factorial Experiment based on RCB design with 3 replication and 52 ecotype for 6 salinity levels (0, 50, 100, 150, 200 and 250mM) by using of NaCl and 5 drought levels (0,2-,4-,6-,8- bar) by using of PEG 6000, were performed. Another experiment consisted of 14 ecotypes that have been chosen from the results of our experiments in germination stage was established based on RCB design with 3 replication in 5 NaCl levels(0,50,100,150,200mM). In germination stage, some morphological traits were measured 15 day after seed planting. In both experiments at germination stage the effect of stresses, genotype with their interaction was significant at 1% level. In plantlet stage, the effect of salinity was significant at 1% level. The same results were found for the effect of genotype and its interaction with salinity for most of traits. Simple linear correlation, stepwise regression, cluster and Factor analysis as well as path analysis were done for studied traits. Cluster analysis in germination stage separated ecotypes into 3 groups (preterm, medium and delayed ripening). Result of Factor analysis using morphological traits showed that the first four factors explained about over 80 percent of variances in normal and stresses conditions, however using tolerant and susceptible indices only two factors explained about over 80 percent of total variance. According of highest genetically variation during germination experiments, 100mM NaCl and mines 2 bar were chosen as screening levels. Meshkinshahr and Khash ecotypes were the most tolerant ecotypes at 100mM NaCl, hoverer Hamedan and Ghom ecotypes were chosen for drought stress at mines 2 bar. In both experiments delayed ecotypes (HAjiabad, Ghazvin, Sari, Chahestan, kalibar, Arasbaran) were screened as susceptible to stress condition. For plantlet stage, analysis of variance had conformity with the experiment at germination stage and total soluble sugar as a physiological indicator in the leaf of tolerant plantlet was much more than susceptible ecotypes. Key word: Drought , Fennel, Germination, Plantlet , salinity
