عنوان پایان‌نامه
بررسی وضعیت توقفگاه های مسیر بندر عباس به اصفهان در سفر نامه های عصر صفوی
- رشته تحصیلی
- تاریخ-مطالعات خلیج فارس
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 2041،;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 62455
- تاریخ دفاع
- ۲۹ شهریور ۱۳۹۱
- دانشجو
- مریم شاه حسینی
- استاد راهنما
- محمدباقر وثوقی
- چکیده
- در دوره صفوی به دنبال حضور پرتغال در منطقه خلیج فارس و تصرف جزیره هرموز از سو¬ی آنان، توجه شاهان نخستین صفوی به اهمیت و جایگاه اقتصادی و بازرگانی خلیج فارس و نواحی جنوبی ایران جلب گردید ولی به دلیل مشکلات داخلی و حملات دشمنان خارجی، مجالی برای پرداختن به این موضوع فراهم نشد تا اینکه شاه عباس اول بعد از دفع حملات ازبکان و عثمانی ها و آرام نمودن اوضاع کشور، با انجام اقداماتی همچون انتقال پایتخت به اصفهان و بر¬انداختن خاندان ذوالقدر در فارس و نیز حذف هرموز از صحنه تجارت خلیج فارس و توجه به بندرعباسی به عنوان لنگر¬گاه جایگزین آن، امور مربوط به نواحی جنوبی ایران را تحت کنترل خود در¬آورد. در همین راستا برای گسترش روابط و مناسبات سیاسی و نیز به انحصار در¬آوردن تجارت منطقه، سیاست تسهیل امور تجاری را از طریق ایجاد و رونق راه کاروانی بندرعباسی به اصفهان، در رأس برنامه ها¬ی خود قرار داد که البته از سو¬ی جانشینان او نیز دنبال گردید. به این ترتیب این راه کاروانی که با عبور از شهر ها و قصبه ها و روستا ها¬ی واقع در طول مسیر به اصفهان منتهی می¬شد، به عنوان مهمترین شاهراه تجاری در عصر صفوی مورد توجه قرار گرفت؛ به طوری که همواره بسیاری از سیاحتگران و سفرا¬ی خارجی بعد از توقف در بندرعباس، با کمک کاروان ها¬ی در حال عبور در این مسیر، موفق به حضور در دربار صفوی می¬شدند. این پژوهش در نظر دارد با کمک نوشته ها و شرح دیده ها و شنیده ها¬ی این سیاحان، به شناساندن توقفگاه ها و منازل کاروانی شهری و روستایی واقع در این مسیر کاروانی پرداخته و وضعیت آنها را در جنبه ها¬ی مختلف اقلیمی، اجتماعی، اقتصادی و معیشتی، بر پایه توصیفات و گفته ها¬ی سفرنامه ها مورد تحلیل و ارزیابی قرار دهد. نکته حائز اهمیت اینکه در این پژوهش، علاوه بر شناخت راه کاروانی بندرعباسی به اصفهان؛ دیگر راهها¬ی کاروانی متداول در عصر صفوی و توقفگاه ها¬ی واقع در آنها نیز مورد مطالعه و بررسی قرار می¬گیرد.
- Abstract
- In Safavid period, the presence of Portugal in Persian Gulf zone and its occupying of the Hormuz Island drew the attention of the early Safavid kings to the importance and economic as well as the mercantile role of the Persian Gulf and the southern regions of Iran, but because of the internal conflicts and the invasions of the external enemies they had no opportunity to address this issue. After Shah Abbas I could repel the attacks of Uzbek and Ottoman and stabilize the situation in nation, he brought the southern regions of Iran and their related issues under his control through taking measures such as Transferring the Capital to Isfahan, overthrowing the Zolghadr dynasty in Fars, removing of Hormuz from trade relations of Persian Gulf and focusing on Bandar-e-Abbas as the alternative port. In the same vein, for expanding the ties and political relations, and having monopoly over the trade in the region, he prioritized the policy, which was also followed by his successors, of facilitating the trade practice by creating and developing the travel routes of Bandar-e-Abbas to Isfahan. Consequently, this travel route which by going through the cities, towns and villages on it’s the way reached Isfahan, turned into the most important trade thoroughfare of the Safavid period. Of its importance should be said that most of the times many tourists and ambassadors, after stopovers in Bandar-e-Abbas, with the help of the caravans that were pacing through this route, could make their appearance in Safavid court. This research intends, by applying to the writings and descriptions of the observations and hearings of these travelers, to make known the stopovers and the rural and urban abode caravans located on this route; then, to analyze and evaluate their status in terms of their geography, society, economy and subsistence based on the descriptions and sayings of these travel books. The important point to note about this research is that in addition to Bandar-e-Abbas to Isfahan caravan route, other caravan routes of south of Iran which were prevalent in Safavid period and the condition of the stopovers in them will also be put under study and analysis. Key terms: Stopovers, Bandar-e-Abbas, Isfahan, caravan Route, Travelogues, Safavid Period.
