عنوان پایان‌نامه
براورد پتانسیل آتش سوزی جنگلی با استفاده از FAHP و GIS مطالعه موردی: جنگل های استان گیلان
- رشته تحصیلی
- برنامه‌ریزی مدیریت وآموزش محیط زیست
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده محیط زیست شماره ثبت: ENV 857;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 53202
- تاریخ دفاع
- ۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۱
- دانشجو
- آزاده زرع کار
- استاد راهنما
- حمیدرضا جعفری
- چکیده
- جنگل¬ها از مهم ترین منابع¬طبیعی هستند که دارای فواید اکولوژیکی، اقتصادی، آموزشی و اجتماعی متعددی هستند. این منابع باارزش در سال¬های اخیر توسط عوامل بی¬شماری، چه طبیعی و چه ناشی از اقدامات انسان، مورد تخریب قرار گرفته¬اند. آتش سوزی¬های جنگلی یکی از این عوامل هستند که در سراسر جهان عرصه های جنگلی را مورد تهدید قرار داده اند. لازم به ذکر است، گرچه در مواردی این گونه حریق ها فوایدی به همراه دارند اما با توجه به افزایش آتش سوزی های جنگلی با منشاء انسانی، تبیین سیستمی جامع به منظور قادر ساختن برنامه ریزان به پیشگیری و کنترل حریق، امری ضروری به نظر می رسد. هدف این پژوهش، تهیه نقشه پتانسیل آتش سوزی با استفاده از لایه های اطلاعاتی متعدد از جمله شیب، ارتفاع، جهت، تراکم پوشش گیاهی و... است که به کمک آن ها مناطق دارای احتمال بالای وقوع حریق مشخص می شوند. جنگل های استان گیلان به دلیل تراکم بالای گیاهی و سابقه وقوع آتش سوزی های متعدد به عنوان منطقه مورد مطالعه در این پژوهش انتخاب شدند. از آنجا که تمام عوامل تاثیرگذار، به یک نسبت در وقوع و گسترش حریق نقش ندارند، از الگوهای چندمعیاره به منظور رتبه دهی این عوامل استفاده شد. تحلیل سلسله مراتبی فازی شیوه مورد استفاده در این مطالعه به منظور در نظر گرفتن عدم قطعیت ها و وزن دهی به معیارها بین 0 تا 1 بوده است. در نهایت تمامی لایه های اطلاعاتی وزن¬دار در سامانه اطلاعات جغرافیایی روی هم گذاری شدند. به منظور بررسی صحت پیش بینی مناطق دارای احتمال وقوع حریق، نقشه نهایی خطر آتش سوزی با لایه دیگری که شامل نقاط بحرانی از نظر حریق طی 5سال اخیر بود، مورد مقایسه قرار گرفت. تطابق 66 درصدی بین این دو نقشه بیانگر دقت و قابل اعتماد بودن این شیوه است. با توجه به نتایج، مجاورت به جاده ها و نقاط زیستی از پارامترهای اصلی هستند که حتی عوامل توپوگرافیک را تحت تاثیر قرار می دهند و نقش بارزی در وقوع حریق و در نتیجه تخریب جنگل ها دارند. واژگان کلیدی: پتانسیل آتش سوزی ، سامانه اطلاعات جغرافیایی، منطق فازی، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، تصمیم گیری چندمعیاره، جنگل های گیلان
- Abstract
- Forests are one of the important natural resources that have various ecological, economic, educational and social benefits. This valuable resource has been recently degraded by numerous causes, whether man made or natural. Forest fires can be named as one of these factors, which are putting forests in danger all around the world. Although fires are in some cases beneficial but due to increasing human-caused forest fires, it is crucial to define an efficient system that enables planners to prevent and control the fires. The purpose of this paper is to achieve a fire hazard map, indicating fire prone regions that are prepared by integrating several data such as: Slope, Elevation, Insolation, Vegetation Density and etc. Gilan Province in north of Iran was selected as the study area due to its high density of Forest and frequent fire reports. As far as all these factors are not equally impressing fire ignition and spread, a multi criteria method was used to grade the factors. FAHP (Fuzzy Analytical Hierarchy Process) was the method, used in this research to cope with uncertainties and to weight the parameters between0 to 1. Then, all the weighted layers were overlaid in GIS. To assess the accuracy of forecasted combustion regions, the final hazard map was compared with another layer including areas with high frequency of fire according to 5years fire history data of studied area. The agreement between these two maps was about 66%, which shows the reliability of this method. In accordance with results, proximity to roads and villages are the main factors that influence even topographic parameters and play main role in ignition and consequently forest demolishing. Key words: Fire Hazard Mapping, GIS, Fuzzy Logics, Analytical Hierarchy Process, Multicriteria Decision Making, Forests of Gilan Province
