عنوان پایان‌نامه
تدوین مدیریت مواد شیمیایی خطرناک در صنایع پتروشیمی مطالعه موردی: پتروشیمی اراک
- رشته تحصیلی
- برنامه‌ریزی مدیریت وآموزش محیط زیست
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده محیط زیست شماره ثبت: ENV 945;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 56556
- تاریخ دفاع
- ۲۶ شهریور ۱۳۹۱
- دانشجو
- شاهو کرمی
- استاد راهنما
- غلامرضا نبی بیدهندی, حمیدرضا جعفری
- چکیده
- کلمات کلیدی: مواد شیمیایی خطرناک، پتروشیمی اراک، سیستم پشتیبان تصمیم‌گیری، TOPSIS رشد روز افزون صنعت پتروشیمی و تولیدات آن، افزایش رشد تولید در سایر بخش‌ها، کاربری و تجارت انواع مواد شیمیایی در سطوح مختلف ملی و منطقه‌ای را در پی داشته است. این صنعت از صنایع مادر و اشتغال‌زا می‌باشد که به عنوان تغذیه‌کننده سایر بخش‌های صنعت می‌تواند به عنوان موتور حرکت اقتصاد کشورهای در حال توسعه نقش اساسی را ایفا نماید. بدون شک عدم مدیریت صحیح و استفاده نادرست از مواد شیمیایی، باعث ایجاد حوادث و صدمات زیانبار و اغلب جبران‌ناپذیر، بر سلامت انسان و محیط‌زیست در مراحل مختلف چرخه حیات مواد اعم از تولید، توزیع، مصرف و امحا خواهد گردید. بنابراین دامنه عوارض و خطرات مواد شیمیایی از محدوده کارخانه تولیدی و کارگران تولید فراتر رفته و توزیع کنندگان، فروشندگان، مصرف کنندگان و امحاء کنندگان را نیز شامل می‌گردد. در این تحقیق در پی تدوین دستورالعملی برای مدیریت مواد شیمیایی در مجتمع پتروشیمی اراک هستیم. در این راستا، پس از شناسایی مواد شیمیایی بسیاری از ویژگی‌های فیزیکی، شیمیایی و ... آنها مورد بررسی قرار گرفت، سپس با استفاده از این ویژگی‌ها تعداد 11 معیار در سه گروه فیزیکی، زیستی و واکنش‌زایی استخراج شده و از آنها برای گروه‌بندی مواد شیمیایی در طبقات مختلف خطر استفاده کردیم، با توجه به اینکه اهمیت این معیارها متفاوت بودند ابتدا با استفاده از مقایسات زوجی و نرم‌افزار Expert choice آنها را وزن‌دهی کردیم. در ادامه برای طبقه‌بندی مواد از روش TOPSIS استفاده کردیم، لذا امتیازات مواد شیمیایی در معیارهای مختلف استخراج شده و به همراه وزن معیارها به نرم‌افزار TOPSIS وارد شده و با استفاده از اعداد خروجی این نرم‌افزار، مواد شیمیایی در چهار طبقه از لحاظ خطرات و هزینه‌های مدیریتی تقسیم‌بندی شدند. در ادامه برای هر یک از مواد شیمیایی بر حسب گروه‌های خطر دستورالعمل مدیریتی در قالب یک "سیستم پشتیبان تصمیم‌گیری" برای مدیریت مواد شیمیایی، در مراحل سه‌گانه کار با مواد شیمیایی، حمل‌ونقل و نگهداری آنها تدوین شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که با استفاده از این سیستم به راحتی می‌توان بسیاری از خطرات مواد شیمیایی و هزینه‌های ناشی از آن برای انسان و محیط‌زیست را به حداقل رساند.
- Abstract
- Abstract Growth of the petrochemical industry and its products has been followed growth in other sectors of production, use and trade of chemicals at national and regional levels. It is one of the basic industries which are feeder to other industry sectors as the engine of the economy and play a major role in developing countries. With no doubt mismanagement and improper use of chemicals lead to harmful and often irreparable injury on human health and the environment at different stages of the life cycle of materials, including production, distribution, consumption, and elimination result. So the range of complications chemical production plant and production workers beyond the scope of distributors, retailers, consumers and suppliers also includes elimination. In this study, the guidelines for the management of chemicals in Arak Petrochemical Complex are the aims. In this regard, after the identification of chemical materials the physical, chemical and other characterizations were studied. Then, by using these properties, 11 criteria in three groups: physical, biological, and reaction was extracted. They are used to group different classes of chemicals. Due to the different importance of the criteria by using Expert choice software they were weighted and ranked by TOPSIS method. According to the ranks, the materials are categorized in four groups due to the management costs and hazardous level. Finally, for each category management guidelines in three stages of chemicals, transport and storage are conducted as a Decision Support System. Based on the results, this study declines the management costs and risk of hazardous materials in the Arak Petrochemical Complex. Keywords: Hazardous chemicals, Arak Petrochemical, Decision support systems, TOPSIS
