عنوان پایان‌نامه
سنجش میزان بازگشت پذیری سکونتگاه های انسانی در برابر سوانح طبیعی مطالعه موردی شهر قزوین
- رشته تحصیلی
- مدیریت در سوانح طبیعی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده محیط زیست شماره ثبت: ENV 918;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 55833
- تاریخ دفاع
- ۱۴ تیر ۱۳۹۱
- دانشجو
- وحید شفائی
- استاد راهنما
- فریدون غضبان, سعید گیوه چی
- چکیده
- سکونت گاه های انسانی همواره در معرض سوانح آسیب پذیر بوده اند. امروزه برای اولین بار در تاریخ، تعداد ساکنین شهری در حال پیشی گرفتن از ساکنین روستایی در سطح جهان است. جمعیت شهری جهان در سال 2003 حدود 3 میلیارد نفر بوده که در سال 2007 از 50? تجاوز کرده و پیش بینی می شود در سال 2030 به حدود 5 میلیارد نفر برسد این بدان معنی است که بیش از 60? جمعیت جهان در آن موقع در نواحی شهری زندگی خواهند نمود. و تقریباً اکثر این رشد جمعیتی انتظار می رود در نواحی شهری کشورهای در حال توسعه جذب شوند. فراتر از رشد جمعیتی ساده، شهر نشینی یک روند فرهنگی اولیه و یک موضوع کلیدی برای توسعه پایدار است. از این رو شهرها به عنوان مهمترین کانون سکونت گاه های انسانی در جهان اهمیت ویژه ای دارند. کشور ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی خود از جمله مناطق با پتانسیل بالا از نظر حادثه خیزی و مواجه شدن با بحران می باشد که سبب گردیده در طول تاریخ با حوادث و بلایای زیادی همچون زمین لرزه، رانش زمین، سیل، طوفان، خشکسالی و فعالیت های آتشفشانی در مناطق مختلف خود روربه رو شود و همچنین از آن جا که کشور ایران کشوری در حال توسعه به شمار می رود جمعیت شهری آن روبه رشد خواهد بود. بدین منظور توجه ویژه به نواحی شهری به عنوان مهمترین نمود سکونت گاه های انسانی، در برابر سوانح به منظور کاهش خسارات جانی و مالی اهمیت بسزایی دارد. بازگشت پذیری توانایی یک شهر به منظور ارائه پاسخ مناسب در برابر سانحه و بازگشت به وضعیت پایدار قبل از سانحه می باشد. در این راستا بازگشت پذیری شهری به عنوان ابزاری کارآمد و علمی در مدیریت بحران شهری می تواند ضمن ارائه چارچوب و ساختاری برای مقابله شهر در برابر سوانح موجب کاهش میزان خسارات و تلفات جانی و مالی ناشی از سوانح گردد. از این رو سنجش میزان بازگشت پذیری شهرها می تواند شناخت مناسبی از وضعیت موجود شهر به مدیران بحران و برنامه ریزان شهری ارائه دهد تا بتوانند اقدامات پیشگیرانه مناسبی را برای کاهش آسیب پذیری ها و اثرات ناشی از سوانح انجام دهند. در این پایان نامه ابتدا با پرسش از خبرگان و کارشناسان مهمترین شاخص های بازگشت پذیری شهری توسط پرسشنامه شماره 1 و تحلیل های آماری با نرم افزار SPSS تعیین گردیده سپس با استفاده از این نتایج و با استفاده از پرسشنامه شماره 2 به سنجش میزان بازگشت پذیری مناطق سه گانه شهر قزوین توسط روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و نرم افزار Expert choiceپرداخته شده است و در نهایت از طیف امتیاز دهی صفر و یک برای سنجش بازگشت پذیری شهر قزوین استفاده گردید. بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش منطقه 3 قزوین نسبت به دو منطقه دیگر از میزان بازگشت پذیری بالاتری برخوردار بوده و منطقه 1 که بیشترین بافت فرسوده نیز درون این منطقه واقع شده است کمترین میزان بازگشت پذیری را بدست آورد؛ و در نهایت میزان بازگشت پذیری شهر قزوین 85/51? حاصل شد.
- Abstract
- Abstract Human places of residence have been always exposed to vulnerable against hazards. Nowadays for the first time in history, urban dwellers are about to outnumber the rural ones in all over the world. The global urban population in 2003 was about 3 billion that exceeded fifty percent in 2007 and it is predicted to reach around 5 billion in 2030, the year in which over sixty percent of the world population is expected to live in urban areas. And almost most of the population growth is expected to be absorbed by the urban areas of the less developed countries. Beyond the simple demographic growth, urbanization is a prime cultural process and a key issue for sustainable development. Thus, cities as the most important center of places of residence have a crucial characteristic in the world. The country of the Iran, regarding its geographical location, is including area with high potential for hazard driving, and subjecting to crisis causing to encounter incidents and disasters, such as earthquake, landslide, flood, typhoon and drought in different part of it in duration of history. In addition, since Iran is considered as a developing country, the urban population will be growing. Thus, especial attention to urban areas as the most important presentation of places of residence against hazards, intending reducing loss of life and property is crucial. For this purpose, urban resiliency as an efficient tool and scientific method in urban crisis management, will be able to represent a framework and structure and also principles to withstand the city against hazards; moreover promoting to reduce loss and damages rate of life and property, consequences of hazards. Resilience is a term used to measure a city's ability to recover after a disaster. Thus, measuring resiliency value of cities can present appropriate identification of existing situation of the city to management of crisis and urban planners in order to be able to suitable preventive actions to mitigate vulnerabilities and impacts of disasters. In this dissertation, conducting survey of experts and authorities, the chief indices of urban resiliency by questionnaire 1 and statistical analyses through SPSS software were determined; then by using of these results proceeded with the rate of measurement of resiliency value of triple districts of Qazvin by questionnaire 2 and analytical hierarchy process (AHP) method and through software (Expert Choice). Finally scoring range of zero & one is used for measurement of resiliency of city of Qazvin. Based on these results of the research, district 3 of Qazvin in relation to two other districts, enjoying higher rate of resiliency and district 1 having oldest texture of city within and least rate of resiliency value. In the end, the rate of Qazvin resiliency obtained 51.85%. Key words: Crisis management, Urban Resiliency, The indices of urban resiliency, Resiliency Value, The city of Qazvin.
