نقد و بررسی توحید عبادی از دیدگاه علامه حلی و ابن تیمیه
- رشته تحصیلی
- مدرسی معارف اسلامی - مبانی نظری اسلام
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده الهیات و معارف اسلامی شماره ثبت: 2087ف;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 56599
- تاریخ دفاع
- ۱۹ شهریور ۱۳۹۱
- دانشجو
- سیدمحمد حسینی تسلیم
- استاد راهنما
- منصور میر
- چکیده
- آنچه در پیش رو دارید تحقیقی درباره توحید عبادی از منظر علامه حلّی و ابن تیمیه است. علامه حلّی از متکلمین و فقهای بزرگ مکتب امامیه و ابن تیمیه از علمای حنبلی مذهب و مؤسس فرق? سلفیه است. سلفیه، اصطلاحی نوظهور در تاریخ اندیشه اسلامی است که گروهی از اهل حدیث و پیروان احمدبن حنبل، ابن تیمیه و محمدبن عبدالوهاب برای خویش برگزیده اند. آنها شعار خود را تمسک به قرآن و سنّت و پیروی از سلف صالح، یعنی اصحاب رسول خدا(ص) و تابعین اصحاب و تابعینِ تابعین قرار داده اند که تقریباً مسلمانان سه قرن اول اسلام را تشکیل می دهد. سلفیه در روش شناخت نقل گرا و در فهم نقل، ظاهرگرا هستند. و چون عقل را قادر و شایسته فهم معارف الهی نمی دانند، رسالت آن را تنها فهم سخنان سلف صالح بر می شمارند. بر اساس مبانی معرفتی و هستی شناسی سلفیه، خدا موجودی قدیم، یکتا و بی شریک می باشد. لکن همانند انسان صفاتی زائد بر ذات و متغایر با یکدیگر دارد. سلفیه در تبیین و تفسیر صفات الهی از حیث معنا شناسی بر اساس اصل ظاهرگرایی در قرآن و سنّت، به تبعیّت از اصحاب حدیث به معانی ظاهری و عامیانه این صفات بسنده کرده و چون آنها را از متشابهات دانسته، کیفیتشان را مجهول و سوال از آن را بدعت می دانند. لذا قائلند که تنها باید بدانها ایمان آورد زیرا حقیقت را فقط خدا می داند و بس. در نتیجه توحید سلفیه بر خلاف آموزه های دینی تنها با وحدت عددی سازگار است. ابن تیمیه بر خلاف حکم عقل و سنّت الهی تمسک به اسباب و وسائط را نوعی شرک و منافی با عقائد توحیدی مسلمین می داند. و از آنجا که توحید را یا منحصر در عبادت می بیند و یا برای سایر مراتب آن تأثری در ایمان قائل نمی باشد، هر گونه توسل به غیر خداوند را به هر انگیزه و اعتقادی که باشد، بدعت و شرک در عبادت می شمارد. او در این حکم فرقی بین توسل به اولیاء الهی و بت ها و تماثیلی که مشرکین عصر جاهلیت می پرستیدند قائل نیست. از آنجا که او ثمر? وجودی پیامبر برای امّت و رابطه امّت با نبی را منحصر به زمان حیات دنیوی ایشان می داند، استغفار و شفاعت پیامبر در حق امّت را در عالم برزخ، تا روز قیامت غیر ممکن و یا بی فایده می شمارد. لذا بر همین مبنا مخاطب قرار دادن پیامبر(ص) برای طلب استغفار، شفاعت، توسل و تبرک جستن به آن حضرت را بدعت و منافی با توحید عبادی می داند. در مقابل این دیدگاه، آراء و عقائد علامه حلّی و سایر شاگردان مکتب عترت طاهره قرار می گیرد که با تعریفی که ایشان برای توحید و عبادت بر اساس منطق قرآن و سنّت ارائه می دهند، بطلان این عقاید ابن تیمیه و سلفیه روشن و مبرهن میگردد.
- Abstract
- Results of the whole research From all what had past the below results come out: 1.From honor helli's viewpoint monotheism is the base of believes of muslims and holy quran and especially ahlulbayt's followers which is emanated from the lucid god's education that has a root in a great Islamic education and bright quran and tradition of ahlulbayt's pure. So as we can not doubt in basis of basic believes and topside of them basis of monotheism and also can not have any doubts on the worships that come from this believe. From honor helli's viewpoint the responsibility of god's prophet to prohet's followers is not just have been on his life days and the people's communication with their prophet doesn't get finished by prophet's death and there is still communication on with the prophet and his followers. Therefore healing and resorting pilgrimage and blessedness after the god's prophet's death is allowed and it is like when the god's prophet was alive and there is no problem in monotheism believe and is not also an innovation in the religion. 2.Most of the doubts of Ibn teymiye and salafiyun is because of their bad interpret of the worship meaning because the right meaning of monotheism and what is about monotheism is as we said Against to what they claim. According to shia and other muslims believes doing things to bow ahlulbayt is just a huminity. Non of muslims have believes that ahlulbayt have independence from god. Along the discussion on this research it became obviouse that resorting issue is the tradition of the nature and huminity and believing in this believe is like the believing the basis of monotheism. Intercession have relations in giving weak people helps in their life and it happens by god's permission and this is the reality of monotheism. So asking from ahlulbayt is like getting help from god and you can't find such this believing in god in any religions. Pilgrimage in reality is to have more spiritualities. The feeling of needs is the human's nature needs Although there are people who are far away from these needs and give wrong definition of god's education. 3.As what we said in our discussion is based on says and education of the holy book quran and tradition of god's prophet and ibne teymiye has just brought negatives comments and what has claimed couldn't approve it by Islamic rules. Because thinking is boycotted for him and holy book quran and tradition of god's prophet have no appearance. The last say: The truth is that all muslims are monotheist and believe in prophet of god and people who call themselves muslim and accuse the other muslims of their religious believes they would better listen to quran messages that guides them to be united and have the right believes in pure Islamic mohammadi and an islam that calls his brother in faith “kafer” is just good for islam enemies benefits.