عنوان پایان‌نامه
مکانیابی ژئومرفوسایتهای گردشگری با فرآیند تحلیل شبکه ای(پ.ن.آ) وارزیابی آنها از طریق مدل های ژئومورفوتوریستی.مطالعه موردی:شهرستان طبس
- رشته تحصیلی
- جغرافیا - برنامه ریزی توریسم
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده جغرافیا شماره ثبت: 1789;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 60518
- تاریخ دفاع
- ۲۹ شهریور ۱۳۹۱
- دانشجو
- حسن اروجی
- استاد راهنما
- محمد سلمانی
- چکیده
- گردشگری مسئولانه که به حفاظت از منابع طبیعی و انسانی گردشگری تاکید دارد، از گرایش ها و شکل های جدید در گردشگری محسوب می شود که در چند دهه اخیر جایگاه ویژه ای در فعالیتهای گردشگری پیدا کرده است و ژئوتوریسم و ژئومورفوتوریسم شاخه جدیدی از گردشگری مسئولانه می باشد که بر استفاده از جاذبه های زمین شناختی و ژئومورفولوژیکی با هدف حفاظت از میراث زمین و همچنین ارتقاء سطح زندگی جوامع بومی و حفظ ارزش های فرهنگی و اکولوژیکی تاکید می کند. ژئوسایتها و ژئومورفوسایتها نیز مکان های زمین شناختی و ژئومورفولوژیکی هستند که در قالب دیدگاه ژئوتوریسم مشخص می گردند. ایران نیز با وجود فرایندهای مختلف زمین شناسی، مجموعه از این ژئومورفوسایتها را در خود جای داده است و استان یزد و به ویژه شهرستان طبس از این نظر، از مناطق شاخص زمین شناسی در کشور به شمار می روند. در این تحقیق، بنا بود تا ضمن شناسایی مناطق ژئوتوریستی شهرستان، ژئومورفوسایتهای منطقه نیز شناسایی و هر یک از آنها بر اساس مجموعه ای از ارزش های علمی، حفاظتی و گردشگری مورد ارزیابی قرار گرفته و ژئومورفوسایتها بر اساس کاربری های متناسب با گردشگری، اولویت بندی شوند. جهت شناسایی مناطق ژئوتوریستی، نقشه ژئوتوریسم شهرستان طبس تهیه گردید. ابتدا 11 معیار «عوارض جذاب زمین شناختی، مخاطرات ژئومورفولوژیکی، وضعیت حفاظتی، تاریخ زمین شناختی، راه های ارتباطی، شهرها و مراکز جمعیتی، ظرفیت تحمل گردشگری، نواحی جذاب اکولوژیکی، کاربری زمین، تعداد گردشگران و ارزش های تاریخی و فرهنگی» جهت شناسایی این مناطق تعیین و از طریق فرایند تحلیل شبکه ای (ANP) وزن دهی شد. سپس لایه اطلاعاتی هر کدام تهیه و در نهایت بر اساس وزن نهایی، نقشه ها با هم ترکیب شده و نقشه نهایی ژئوتوریسم شهرستان طبس ایجاد گردید. این نقشه، نشان می دهد که مناطق کویری و بخش ریگزارهای طبس به همراه بخشی از رشته کوه های شتری و بخش شمال شرقی منطقه نایبندان، بهترین شرایط را برای توسعه ژئوتوریسم دارا می باشند. در مرحله بعد، ژئومورفوسایتهای شهرستان مورد ارزیابی قرار گرفت. به دلیل عدم همگنی طبیعی شهرستان، ارزیابی ابتدا در سه منطقه رشته کوه شتری، منطقه حفاظت شده نایبندان و مناطق بیابانی و کویری صورت گرفت و سپس یک ارزیابی کلی انجام شد که در ارزیابی کلی ژئومورفوسایتهای شهرستان، ژئومورفوسایتهای «رخنمونهای درنجال»، «سرزمین سیاه»، «ریگ شتران»، «رخنمونهای زغال سنگ مزینو» و «دریاچه روح مرغوم» به عنوان بهترین ژئومورفوسایتها جهت کاربری های ژئومورفوتوریستی تعیین شدند. در مجموع می توان گفت ژئومورفوسایتهایی که از مقیاس بزرگی برخوردار بودند، ارزش بالاتری را دارا بودند. ضمن اینکه تناسب چندانی بین ارزش های مختلف ژئومورفوسایتها وجود نداشت. باید به این نکته هم اشاره داشت که حفاظت میراث زمین در طبس به صورت بالفعل صورت نمی گیرد و از منظر اقتصادی و اجتماعی، جامعه بومی طبس سهم بسیار اندکی در نتایج گردشگری دارند. البته بخشی از این مسئله به خاطر نبود امکانات و تمهیدات مسئولان و موسسات در جهت توسعه ژئوتوریسم و ارتقاء گردشگری می باشد. در پایان باید گفت شهرستان طبس پتانسیل تبدیل شدن به یک ژئوپارک را دارا بوده اما همچنان با استانداردهای آن در سطح جهانی، فاصله زیادی دارد. واژگان کلیدی: ژئوتوریسم، ژئومورفوسایت، شهرستان طبس، ارزیابی
- Abstract
- Responsible tourism emphasizes the conservation of natural resources and human tourism. It is trends and new forms of tourism that has found a special place the past decade in tourism activities. Geotourism and geomorphotourism is the new branch of responsible tourism that is based use of geological and geomorphological attractions. The goal of this branch is conservation Heritage and also improves and upgrades the lives of local communities and preserving cultural and ecological values. Geosites and geomorphosites are the geological and geomorphological area and this is characterized by geotourism view. Iran has variety geological processes and so there are a series of geomorphosites. Yazd province and specially Tabas County is considered unique geological region in Iran. Tabas having different periods of geologic events and also because of the set of feature the wilderness and desert, with its cultural and historical attractions monuments prone areas to expand Geotourism. In this study has identified geotouristical regions and geomorphosites in Tabas. Then has been assessed which of them based on a set of scientific, Conservation and tourism values and has been priorities geomorphosites based on appropriate land use. To identify geotouristical regions, prepare Tabas geotourism maps. At the first, factors are defined to identify these regions. These factors are: “geologically interesting effects”, “Geomorphological hazards”, “Conservation status”, “geological history”, “communication path”, “Cities and population centers”, “tourism carrying capacity”, “attractive ecological areas ”, “land use”, “The number of tourists” and “the cultural and historical values”. These factors are weighted by the network analysis process (ANP). Then make information layers of factors and finally each of layers combine and overlay based on their weighted. Exported map shows that sabulous, deserts, Shotori Mountain and the north-eastern of Naybandan are the best region to development of geotourism. In the next part, has been evaluated the county geomorphosites. Because of the lack of natural homogeneity in county, do evaluation in three regions: Shotori Mountain, Naybandan protected are and desert and Wilderness areas. Then do general evaluation that selected the best geomorphosites to determine geomorphotouristic use Derenjal phenomenal, Sarzamin Siah, Rig Shotoran, Mazino coal phenomenal and Roohe marghom Lake. Therefore, large scale geomorphosites has higher value. Also there is not Proportion between different value geomorphosites. Although it should notice that don’t conservation actual earth heritage in Tabas and local communities have very small share in the result of tourism. This is due to lack of facilities and officials decisions making to development of geotourism and improving tourism. In the end, Tabas City has potential to become a geopark but is so far with global standards. Key word: Geotourism, Geomorphosite, Tabas city, Assessment
