عنوان پایان‌نامه
تحلیل عملکرد شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد از آغاز تا بازنگری
- رشته تحصیلی
- حقوق بشر
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده حقوق و علوم سیاسی شماره ثبت: LP3176;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 55666
- تاریخ دفاع
- ۲۹ شهریور ۱۳۹۱
- دانشجو
- جلال صمدی
- استاد راهنما
- امیرحسین رنجبریان
- چکیده
- کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل از سال 1946 به مدت شصت سال نقش مهمی در هنجارسازی و حمایت از حقوق بشر ایفا نمود اما اعمال استانداردهای دوگانه از یک سو و عضویت کشورهای ناقض حقوق بشر از سوی دیگر، زمینه اجماع بین‌المللی برای ایجاد تغییر در آن کمیسیون را فراهم کرد و سال 2006 در جریان اصلاحات سازمان ملل، شورای حقوق بشر بعنوان رکن فرعی مجمع‌عمومی، جایگزین کمیسیون حقوق بشر شد. کاهش تعداد اعضاء به 47 عضو، امکان تعلیق عضویت کشورهای ناقض حقوق بشر و ایجاد سازوکار بررسی دوره‌ای جهانی (UPR) از جمله ویژگی‌های شورای حقوق بشر است. این شورا در پایان نخستین سال فعالیت خود با تصویب بسته نهادسازی، ضمن تدوین دستورکار و آئین‌نامه اجرائی، جزئیات مربوط به نظارت بر نقض حقوق بشر در جهان را تبیین نمود. رویه‌های ویژه کمیسیون حقوق بشر، از جمله تعیین گزارشگران ویژه موضوعی و کشوری در شورای حقوق بشر تداوم یافت و پس از عضویت آمریکا در این شورا، با تعیین گزارشگر ویژه برای بررسی وضعیت حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران، شورای حقوق بشر برای اولین بار در سال 2011 میلادی از رویه ویژه کشوری استفاده نمود. علاوه بر سه نشست سالانه شورای حقوق بشر، امکان برگزاری نشستهای ویژه نیز در این شورا پیش‌بینی گردید و با درخواست کشورهای اسلامی، طی سه سال نخست فعالیت شورای حقوق بشر نیمی از دوازده نشست ویژه آن به بررسی تجاوزات و عملیات نظامی اسرائیل در سرزمینهای اشغالی اختصاص یافت. پس از ورود آمریکا به شورای حقوق بشر در سال 2009، جهت‌گیری ضداسرائیلی این شورا تا حد زیادی تغییر کرد، هر چند تلاش آمریکا و برخی کشورهای غربی برای حذف ماده مربوط به اسرائیل از دستورکار نشستهای عادی شورای حقوق بشر، در روند بازنگری بی‌نتیجه ماند. براساس تصمیم مجمع عمومی سازمان ملل، در پنجمین سال فعالیت شورای حقوق بشر، “عملکرد” و “وضعیت” آن به ترتیب توسط شورای حقوق بشر و مجمع عمومی مورد بازنگری قرار گرفت ولی در پایان این روند ده‌ماهه، تغییر عمده و اساسی در شورای حقوق بشر به وجود نیامد. دولت آمریکا که در صدد تغییر معیارهای عضویت در این شورا بود، ضمن ابراز ناخرسندی از نتایج روند مذکور، به قطعنامه بازنگری شورای حقوق بشر، همچون قطعنامه تاسیس آن رای منفی داد.
- Abstract
- Established in 1946, the UN Human Rights Commission played a significant role in standard-setting and protection of human rights. However, application of double standards on one hand, and membership of the countries in violation of human rights in the Commission on the other, paved the way for consensus, at the international level, on transformation of the Commission. As a result and following inception of the UN reform process, the Commission was substituted by the Human Rights Council, as a subsidiary organ of the General Assembly. Reduced membership to 47, possibility for suspending membership of those in violation of human rights as well the Universal Periodic Review (UPR) mechanism are among the specificities of the Human Rights Council. The Council, at the end of its first year of activities, through adopting an "institution-building package", developed its agenda and methods of work and elaborated details on how to oversee violation of human rights around the world. The Council borrowed special procedures of the Human Rights Commission, including country and thematic mandates. The Council, following the US membership, through appointing a special rapporteur on the situation of human rights in the Islamic Republic of Iran, applied in 2011 the country specific procedure for the first time. The Human Rights Council, in addition to its three regular sessions a year, can hold special sessions to address human rights violations and emergencies. The Council, during the first three years of its activity, at the request of the Islamic Countries, devoted half of its 12 special sessions to consider Israel's aggressions and military operations in the occupied territories. Following the US membership at the Human Rights Council in 2009, the council, to a large extent, altered its anti-Israeli position. The US and some western countries, in spite of their efforts to remove the item on Israel from the agenda of regular sessions of the Council, failed to do so during the review process. In accordance with the decision of the UN General Assembly, five years after the establishment of the Council, its “status” and its “work and functioning” were respectively reviewed by the General Assembly and the Human Rights Council. At the conclusion of the ten months review process, the Council saw no fundamental change. The US Government, favouring revisiting the membership criteria at the Council, expressed its dissatisfaction over the outcome of the process and voted unfavourably to the General Assembly resolution on the review of the Human Rights Council.
