عنوان پایان‌نامه
بررسی پیشوندهای فعلی در زبانهای ایرانی باستان
- رشته تحصیلی
- فرهنگ و زبانهای باستانی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 1887;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 58681
- تاریخ دفاع
- ۲۸ شهریور ۱۳۹۱
- دانشجو
- وحیدرضا زینی جهرمی
- چکیده
- گویش‌ورِایرانیِ باستان با افزودنِپیش‌فعل‌هابه فعل، معنیِ آن‌راکرانمند می‌کرده و بدین گونهاز پیوند آن‌دو،فعل‌های پیچیده‌ی اداتی را پدید می‌آورده است. در گامِ نخستِ سرگذشتِدیرپایِ پیش‌فعل‌ها،سازوکارهایِ گوناگونی در چارچوب دستوری‌شدن،در روند زاده شدنِ آن‌ها از قیدهای اداتیِ هندواروپاییِ آغازیندر کار بوده‌اند.سپس در گامِ دوم،سازوکارهایِ دیگری پیش‌فعل‌های باستانی رادست‌خوشِدگرگونی‌هایِ ساختاری، معنایی و آوایی کردهوآن‌ها را به پیشوندهای فعلی و سپس پیشوندهای مرده دگرگونساخته‌اند. سرانجامدر گامِ سوم،زبانهای ایرانیبرایِ پر کردنِ جایِ خالیِپیش‌فعل‌های از کارافتاده، دست به‌کارِ ساختنِ پیش‌فعل‌های تازه‌ای از قیدها و پیشایندهای باستانی شده‌اند. این پیش‌فعل‌های نوساخته، در دوره‌ی میانه کارکرد گسترده و سازنده‌ای یافته و تنها با دگرگونی‌هایِ اندکی،کارکرد خود را تا فارسیِ نو پی گرفته‌اند. دستورِِ کارِ این پژوهش، شناساییِ بیست پیش‌فعلِ ایرانیِ باستان، ریخت‌هایِ گوناگون و کارکرد ویرایشیِ آن‌هابر رویِ معنیِ فعل‌ها است. همچنین کوشیده شده است تا سازوکارهایی که در دگرگونیِ آن‌ها از هندواروپاییِ آغازین تا دوره‌ی باستان و به‌ویژه از دوره‌ی باستان تا میانه دست‌اندرکار بوده‌اند و روند این دگرگونی‌ها، بررسیِ ترازمانی شود. در این راستا از داده‌های زبانهای هندواروپاییِ دیگر به‌ویژه سنسکریت و هندواروپاییِ آغازین در هم‌سنجی با داده‌های زبانهای ایرانیِ باستان، بهره‌ی فراوان گرفته شده است. کلیدواژه‌ها:پیش‌فعل، پیشوند فعلی، فعل‌های پیچیده‌ی اداتی، پیشافعلیِ هم‌جوار، پیشافعلیِ ناهم‌جوار، پسافعلی.
- Abstract
- Ancient Iranian speakerswere beenlimiting the meaning of verbsthrough combining preverbs to them and herewithbring Complex ParticleVerbs (CPV) out of the two. Different mechanisms in the first phase of long-lasting history of preverbs have been involving in the course of grammaticalization tofashion preverbs out of Proto-Indo-European particle adverbs. Then in the second phase, some other mechanisms have been started to evolve ancient Iranian Preverbs to verbal prefixes and then to dead verbal prefixes subsequently through morphological, semantic and sound changes. Finally, in the third phase,to fill the empty space of obsolete ancient preverbs, Iranian languages started to prepare new preverbs out of ancient adverbs and prepositions. These newly made preverbs have been functioning widely and productively in middle Iranian and their function have extended to new Persianwithout any decadence. This thesis is studying twenty ancient Iranian preverbs, their different forms and modificational function to verbs. Moreover, this study will expand onmechanisms involving in changes since Proto-Indo-European to ancient Iranian and since ancient times to middle Iranianperiod more precisely, regarding the trend of these. In regard to this, lot’s of benefit have been yielded from other Indo-European languages specially Sanskrit and Proto-Indo-European in comparison with ancient Iranian languages data. Keywords: Preverb, Verbal Prefix, Particle Complex Verbs, Contiguous Preverbal, Noncontiguous Preverbal,Postverbal.
