بررسی پارامترهای تاثیرکنار برفرونشست زمین مطالعه موردی فرونشستی دشت تهران
- رشته تحصیلی
- زمین شناسی- مهندسی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه پردیس علوم شماره ثبت: 4742;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 53883
- تاریخ دفاع
- ۱۳ تیر ۱۳۹۱
- دانشجو
- محمد مبتکرسرابی
- چکیده
- پدیده فرونشست زمین در نواحی مختلف جهان در حال گسترش می¬باشد و بعنوان یک پدیده جبران ناپذیر حاصل از فعالیت¬های بشری برشمرده می¬شود. عوامل مختلفی باعث ایجاد فرونشست زمین می¬شوند که بطور عمده برداشت بی¬رویه آب زیرزمینی، جنس خاک، ساختارهای زمین شناسی و تکتونیکی و غیره می¬باشند. آبخوان دشت تهران، که بخش وسیعی از استان تهران را در بر می¬گیرد نیز با این چالش روبرو می¬باشد و با توجه به سکونت بیش از 13 میلیون نفر در این محدوده و تأسیسات بسیار حساس اقتصادی و سیاسی و پرخطر نظامی در منطقه، رخداد فرونشست دشت تهران بعنوان مهمترین چالش پیش روی تهران می¬باشد. هدف از این تحقیق شناسایی عوامل مهم رخداد فرونشست زمین در جنوب¬غرب تهران می¬باشد. بدین منظور اطلاعات سطح تراز آب زیرزمینی، میزان بهره¬برداری از آبخوان، نتایج مطالعات ژئوفیزیک منطقه، نتایج تفسیر داده¬های ماهواره¬ای در دو مرحله زمانی متفاوت، نتایج لاگ¬های حفاری در دشت تهران، نقشه¬های زمین-شناسی و ساختاری منطقه، داده¬های ریزلرزه¬سنجی و غیره از سه مرجع سازمان زمین شناسی کشور، سازمان آب منطقه¬ای تهران و مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن جمع¬آوری و ارزیابی گردیدند. بررسی¬های هیدروژئولوژیکی صورت گرفته در منطقه نشان می¬دهد که در محدوده فرونشست، مخزن دارای کسری مخزنی معادل با 100 میلیون مترمکعب در سال می¬باشد که برداشت بی¬رویه باعث افت سطح تراز آب زیرزمینی شده است. از طرفی در بخش¬های وارد شدن فاضلاب شهرها و شهرک¬ها، بطور محلی افزایش سطح تراز آب زیرزمینی را نشان می¬دهد. همچنین حضور میان لایه¬های رسی با گستره متغییر قطعی گردیده است. بررسی¬های ژئوفیزیکی، لاگ¬های حفاری و ریزلرزه¬ای منجر به ارائه مدلی لیتولوژیکی از آبرفت دشت تهران در محدوده فرونشست گردید که نشان¬دهنده انطباق بسیار بالای ضخامت لایه¬های رسی بر فرونشست زمین می¬باشد. بررسی روند گسل¬های موجود در آبرفت دشت تهران هم¬راستا بودن محدوده فرونشستی با راستای اصلی گسل¬های دشت تهران را نشان می¬دهد و می¬توان بالا¬بودن تراکم گسل¬های موجود در محدوده فرونشستی نسبت به مناطق اطراف را تشخیص داد. مهمترین اثر گسل¬ها تعیین مرز محدوده فرونشستی و تفکیک مناطق با نرخ فرونشست متفاوت می¬باشد. در مجموع می¬توان اینگونه بیان کرد که افت سطح آب زیرزمینی در محدوده دشت تهران و افزایش تنش مؤثر وارده به آبرفت دشت و برداشت آب از اعماق در محدوده دشت عامل اصلی فرونشست زمین در دشت تهران می¬باشد که منجر به ایجاد الگوی V شکل محدوده فرونشستی شده است. در کنار آب زیرزمینی، ضخامت خاک رس و مواد ریزدانه، حضور گسل¬ها و نقش هیدرولیکی آنها و همچنین دخالت بشری و مکانیسم توسعه در این منطقه، باعث تشدید فرونشست گردیده است.
- Abstract
- Land subsidence phenomenon in different regions of the universe is expanding and as a result of human activities mentioned phenomenon is irreparable. Various factors are caused subsidence, which are mainly including of excessive removal of groundwater, soil type, geological and tectonic structures, etc. Tehran aquifer, which covers a large part of Tehran province is in the face of this challenge and it is very sensitive and high-risk facilities in this because of more than 13 million people residence in this area. In this study the major causes of subsidence in the south of west plains Tehran are identified. Thus, groundwater level data, the rate of exploitation of the aquifer, aquifer maps hydrodynamic coefficients, the results of geophysical studies, interpreted INSAR satellite data in two different time, Tehran plain drilling logs, maps of the earth regional geology and structural data and microseismic results etc. of the three reference; geological department, Tehran regional water organization, center of building and Housing research were collected and evaluated. Hydrogeologic studies conducted in the region shows that the subsidence area, the reservoir has a deficit of 100 million cubic meter in a year reservoir is equivalent to the excessive exploration of ground causes to decraesing water level. From other sectors into the sewage of cities and towns, locally increase the water level. Also, the presence of clay layers with variable range has been confirmed. Geophysical studies, drilling logs and lithology of the alluvial plain and microseismic data of Tehran cause to provide a model that demonstrates compliance within the subsidence and very high and thick layers of clay-positive. Review the existing faults in the alluvial plain of Tehran shows the ralations with the subsidence of the main strike faults, that can be identified high density of faults and subsidence in the area to recognize the surrounding area. The faults of the boundary separating regions of subsidence and subsidence rates are different. Overall, it can be stated that the main cause of land subsidence in the Tehran plain is explorating groundwater from deep alluvium plain and increase the effective stress exerted on Tehran in the lowland plains that cause to V-pattern of subsidence. In addition water, the thickness of clay and fine material, the presence of faults and their hydraulic and human interference and development mechanisms in this area, the subsidence has been intensified.