عنوان پایان‌نامه
شبیبی شعر اصلاح گرایانه و روشنگر
- رشته تحصیلی
- زبان و ادبیات عرب
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 17900;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 56809
- تاریخ دفاع
- ۲۸ آبان ۱۳۹۱
- دانشجو
- دانا طالب پور
- استاد راهنما
- محمدعلی آذرشب
- چکیده
- محمدرضا شبیبی درسال1889م (وفات؛ 1965) درشهرک «حی البراق » ،یکی ازشهرک های قدیمی نجف دیده به جهان گشود و درمحضر اساتید برجسته عصرش ازجمله؛هبه الدین شهرستانی، سیدحسین قزوینی، سیدمهدی طباطبایی و دیگران به تحصیل علوم دینی و ادبی رایج درعصرخویش پرداخت، سرانجام درسایه ی تعالیم همین اساتید ازجمله؛ آخوند خراسانی فعالیت های سیاسی خویش را آغازکرد وهنگا می که جنگ جهانی اول درسال 1914آغاز می گردد، او یکی ازچهره های مشهورجنگ زمان خود، معروف به«یوم الشعیبه»وتنها افرادی است که دردفاع ازحقوق مشروع ملت عراق نامه های رهبران آن را به شریف حسین می رسا ند و به واسطه آن پشتیبانی لازم را برای ملت خود دردست یابی به حقوق خویش به دست می آورد.او معاصر با سه پادشاه عراق بوده ودرطی حکومت آنان به پست ها ومناصب سیاسی وفرهنگی زیادی دست یازیده بودومجموعه ی آثار، بحث هاوپژوهش های ارزنده ای رادرزمینه های مختلف ازخود به جا گذاشته است. در سن15سالگی سرودن شعرراآغازکرد ودرشعرخود سبک شاعران کلاسیک عصراموی وعباسی رادرپیش گرفت اما علیرغم پیروی ازطریقه آنان اودرشعرخویش صاحب تجدید بوده وهم پای ادبیات مقتضی عصرخویش حرکت کرد. شأن او دربین جامعه ی ادبی زمان خویش به مانند شأن شاعران کلاسیک ازجمله ؛بارودی، حافظ ابراهیم وعلی الشرقی ودیگران بوده است. اوبه همراه زهاوی،رصافی، کاظمی ونجفی پنج تارگیتارشعرعراقی راتشکیل می دهد.درزمان اوکشورعراق (و بلکه ملت شرق )تا اواخرجنگ ـ جهانی اول (قبل وبعداشغال انگلستان) دریک عقب ماندگی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شدید ناشی ازحاکمیت فاسد عثمانی و سلطه اشغالگر رنج می برد وبدین ترتیب ازحدود نیمه سیزدهم اسلامی یک جنبش اصلاح طلبی درجهان اسلام درمواجهه ورویارویی با سلطه ی استعمار در کشورهای مختلف شرق آغاز شد وچهره های بیدارگرو اصلاح طلب بسیاری مانندکواکبی، عبده وافغانی درمصر، مبارک الملی درسوریه، نائینی، شیرازی ومحمدباقر صدرـ درایران وعراق، ابوالاعلی مودودی واقبال درپاکستان درصف سیاسی وشاعرانی چون؛ زهاوی، رصافی، حافظ ابراهیم، اسماعیل صبری،جواهری ودیگران درصف ادبی درصحنه ی اجتماع ظهوریافتندکه هدف اصلاح اجتماعی وبیدارسازی عمومی ومبارزه باسلطه ی استعماررا وجهه ی همت شعر وادب خویش قرارداده بودند و به عنوان یک معلم ومرشد درصحنه جامعه به ایفای نقش می پرداختند ومحمدرضا شبیبی یکی از چهره های شاخص این عرصه می باشدکه دردیوان خویش درمجموعه عناوین موسوم به اشعارمیهنی(با مضامینی چون؛ وطن پرستی،استعمارستیزی)،اشعاراجتماعی(بامضامینی چون؛ فقر، جهل، تزویرونفاق،تقلیدوجمودو....)واشعارحکمی(بامضامینی مختلف) به عنوان یک معلم ومصلح بازبان شعری پاک وبی آلایش ـ وبلکه قلم وعمل ـ خویش درمسیر اصلاح جا معه خویش قدم برداشته ومجموعه صفات لازم یک مصلح ورهبرازجمله روحیه استعمارستیزی، حکمت اندیشی،نویسندگی، شجاعت و....را در وجود خویش جمع کرده است. کلمات کلیدی: محمدرضا شبیبی، جنبش اصلاح طلبی، صفات مصلحان
- Abstract
- Mohammadreza Shabibi born on 1889 (death: 1965) at Hayolboragh township, one of the old township of Najafa and studied common religious and literary sciences of his age at presence of outstanding professors such as Hebaoldin Shahrestani, Seyed Hossein Ghazvini, Seyed Mehdi Tabatabaei etc. finally, along with teaching of these professors such as Akhond Khorasani he started his political activity. When the World War I started he was one of the famous person of his time war named “Yaomolshoaybeh” and also he was the only person who sent the Iraq leaders’ letters to Sharif Hossein for defense of legal right of Iraq government and acquired necessary supply for his government to reach the rights of people by it. He lived with three kings of Iraq, during their dominion; he worked in several political and cultural positions. He wrote valuable sets of works, negotiation and research in different aspects. He wrote poem since 15 years old and used the style of classic poets of Umayyad and Abbasi ages. In spite of imitation of their method in his works, but he revised his poems and wrote the poems according to the literary style of his age. His dignity among his literary society was like dignity of classic poets such as Barodi, Hafez Ebrahim, Ali Alsharghi and other. He organized 5 guitar strings of Iraqi poem along with Zahavi, Rosafi, Kazemi and Najafi. At his period, Iraq (and people of east) suffer from economical, social and cultural sever backwardness raised from Ottoman corrupt governance and domination of occupiers up to end of World War I (before and after occupation of England). So, a reform movement started at different countries of east and at Islam world, encounter with colonization domination since half of 13th period of Islam. Many alertness and reformer persons such as Kavakebi, Abdoh and Afghani in Egypt, Mobarakolmali in Syria, Naeini, Shirazi and Mohammadbagher Sadr in Iran and Iraq, Abolala Modoudi, Eghbal in Pakistan were in political scene and poets such as Zahavi, Rosafi, Hafez Ebrahim, Esmaeil Sabri, Javaheri and others were in social scene of literature. Their purpose was social reform, general awareness, fight with colonization domination at their poem and literature and play a role at social scene as a teacher and leader. Mohammadreza Shabibi is one of the outstanding person of this aspect and stepped toward reformation of his society by his eloquent language and free-standing poem and also his writing and action, at his poetical works called patriotic poems (with contents such as patriotism, anti-colonial) social poems (with contents such as poverty, ignorance, deception, dissension, imitation and solidity,..) wisdom poems ( with different contents) as a teacher. He also had a necessary attributes of a leader such as anti-colonial moral, thought to wisdom, authorship, courage etc. Key Words: Mohammadreza Shabibi, reform movement, reformers attributes.
