عنوان پایان‌نامه
مقایسه روشهای مختلف اندازه گیری CEC در خاک های آهکی و گچی و توصیه روش مناسب برای این خاک
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 5473;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 58843
- تاریخ دفاع
- ۲۹ شهریور ۱۳۹۱
- دانشجو
- النازسادات حسینی اقدم
- استاد راهنما
- حسن توفیقی, محسن فرحبخش
- چکیده
- این پژوهش به منظور مقایسه روش¬های مختلف اندازه¬گیری ظرفیت تبادل کاتیونی در خاکهای آهکی و گچی و توصیه روش مناسب برای این خاکها صورت پذیرفت. در این آزمایش از بانک خاک آزمایشگاه شیمی خاک تعداد 18 نمونه خاک که از عمق¬های مختلف خاکهای استانهای خوزستان، گلستان، همدان، البرز، گیلان، اهواز و مازندران جمع آوری شده بودند به گونه¬ای انتخاب شدند که از نظر آهک، گچ، ماده آلی و درصد رس متفاوت باشند. سپس ظرفیت تبادل کاتیونی آنها به سه روش باور، پلمیو و رودز و سامنر- میلر اندازه¬گیری و با یکدیگر مقایسه شدند. نتایج بدست آمده نشان داد، روش پلمیو و رودز در بعضی از خاکهای شور، ظرفیت تبادل کاتیونی را با خطای خیلی زیاد اندازه¬گیری می¬کند، لذا این روش برای این خاکها اصلاح گردید. بین روش باور و روش اصلاح¬ شده پلمیو و رودز همبستگی بالایی(R2=0.9569) وجود دارد که در سطح 1 درصد معنی¬دار است. همچنین بین دو روش باور و اصلاح ¬شده پلمیو و رودز با روش اصلاح شده سامنر و میلر همبستگی بالایی با ضرائب تعیین به ترتیب R2=0.8798) و 0.879 R2=) وجود دارد که در سطح 1 درصد معنی¬دار می¬باشند. روش سامنر - میلر را می-توان بهترین روش اندازه¬گیری ظرفیت تبادل کاتیونی در خاکها فرض کنیم (حداقل از لحاظ تئوریک می¬توان چنین فرض نمود) اما این روش در عمل روشی وقت¬گیر و پر ¬هزینه بوده و برای اندازه¬گیری¬های معمول قابل استفاده نمی¬باشد. اما در مقایسه دو روش دیگر با این روش می¬توان نتیجه گرفت که روش باور و روش اصلاح شده پلمیو و رودز، ظرفیت تبادل کاتیونی خاکها را با دقت یکسانی اندازه¬گیری می¬کنند و از لحاظ دقت تفاوتی بین این دو روش وجود ندارد. اما از لحاظ عملی، روش اصلاح شده پلمیو و رودز روشی وقت¬گیر و پر هزینه بوده، ولی در مقابل روش باور دارای کمترین هزینه می¬باشد. لذا هنوز می¬توان روش باور را بعنوان یکی از روشهای برتر برای اندازه¬گیری ظرفیت تبادل کاتیونی در خاکهای گچی و آهکی مناطق خشک و نیمه خشک در نظر گرفت.
- Abstract
- This research was carried in order to compare som popular methods for determination of cation exchange capacity in calcareous and gypsiferous soils, and to recommend the most proper one. In this experiment, 18 soil samples from different locations in Iran were selected so that the calcium carbonate, gypsum, clay and organic matter contents of the soils were different. The cation exchange capacity of the soils were determined by the methods of Bower, Polemio & Rhoades and Sumner & Miller and compared with each other. The results indicated that in some saline soils, the measured CEC by Polemio & Rhoades method is highly in error, therefore, this method was modified for these soils. Although, the Bower and Polemio & Rhoades methods were not correlated well, however, the Bower and modified Polemio & Rhoades methods were highly correlated (R2= 0.956). High correlation was also observed between Sumner & Miller method and either Bower or modified Polemio & Rhoades methods (R2= 0.88 for both methods). Eventhough the Sumner & Miller method could be considered as the best method for determination of CEC in calcareous and gypsiferous soils (at least theoretically), however, in practice it is a time-consuming and costly one, and could not be used in routine work. Aside from this method, both Bower and modified Polemio & Rhoades methods are the same for the measurement of CEC of these kinds of soils, however, in practice, the modified Polemio & Rhoades method is more time-consuming and more costly, therefore, we recommend the Bower method as the method of choice for these soils if some percentage of inaccuracy is tolarable especially in gypsiferous soils.
