عنوان پایان‌نامه
برسی نقش فناوری آبیاری تحت فشار در توسعه زراعت گندم (مطالعه تعاونی های تولید کشاورزی در استان اردبیل)
- رشته تحصیلی
- مهندسی کشاورزی - مدیریت کشاورزی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 5207;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 57672
- تاریخ دفاع
- ۲۷ دی ۱۳۹۱
- دانشجو
- رضوان عزتی
- استاد راهنما
- علی اسدی
- چکیده
- توسعه بخش کشاورزی رابطه مستقیمی با منابع آب و نحوه مدیریت و استفاده از این منابع دارد، بدین منظور استفاده از سیستم‌های آبیاری تحت فشار و مدیریت آن به صورت تعاونی به عنوان سیاستی جهت بهبود مدیریت تقاضای آب و افزایش بازده آن مورد توجه قرار گرفته است و از آن جا که گندم یکی از محصولات استراتژیک کشاورزی است، بهبود روش آبیاری و مدیریت مصرف آب توسط گندم کاران به منظور افزایش راندمان آب با هدف تولید حداکثری این محصول و همچنین پایداری منابع آبی بیش از پیش ضروری به نظر می‌رسد و استان اردبیل از جمله مناطقی است که پروژه آبیاری تحت فشار از طریق تشکیل تعاونی‌های تولید در آن انجام گرفته است. بدین منظور هدف اصلی این تحقیق بررسی نقش فناوری آبیاری تحت فشار در توسعه زراعت گندم از دیدگاه اعضاء تعاونی‌های تولید استان اردبیل می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل 900 کشاورز گندم کار استان اردبیل بود که سیستم آبیاری تحت فشار را در اراضی خود به صورت تعاونی اجرا نموده بودند. از بین آن‌ها تعداد 130 نفر به روش نمونه گیری طبقه‌ای با انتساب متناسب انتخاب شدند. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران تعیین گردید. به منظور جمع آوری داده‌های مورد نیاز از ابزار پرسشنامه استفاده شد. روایی ظاهری و محتوایی پرسشنامه بر اساس نظر اساتید راهنما و مشاور، و تعدادی از کارشناسان و پایایی آن بر اساس ضریب آلفای کرونباخ تایید گردید. مقدار این ضریب برای بخش‌های مختلف پرسشنامه بین 72/0 تا 90/0 بود. برای تجزیه و تحلیل داده¬ها از نرم¬افزار آماریSPSS استفاده شد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که بین میزان گندم تولیدی در هر هکتار و میزان درآمد خالص سالیانه هر هکتار گندم در قبل و بعد از اجرای سیستم آبیاری تحت فشار در سطح 1% تفاوت معنی داری وجود دارد. هم چنین 3/12 % از کشاورزان جامعه آماری نگرش منفی، 7/57 % نگرش متوسط و مابقی یعنی 0/30 % از کشاورزان نگرش خوبی به فناوری آبیاری تحت فشار دارند. در ضمن بین متغیر نگرش کشاورزان گندم کار نسبت به آبیاری تحت فشار و متغیرهای تعداد اعضاء خانواده، میزان تحصیلات، میزان گندم تولیدی هر هکتار در قبل و بعد از اجرای سیستم رابطه مثبت و معنی داری وجود داشت، و رابطه این نگرش با متغیرهای سن، تعداد سال‌های سابقه فعالیت کشاورزی، سابقه بهره گیری از آبیاری تحت فشار و میزان هزینه آبیاری برای هر هکتار گندم منفی و معنی دار بود. در نهایت طبق نتایج تحلیل عاملی، پیامدهای کاربرد فناوری آبیاری تحت فشار از دیدگاه کشاورزان در چهار عامل (اجتماعی، فنی- زراعی، اقتصادی غیر مستقیم و اقتصادی مستقیم) دستهبندی شدند؛ که این چهار عامل در مجموع 826/62 % از واریانس کل را تبیین نمودند. بر طبق نتایج همین تحلیل، موانع و مشکلات کاربرد فناوری آبیاری تحت فشار از دیدگاه این کشاورزان در چهار عامل (تاسیساتی، اجتماعی، طبیعی و اقتصادی) دستهبندی شدند؛ این چهار عامل در مجموع 215/64 % از واریانس کل را تبیین نمودند.
- Abstract
- Agricultural development has a direct relationship with management and efficient use of water resources. In this regard, cooperatively application and management of pressurized irrigation systems is considered as substantial strategy to the improvement of water demand management and increase in water use efficiency. Because, wheat is categorized as one of the strategic agricultural products, improving irrigation management and efficient water use among wheat growers is required to increase water efficiency and maximum production of this product and sustainability of water resources. This study aimed at exploring the role of pressurized irrigation technology in the development of wheat farming among members of agricultural production cooperatives of Ardabil Province that project of pressurized irrigation technology through agricultural production cooperatives has been conducted in this province. The population of this study was included 900 wheat growers of Ardebil Province as they applied cooperatively pressurized irrigation system on their farms. 130 farmers selected as statistical sample by using proportional stratified sampling method. Sample size was determined based on the Cochran formula. In order to collect the required data, questionnaire was used, which its content and face validity and reliability were confirmed by members of scientific board and experts and Cronbach's alpha coefficient (0.72-0.90), respectively. Data analysis was performed by using SPSS statistical software. The results of this study showed that there is significant difference at the1% level between the amount of wheat production and annual net income per hectare before and after implementation of pressurized irrigation systems. Also, farmers had negative attitude (12.3%), moderate attitude (57.7%) and good attitude (30%) toward pressurized irrigation systems. Moreover, there was a positive and significant relationship between wheat grower's attitude towards pressured irrigation and the number of family members, education level, and the amount of production wheat per hectare, before and after implementation of pressurized irrigation systems. However, there was a negative and significant relationship between wheat grower's attitude towards pressured irrigation and age, number of years of farming experience, experience in the use of pressurized irrigation systems and cost of irrigation per hectare. Finally, the results of the factor analysis recapitulated the consequences of using pressured irrigation technologies, as perceived by wheat growers, in four factors (Social, Farming -Technical, economic, direct and indirect economic). These factors, totally, explained 62.82% of the total variance. Factor analysis, also, applied to categorize the barriers of the use of pressurized irrigation technologies by wheat growers and resulted in four factors (Facilities, Social, Natural and Economic). These factors together accounted for 64.21% of the total variance.
