عنوان پایان‌نامه
علوم در عصر ساسانی (پزشکی ,نجوم,گاهشماری-مهندسی)
- رشته تحصیلی
- تاریخ ایران باستان
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 1788;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 57481
- تاریخ دفاع
- ۲۹ شهریور ۱۳۹۱
- دانشجو
- نادیه ابوئی مهریزی
- استاد راهنما
- روزبه زرین کوب
- چکیده
- چکیده در روزگار زمامداری چهارصد ساله دودمان ساسانی، تلاقی دو تمدن بزرگ ایران و روم و افزون بر آن مبادل? افکار و اطلاعات با سایر فرهنگ های مجاور نسبت به ادوار پیشین گسترش چشمگیری یافت و این امر منجر به توسعه و پیشرفت علم در این دوره گشت. اهتمام و توجه ویژه ساسانیان به امر دانش و همچنین تجلیل و تشویق دانشمندان ایرانی و انیرانی و جلب آنها به دربار و مراکز علمی از دلایل رونق و شکوفایی علم در این دوره محسوب می شد. در این دوران که به جرئت می‌توان آن را پربارترین دوره‌ی فرهنگ و دانش ایران باستان دانست، توسعه علومی چون پزشکی، نجوم وگاهشماری و مهندسی عمران منجر به رشد نسبی رفاه در میان طبقات مختلف اجتماعی عصر ساسانی گردید. در پرتو آگاهی علمی و کاربری آن در زمینه‌های مختلف توان جامعه بیش از پیش افزایش یافته در معادلات بین الملل، ایران ساسانی به قدرت بلا منازع شرق بدل گشته و در مقابل غرب(امپراطوری روم) توازن سیاسی خود را حفظ کرد. بنیانگذاری دانشگاه گندی شاپور منجر به یک انقلاب علمی در این دوران گردید، به گونه‌ای که دانش‌های مختلف به ویژه دانش پزشکی بیش از پیش چهره ی علمی به خود گرفت و توانست به میزان زیادی از خرافه فاصله بگیرد و به مرور به شکل گیری مکتب پزشکی گندی شاپور بیانجامد به گونه ای که حتی پس از دوران ساسانی تأثیرات عمیقی را بر پیکره ی طب اسلامی بر جای گذاشت. سرزمین ایران در آن مقطع زمانی کانون آمیزش فرهنگ ها و همچنین علوم اقوام و ملل گوناگون به شمار می آمد که البته با وجود تعامل علوم ایرانی با دیگر ملت ها زمین? شکل گیری جریانی پویا و با ماهیتی ایرانی را فراهم ساخت. هر چند ریشه این پیشرفت را می توان در توانایی فرهنگ و تمدن ایرانی در بهره بردن از دانش ملت های دیگر و تلفیق و بومی سازی آن ها دانست اما نمی توان از توجه شهریاران ساسانی به نشر علم در سراسر قلمرو شاهنشاهی غفلت ورزید. آنان در خصوص نشر علم و ارتقاء دانشمندان علاقه و توجه زیادی مبذول داشته مراکز علمی متعددی در قلمرو ایران تأسیس نمودند. در این عصر، فرهنگ های باستانی از طریق سفر یا جذب دانشمندان در هم آمیخت؛ حاصل این التقاط پیدایش مکتب ها و البته نتایج نوینی در شاخه های گوناگون علوم به ویژه پزشکی، نجوم، مهندسی و نیز انتقال علوم به سرزمین های دیگر و روزگاران بعدی بود. این پژوهش در نظر دارد با روش توصیفی – تحلیلی و بهره گیری از منابع مطالعاتی به بررسی وضعیت و جایگاه علم در ایران عصر ساسانی و همچنین سهم ایرانیان آن عصراز تاریخ ایران در توسعه وپیشبرد آن در مقطع زمانی بین سده‌های سوم تا هفتم میلادی می‌پردازد. واژه های کلیدی: تاریخ علم، دور? ساسانی، پزشکی، نجوم و گاهشماری ، مهندسی
- Abstract
- Since 400 years reign of Sassanian Dynasty the confluence of two great civilizations of Rome and Iran as well as the exchange of ideas and information with the neighboring cultures expanded dramatically than the past period leading to the development and progress of science. Sassanians efforts and especial attention towards science, knowledge, also honoring, and encouraging the Iranian scholars and anaryan, attracting them to court and scientific centers was considered as one of the reasons of prosperity in science. This period, been a productive ancient Iranian culture and knowledge, development of sciences such as medicine, astronomy and calendar and civil engineering led to relative growth of prosperity among the different social classes during Sassanid era. Under the limelight of scientific awareness and its function in different contexts the ability of community in international equation was enhanced and Iranian Sassanid became the litigious power of East and against the West (Roman Empire) retained its political balance. During this period the foundation of Gondi-shapur University led to Scientific Revolution, in a manner that different knowledge especially medical knowledge was more scientific and could keep a distance from the superstition. This over time led to the formation of Gondi-shapur medical school so that after the Sassanid era it had a deep impact on the effigy Islamic medicine. At that time Iran focused on to associate cultures and different nation's science with the presence of interaction of the Iranian science with other nations providing grounds for the formation of dynamic flow by Iranian. Although the origin of this development is in the ability of culture and Iranian civilization to take benefits of knowledge from other nations and integration and localization, but cannot neglect the Sassanid monarch to the publishing of science during Imperial period. They had great interest in scientific publication and to promote scientists and established many scientific centers in the territory of Iran. In this era, the ancient culture through travel or attracting scholars was merged. This resulted in emergence of schools and new results in various branches of science, especially medicine, astronomy, engineering and transferring science to other territories and subsequent future. This study by using descriptive-analytical method and study resources intends to evaluate the position of science in Iran during Sassanid era and also to evaluate the Iranian contribution in the Iranian history for development and advancement of science between third and seventh century A.D. Keywords: History of Science, Sassanid era, Medicine, Astronomy and Calendar, Engineering
