اقتصاد و جامعه در ماورالنهر از مغول تا صفویه
- رشته تحصیلی
- تاریخ-مطالعات قفقازوآسیای مرکزی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 1664;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 55251
- تاریخ دفاع
- ۲۵ تیر ۱۳۹۱
- دانشجو
- زهرا براق جم
- استاد راهنما
- محمدباقر وثوقی
- چکیده
- منطقه ماوراءالنهر به دلیل قرار داشتن در بین دو رود جیحون و سیحون دارای اهمیت بسیار زیادی بود و این موقعیت جغرافیایی آن را بسیار پر اهمیت ساخته بود. از طرفی چون جاده ابریشم از این منطقه می گذشت و پل ارتباط بین شرق و غرب بود لذا برای بسیاری از حکومتها از جمله مغولان، این منطقه اهمیت فراوانی داشت. علت اصلی حمله مغولان به این سرزمین، دست یابی به تجارت و زمینهای آباد و پر محصول این سرزمین بوده است.اما آمدن این قوم به این منطقه، وضعیت اقتصادی و اجتماعی آن را دستخوش دگرگونی ساخت .بطور یکه موجب انحطاط شدید آبیاری و کشاورزی و کاهش زمینهای زیر کشت و دامها ونیروی کارگر روستا و کاهش جمعیت آن گردید.از طرفی زندگی شهرنشینی رو به تزلزل رفت و زندگی صحراگردی افزایش پیدا کرد.در واقع مغولان شیوه های قدیم این منطقه را از هم گسستند و صدها سال طول کشید تا این وضعیت بهبود پیدا کند.در فاصله سقوط امپراتوری مغول و ایلخانی و ظهور دولت تیمور ، حیات اجتماعی در سرتاسر این منطقه وضعیت بسیار تأسف انگیزی داشت.لذا بسیاری از شهرها بصورت غیرمسکونی درآمد و کل اراضی و نواحی هم لم یزرع و بایر باقی ماند. در آغاز هجوم تیمور به این سرزمین و قدرت یافتن وی در اثر کشتار و ویرانی های عظیمی که در این منطقه به بار آورد، تا حد زیادی جمعیت شهرها و روستاها بسیار تحلیل رفت و بسیاری از آبادیها به ویرانه درآمد لذا رکود اقتصای و اجتماعی در ابتدا به وجود آمد. با این وجود تیمور و جانشینان وی که در واقع وارث سرزمینهای ویران و از رونق افتاده مغولان و ایلخانان بودند تنها سعی و همت خویش را در جهت آباد کردن مجدد آنها نمودند تیمور با جمع آوری ثروتهای بسیار مناطق مفتوحه در سمرقند، شکوه و عظمت خاصی به این شهر و سایر شهرهای ماوراءالنهر داد و تا حدودی ویرانیهای که مغولان بر این سرزمین وارد کرده بودند را جبران نمود در واقع تیموریان موجب اعتلای بازرگانی و تجارت داخلی و خارجی در شهرهای ماوراءالنهر بخصوص سمرقند شدند.در حیات تیمور و در سایه قدرت کم نظیر او ، دوره کوتاهی از امن و آسایش در کشور بوجود آمد اما پس از وی ، اختلاف و کشمکشهای بین شاهزادگان و امیران و دست به دست شدن بلاد در میان آنها، خرابی شهرها و قحطی و فقر را به دنبال داشت و این، فشار بسیار سنگینی را بر ساکنان ماوراءالنهر ایجاد کرد و هرج و مرج را افزایش داد. این رساله بر این است که وضعیت اقتصادی و اجتماعی ماوراءالنهر با آمدن مغولان و تیموریان به این سرزمین بررسی شود.روند این تحقیق مشخص می کند که ماوراءالنهر در این دو دوره مهم دستخوش تغییرات عمده اجتماعی و اقتصادی بوده است. واژگان کلیدی:جامعه،اقتصاد، ماوراءالنهر، مغولان، تیموریان
- Abstract
- Transoxiana region, due to being in between two rivers, Seyhoun and Jeyhoon, was very important, and the geographical location made it important. Since the Silk Road passed through the region and it was a bridge between East and West, it was very important for many governments, including the Mughals. The main reason for the Mongols invasion to this region was trade and achieving to prosperous and high yield lands. But coming these people to this region caused socioeconomic status to change, so that it caused severe degradation of irrigation, agriculture and loss of agricultural land and livestock, rural labor force and population decline. On other hand, urban living decreased and desert living increased. Mongols changed the old style of life in this region. It took hundreds years to recover from this situation. During the fall of Mughal empire and Patriarch, and the emergence of Timor, social life throughout the region was terrible. So many cities were uninhabited, as well as all lands remained barren. At the beginning of the invasion of Timur to the land and the enormous destruction caused in this region, the population of towns and villages decreased largely and some villages became ruins, so at first the social and economic stagnation arose. However, Timur and his successors, the inheritors of lands destroyed by the Mongols and Patriarch, tried to build them again. Collecting wealth conquered regions in Samarkand, Timur gave the special glory to the city and the other cities of Transoxiana. To some extent, he could compensate the destruction caused by Mongols. Timurids promoted domestic and foreign trade and commerce in the cities of Transoxiana especially Samarkand. During Timur life, there was safety and welfare in the country for a short period. But after him, the conflicts between princes ruined cities and led to famine and poverty. This was very heavy pressure on the residents of Transoxiana and increased chaos. This paper is studying socio-economic status of Transoxiana, after coming Mongol and Timurid to the land. Trend of this research indicates that Transoxiana was subjected to the major social and economic changes during two major periods. Key Words: Society, Economics, Transoxiana, Mongol, Timurid