عنوان پایان‌نامه
تخمین فاکتور کیفیت (Q) با استفاده از تبدیل زمان-فرکانس موضعی
- رشته تحصیلی
- ژئوفیزیک-لرزه شناسی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 55866;کتابخانه موسسه ژئوفیزیک شماره ثبت: 830
- تاریخ دفاع
- ۰۴ تیر ۱۳۹۱
- دانشجو
- شهرام کاویانی چراتی
- استاد راهنما
- حمیدرضا سیاه کوهی, علی غلامی
- چکیده
- انرژی امواج لرزه¬ای هنگام عبور از درون زمین به شکل¬های مختلف کاسته می شود. این کاهش انرژی بوسیل? عواملی علاوه بر گسترش هندسی حاصل می شود و به خصوصیات محیط انتقالی بستگی دارد. به طورکلی پدیده جذب بعنوان یکی از عوامل کاهش انرژی، بوسیل? فاکتور کیفیت (Q) که یک پارامتر بدون بعد بوده و رابط? معکوس با ضریب جذب دارد، تعیین می شود. فاکتور کیفیت عبارتست از نسبت انرژی ذخیره شده به انرژی تلف شده در هر دور? تناوب. نتایج آزمایشگاهی نشان می دهد که فاکتور کیفیت امواج لرزه¬ای به حضور و نوع سیال در خلل و فرج سازند بستگی دارد. از اینرو فاکتور کیفیت می تواند بعنوان یک نشانگر لرزه¬ای در شناسایی محل تجمع هیدروکربن در نظر گرفته شود. داده¬های لرزه¬ای به علت تابع فرکانس بودن جذب انرژی توسط زمین، محتوای فرکانسی متغیر با زمان دارند و جزو دسته امواج ناپایا هستند. امروزه تبدیل زمان- فرکانس ابزاری مناسب برای آنالیز داده¬های ناپایا به حساب می آید. با توجه به محدودیت¬های تبدیل فوریه در تحلیل سیگنال¬های ناپایا می¬توان از روش¬های زمان- فرکانس برای این منظور استفاده کرد. در این پایان¬نامه با معرفی روشی برای انجام تبدیل زمان - فرکانس بصورت محلی و بر پای? مسائل وارون، فاکتور کیفیت داد? لرزه¬ای نیز با استفاده از همین روش تخمین زده می شود. از آنجایی که حل مسائل وارون بدلیل وجود شرایط عدم یکتایی و ناپایداری مشکل است، از روش منظم سازی برای حل این مسائل کمک گرفته می شود. در این تبدیل از منظم-سازی شکل¬ده که یک منظم سازی درجه دو است، برای نمایش سیگنال لرزه¬ای ناپایا در حوزه زمان- فرکانس استفاده می¬شود. اساس این تبدیل بر پایه تبدیل فوریه می باشد و ضرایب سری فوریه را بر پایه روش¬های وارون تعیین می¬کند. شعاع هموارسازی، عامل کنترل¬کنند? منظم¬سازی شکل¬ده می باشد. اید? کلیدی در این روش این است که خطای میان سیگنال ورودی و هم? مؤلفه¬های سری فوریه سیگنال ورودی را بطور همزمان و با کنترل تفکیک¬پذیری زمانی، کاهش می¬دهد و این سبب نمایش هموارتری در حوزه زمان- فرکانس می¬شود. کارایی روش روی مقاطع لرزه‌ای مصنوعی و واقعی مورد بررسی قرار گرفته و در تخمین فاکتور کیفیت به کار گرفته شده است.
- Abstract
- A seismic wave energy is reduced when passing through the earth in different forms. The energy reduction is achieved with factors in addition to geometrical spreading, which depends on the characteristics of the transitional environment. Generally, the absorption phenomenon, as one of the causes of energy loss), is determined through the quality factor (Q, is a dimensionless parameter and has an inverse relationship with the absorption coefficient. The quality factor is the ratio of energy stored to energy lost in each period. Experimental results show that, the quality factor of seismic waves depends on the presence and type of fluid in pore formation. Therefore, the quality factor can be considered as a seismic attribute to identify the location of hydrocarbon accumulation. Seismic data due to the high frequency energy absorbed by Earth, Their frequency content vary with time and they are part of the nonstationary waves. Today, time – frequency transform, is considered a useful tool for nonstationary data analysis. Due to the limitations of the Fourier transform to analyze nonstationary signals, Can be used to time – frequency transform. This thesis introduces a method for time – frequency transform, locally based and inverse problems, Seismic data quality factor is estimated using the same method. Since the inverse problem is difficult to solve due to the non-uniqueness and instability conditions, Regularization method is helping to solve this problem. In this method,is used shaping regularization that is based on regularized least-squares inversion. The proposed transform introduces a new time-frequency transform that uses regularized nonstationary regression using Fourier bases to represent the time-frequency variation of nonstationary signals. The key idea is to minimize the error between input signal and all its Fourier components simultaneously using a regularized nonstationary regression with control on time resolution. Efficiency of the method was evaluated on real and synthetic seismic sections and has been used in estimating the quality factor.
