عنوان پایان‌نامه
پهنه بندی سیلاب های شهر سبزوار به منظور ساماندهی کانال های شهری
- رشته تحصیلی
- جغرافیای طبیعی-ژئومورفولوژی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 53699;کتابخانه دانشکده جغرافیا شماره ثبت: 1653
- تاریخ دفاع
- ۱۰ تیر ۱۳۹۱
- دانشجو
- خدیجه احتشامی پور
- استاد راهنما
- منصور جعفربگلو, مجتبی یمانی
- چکیده
- چکیده سیلاب یکی از مخاطراتی است که امروزه بشر با آن مواجه است و هر ساله خسارات مالی و جانی فراوانی را به دنبال دارد به طوری که در حوضه های آبخیز شهری در سطوح صاف و غیر قابل نفوذ که با سامانه زهکشی مصنوعی توسط بشر ساخته شده است، با سرعت بالا اتفاق می‌افتد. با توجه به این عامل، حالت شهری یافتن مناطق طبیعی باعث ازدیاد حجم و شدت روا ناب و وقوع سیلاب در مناطق پایین دست می‌شود. شهر سبزوار هم به دلیل قرار گرفتن در خروجی حوضه‌ها، افزایش ساخت و ساز‌ها و به تبع آن افزایش سطوح نفوذناپذیری و با توجه به اینکه در قسمت‌های جنوبی و جنوب غربی شیب کاهش یافته، مشکلاتی را از نقطه نظر تخلیه آب‌های سطحی به وجود آورده است بنابراین ضرورت دارد تا پهنه بندی خطر سیلاب در این محدوده مورد مطالعه قرار گیرد. به منظور پهنه بندی سیلاب در شهر سبزوار، محدوده فعلی شهر و محدوده¬ی شبکه¬های هیدروگرافی منتهی به شهر انتخاب شد، منطقه مورد مطالعه به علت وسعت زیاد به سه زیر حوضه تقسیم و مطالعات پایه و تأثیر شهرسازی بر آن¬ها از طریق نقشه¬های توپوگرافی، تصاویر ماهواره‌ای و بازدیدهای میدانی انجام و حداکثر دبی لحظه¬ای سیلاب هر حوضه تا دوره برگشت 100 ساله محاسبه شد. هدف از این محاسبه، تخمین حداکثر حجم سیلاب ورودی به محدوده¬ی بافت شهری از حوضه¬های مذکور بوده است. برای این منظور از مدل منینگ برای تعیین گنجایش سه مسیر کانال‌های اصلی شهر استفاده شد و دبی سیل با دوره بازگشت بالای 100 سال محاسبه و با ابعاد کانال‌های مذکور تطبیق داده شد. همچنین با هدف تعیین پهنه‌های سیل‌خیز، ابتدا لایه¬های مورد نیاز (شیب، جهت شیب، کاربری اراضی، فاصله از آبراهه و مسیل، فاصله از شبکه ارتباطی و تراکم ساختمانی) برای محدوده شهر تهیه، سپس هر لایه را بر اساس میزان اهمیت آن در بروز سیلاب، در نرم افزارExpert choice تعیین وزن شد. (اهمیت هر لایه بر اساس نظرات اساتید و کارشناسان در سازمان‌های مختلف شهر سبزوار تعیین شد). پس از وزن دهی نهایی، لایه¬ها به صورت دو به دو مقایسه گشتند و ضریب نهایی برای هر لایه تعیین گشت، سپس با به کارگیری مدل تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و روش فازی (Fuzzy Logic)، پهنه‌های خطر در محدوده شهری سبزوار در نرم افزار ArcGIS تهیه گردید. بدین ترتیب، محدوده‌های بحرانی شهر در برابر سیلاب مشخص شد. نتایج حاصل نشان داد که بیش از 61/35 درصد از مساحت محدوده در پهنه های خطر بسیار و زیاد به ترتیب در محدوده شمالی و مرکزی واقع شده است. واژگان کلیدی: سبزوار، پهنه¬بندی سیلاب، تحلیل سلسله مراتبی، سیلاب شهری، ژئومورفولوژی شهری
- Abstract
- Abstract Flood is one of the risks man is facing with, and its corresponding financial losses and death is getting worse every year. That is why flooding is common in urban basins with flat and impermeable surfaces of artificial drainage systems. According to these reasons, urbanization of natural areas is responsible for the increase in volume and intensity of runoff and also flooding in the downstream areas. Sabzevar is also located in the basin outlet. Slope in the southern and south-western parts of the city is decreasing. Furthermore, progressive construction and its corresponding increase in impermeability have created problems in surface water discharge. Therefore, it is necessary to investigate the flood risk zoning. Current city limits and the hydrographical grids ending to the city were selected. Because of being too vast, the study area was divided into three basins, and basic investigations and through topographical maps, satellite images and field observation the impact of urbanization on each part were done and maximum flood discharge at the basin up to a return period of 100 years was calculated. The purpose of this calculation was to estimate the maximum volume of input flood into the city in each part of the mentioned basins. For this purpose, Manning model was used to determine the capacity of three main channels in this city and flood discharge with a return period of above 100 years was calculated and compared with the actual dimensions of the mentioned channels.. In addition, to determine the zones prone to flooding, at first the layers (slope, dip direction, land use, distance from the stream, distance from communication network and building density) for the city were prepared. Afterwards, based on the importance of flooding in the layers, using Expert Choice Software, weighing for each layer was done (The importance of each layer in the city was determined by Experts). After the final weighing, each layer was compared to other layers a
