عنوان پایان‌نامه
تغییر هزینه-منافع واحدهای گاو شیری پس از فاز اول قانون هدفمندی یارانه ها (مطالعه موردی :استان تهران)
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 7239;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 78929;کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 7239;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 78929
- تاریخ دفاع
- ۱۷ مرداد ۱۳۹۵
- دانشجو
- نگار صادقیان
- استاد راهنما
- حامد رفیعی
- چکیده
- پرورش گاو شیری به عنوان یکی از مهمترین زیر بخش های صنعت دامپروری کشور به لحاظ تولید پروتئین حیوانی، ایجاد امنیت غذایی، میزان اشتغال زایی و تولید سرمایه اهمیت ویژه‌ای دارد، به طوریکه در حال حاضر با 2/8 میلیون رأس گاو سالیانه حدود 9 میلیون تن شیر در ایران تولید می‌شود که عمده شیر تولیدی در کشور توسط اصفهان، تهران، آذربایجان شرقی و فارس تولید می‌شود. صنعت تولید شیر در ایران بعد از اجرای فاز اول فانون هدفمندی یارانه‌ها، با گران شدن نهاده‌های دامی و همچنین مشکلات حاصل از تحریم به ورطه زیان‌دهی و ورشکستگی رسید. لذا در این پژوهش به تحلیل منافع تولیدکنندگان شیر در واحدهای صنعتی در استان تهران پس از هدفمندی یارانه‌ها و مقایسه آن با شرایط پیش از هدفمندی پرداخته شده‌است. به همین منظور ابتدا بازار شیر در دو سطح کلان و خرد بررسی شد. در سطح کلان همگرایی بازار شیر با قیمت‌های جهانی بررسی و موقعیت ایران در بین کشورهای بزرگ تولید کننده شیر تعیین گردید همچنین ساختار بازار شیر در جهان و همچنین در ایران نیز تعیین شد. در سطح خرد به بررسی و تحلیل آماری وضعیت واحدهای صنعتی در سال 93 پرداخته شد و همچنین وضعیت این واحدها قبل و بعد از اجرای فاز اول هدفمندی یارانه‌ها بررسی و مقایسه شد و در قسمت بعدی ساختار بازار شیر در استان تهران تعیین گردد و در قسمت اخر مشکلات بازار شیر از نگاه تولید کنندگان رتبه‌بندی شد. نتایج نشان داد که قیمت شیر در ایران با قیمت‌های جهانی شیر رابطه بلند مدت داشته و همچنین قیمت شیر در ایران با 35 درصد از کشورهای دارای شاخص توسعه انسانی بالا همگرا بوده است. ساختار بازار جهانی شیر طی سال‌های 2001 تا 2013 از انحصار بسته به سمت رقابت انحصاری رفته است و سهم ایران نیز طی این سال‌ها ناچیز بوده است. ساختار بازار داخلی شیر نیز طی سال‌های 1381 تا 1393 بین رقابت انحصاری و انحصار چند جانبه باز بوده است و میانگین سهم استان تهران تا قبل اجرای فاز اول هدفمندی یارانه‌ها در حدود 24/10 بوده است ولی در سال 1389 به یکباره کاهش ولی در سال‌های بعد از هدفمندی افزایش پیدا کرده و میانگین آن به 93/10 رسیده است همچنین شاخص درجه تمرکز در سال 1393 نسبت به سال‌های قبل رشد بیشتری داشته است. با دسته بندی دامداری‌ها به 3 گروه کوچکتر از 1000 رأس، بین 1000 تا 2000 رأس و بزرگتر از 2000 رأس، هزینه‌ها، درآمدها و منافع آنها بررسی شد. هزینه به ازای هر رأس برای دامداری‌های کوچکتر از 1000 رأس بیشتر از دو گروه دیگر بود و همچنین ریسک منافع، درآمد و هزینه‌ها در دامداری‌ها کوچکتر بیشتر از دامداری‌های بزرگتر بوده است همچنین وضعیت این دامداری‌ها به تفکیک ظرفیت‌های عملی قبل و بعد از هدفمندی یارانه‌ها بررسی و تحلیل شد و نتایج نشان داد که هزینه‌ها در جریان هدفمندی به صورت معناداری افزایش و در مقابل درآمدها و منافع کاهش داشته است همچنین ریسک منافع بعد از اجرای فاز اول هدفمندی یارانه‌ها برای واحدهای صنعتی شیری افزایش یافته است. براساس برآورد شاخص¬های نسبت تمرکز، ساختار بازار شیر برای استان تهران هم مشابه ساختار بازار داخلی شیر، بین انحصار چند جانبه باز و بسته تعیین شد. در پایان با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) مشکلات بازار شیر از دیدگاه واحدهای تولیدی اولویت بندی گردید. نتایج نشان داد که نرخ ارز و واردات شیر خشک بیشترین مشکل را برای دامدار ایجاد کرد است. لذا با توجه به نتایج پیشنهاد می‌گردد که به دلیل وابستگی صنعت شیر به تأمین نهاده از خارج، در سیاست گذاری¬های بازار شیر علاوه بر نگاه داخلی به تحولات جهانی نیز توجه شود. همچنین باتوجه به اینکه واحدهای بزرگتر هزینه به ازای هر رأس در آنها کاهش یافته و منافع به ازای هر رأس در این واحدها افزایشی بوده است، لذا بویژه در دوران هدفمندی یارانه¬ها، عواید ناشی از هدفمندی یارانه¬ها به توسعه تکنولوژی تولید و در راستای افزایش ظرفیت فعال در دامداری¬ها تخصیص یابد تا واحدهای تولیدی با کاهش قیمت تمام شده، توان رقابتی خود را در دوران هدفمندی یارانه¬ها حفظ کرده و همچنین تحت این شرایط از کاهش سرانه مصلرف شیر جلوگیری شود. همچنبن نتایج تحلیل سلسله مراتبی نشان داد که سیاست هدفمندی یارانه‌ها از دید واحدهای تولیدی به خودی خود مشکلی اساسی پیش روی واحدها نیست بلکه تحولاتی که در سال¬های اجرای هدفمندی افتاده است به عنوان مشکلی جدی‌تر مطرح می¬باشد. بطوریکه این تحولات اجرای مناسب اهداف هدفمندی را نیز تحت الشعاع قرار داده است. بنابراین برای اثر بخشی بیشتر سیاست‌های هدفمندی سایر شوک‌های اقتصادی و آثار منفی ناشی از آنها لازم است به حداقل برسد به ویژه تأکید می‌شود در اجرای قانون هدفمندی استفاده از سیاست‌های مناسب ارزی و کنترل واردات شیرخشک بسیار مؤثر خواهد بود. کلید واژه: قانون هدفمندی یارانه‌ها، HDI، هزینه، واحدهای صنعتی گاو شیری، استان تهران
- Abstract
- A dairy cattle breeding has a very significant role as one of the most important sub-sectors of the livestock industry in terms of animal protein production, food security, employment and investment generation. So that now with 2.8 million cattle annually about 9 million tons of milk produced in Iran and majority of the milk produced in the country by Tehran, Isfahan, East Azerbaijan and Fars provinces respectively. Milk production in Iran bankrupted after the implementation of the first phase of targeted subsidies policy, with increasing in the price of livestock inputs as well as problems resulting from the sanctions. So that in this study milk producers' profit in industrial units of Tehran province were analyzed after the implementation of targeted subsidies policy and this situation was compared to the situation before the implementation of targeted subsidies policy. For this aim, at first the milk market in both macro and micro levels was investigated. At the macro level the integration of milk market with global prices and Iran's position in the global milk market was investigated. At the micro level we studied the performance of industrial units in 2014 year also status of these units were examined and compared before and after the implementation of the first phase of targeted subsidies policy. And in the next step we studied structure of the milk market in Tehran province and at the end the milk market problems were rated from milk producers' standpoint. Results show that there is a long run relationship between milk price in Iran and milk’s global prices also the price of milk in Iran is integrated with 35 percent of countries with high Human Development Index (HDI). The structure of the milk global market changes from monopoly to monopolistic competition among 2001 and 2014 years and Iran’s share was almost nothing during mentioned years. The structure of the domestic milk market has been monopolistic competition during 2002 to 2014. And the average share of Tehran Province was approximately 10.24 until the implementation of the first phase of targeted subsidies policy but this share reduced suddenly in 2010 year and then increased in the following years of implementation of targeted subsidies policy and it averages get to 10.93 also The concentration index has a higher growth in 2014 than previous years. By grouping units to smaller than 1,000 heads of livestock, between 1,000 and 2,000 heads and more than 2,000 heads expenses, incomes, and were calculated their profits. Cost per head for units smaller than 1,000 heads was greater than other groups. Profits, income, and expenses risk on smaller units was more than the larger units. Also Status of this units based on division of their practical competences were analyzed before and after the implementation of targeted subsidies policy and results show that expenses increase significantly in the wake of targeted subsidies policy on the contrary incomes and profits reduce. Also profits risk increase after the implementation of targeted subsidies policy. Based on the estimations of the concentration ratio, milk market structure for Tehran province was determined monopolistic competition similar to the structure of the domestic market milk. At the end milk market problems were assessed from the production units’ point of view by using Analytical Hierarchy Process (AHP). Results show that most of the producer problems were related to the exchange rate and imports of milk powder. So that according to the results it is highly recommended that global changes take to accounts in milk market policies because of the dependence of milk industry in providing input from other countries. Also, given that larger units have less cost and more profit per head, especially in the period of implementation of targeted subsidies policy, revenues from this policy should allocate to development of production technology and in to increase active capacity in production units so that units can protect their competition power in the period of implementation of targeted subsidies policies apart from that this circumstance prevents further decrease in milk consuming per capita. Also results of AHP show that targeted subsidies policies are not the issue but changes that occurred in the years of implementing targeted subsidies policy are the more important problem. So that in order to greater effectiveness of targeted subsidies policy other economic shocks and negative impact of them should be limited. Especially proper exchange policy and control of powder milk import could be very effective. Keywords: Targeted Subsidies Policy, HDI, Cost, Dairy Cattle Industry, Tehran Province.
