عنوان پایان‌نامه
بررسی نظام معنایی نور و ظلمت از منظر قرآن و روایات و مراتب انعکاس آن در ساحت وجودی انسان
- رشته تحصیلی
- الهیات و معارف اسلامی-علوم قرآن و حدیث
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده الهیات و معارف اسلامی شماره ثبت: 2424ف;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 75928
- تاریخ دفاع
- ۲۷ شهریور ۱۳۹۵
- دانشجو
- حسین جدی
- استاد راهنما
- ابوالفضل خوش منش
- چکیده
- مفهوم نور و نقیض آن ظلمات، افزون بر آنکه از پیشینه‌ای دیرینه برخوردارند، در زمره پُرکاربردترین مفاهیم دینی نیز به شمار می‌آیند. جامعیت و ذو ابعاد بودن این دو مقوله، ارتباطی تنگاتنگ باکمال حقیقی انسان برقرار کرده‌اند. قرآن کریم و روایات معصومان(ع) درضمن بیان مصادیقِ گوناگونی برای هرکدام، تلویحاً از اقسام و مراتب متنوع آن‌ها نیز سخن می گویند. از سویی دیگر، چگونگی بازتاب نور در ابعاد وجودی انسان؛ و همچنین لزوم تبیین روابط معنایی نور و ظلمات با سایر مفاهیم قرآنی با سبکی نوین، اهمیت پژوهش در این مقوله را افزوده است. لذا دراین نوشتار با رویکردی موضوع محور حول مفهوم نور و ظلمات، در فصل پایانی نیز با اتخاذ روشی معناشناسانه ارتباطات این دو مفهوم، با سایر مفاهیم قرآن کریم مورد واکاوی قرار گرفته اند. بااین‌همه نتیجه این بررسی‌ها، گواه برآن‌اند که پاره‌ای از مدالیل نور و ظلمات به لحاظ زندگی دنیوی؛ و شماری دیگر به عرصه اخروی ناظرند. در این اثنا، بُعد ظاهری و معنوی هریک مدّ نظر بوده اند. لذا مرتبه و مصداق اکمل نور، نوری است که به خداوند سبحان بازمی‌گردد؛ اما شاخص‌ترین مرتبه و مصداق ظلمات در خصوص اهل کفر صدق می کند. بدین ترتیب، پس از بازشناسی ابعاد محوری ساحت نفس انسان-خیال، عقل و قلب-از منظر قرآن کریم، مؤلفه‌هایی چون برخورداری از آرامش روحی و سلامت نفسانی، آراستگی به صفات پسندیده انسانی-اسلامی؛ ایجاد حالت یقظه؛ گشودگی سینه و آرزوی تجافی از دار دنیا، نیل به مقام یقین و شهود عالم ملکوت، مشاهده حقیقت دنیا و وارستگی از آن، جملگی از رهاورد انعکاس بارقه ربانی بر قوای خیال، عقل و قلب انسان به شمار می روند. از سویی دیگر با نظام سازی مفاهیم مرتبط با نور و ظلمات، این نکته به دست می آید که هیچ مفهوم ِاخلاقی-توصیفی و ارزشی نیست مگر اینکه تحت پوشش این دو مفهوم خود را می‌نمایاند. لذا علی‌رغم ارتباط معنایی نور با مفاهیم همسانی چون: ولایت، هدایت، حیات، صلوات، شرح صدر؛ مفاهیمی نظیر: اسلام، ایمان، اطاعت، تقوی، علم، ذکر، طمأنینه و رشد با نور پیوندی ناگسستنی برقرار کرده اند. درمقابل، علاوه بر روابط معناییِ واژگانی چون کفر و طاغوت در فرآیندی همسو با ظلمات؛ مفاهیمی چون شیطان، فسق، نفاق، کبر، ظلم شرک، کذب، ضلالت، غفلت؛ و اوصافی نظیر جحود، کنود، عتوّ در دامنه معنایی ظلمات خودنمایی می‌کنند.
- Abstract
- the concept Noor and its The opposite of Zolomoot, addition long history, Among the Most applications are the religious concepts. Collectivity and multi-dimensionality of the two categories, Have relationship of close with actual human perfection. in The Holy Quran and Narrations of the Shiite, various confirmation for each and various kinds and levels they speaking the other hand, quality the Noor Reflection in aspects human existence, As well as the need for identifying semantic relationships with other Quranic concepts of Noor and Zoloomat with modern style ,The importance of research on this issue has increased. Therefore, in this dissertation with Thematic method, around the Noor and Zoloomat, in The final chapter of the need to the adoption a semantic relationship between these two concepts with Other concepts the Holy Quran have been analyzed. However, the outcome of these investigations, The evidence are which a number of references to Noor and Zoloomat in terms of worldly life, And a number others observer to eternal life. In this between , Physical and spiritual dimensions a Each , have been considered. a result,the degree and Noor perfect Confirmation, Noor that returners to God, But most prominent of degree Zolomoot special the people of unbelief is true Thus, After recognition of the pivotal aspects of the human soul- Illusion, Reason and Heart- The Qur'an, Components such as having the composure of mind and spiritual health .Adornment with favorable human-Islamic qualities, Awakening intellect, Breast openness and desire for detachment from worldly life, As achieving certainty and intuition kingdom of heaven, See reality the world and deliverance from it, All the result of divine noor reflection on the scope of imagination, the intellect and the heart. On the other hand, the related concepts of Noor and Zolomoot, It comes as no moral-descriptive and normative unless With one of these two concepts covered the given ,Therefore, de
