عنوان پایان‌نامه
پژوهش پیرامون صورتهای انسانی وجانوری در نگاره های سلطان محمد
- رشته تحصیلی
- نقاشی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه پردیس هنرهای زیبا شماره ثبت: 7884;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 42075
- تاریخ دفاع
- ۲۴ تیر ۱۳۸۸
- دانشجو
- روزبه دبیری
- چکیده
- صورت¬های انسانی و جانوری از رموز پنهان نگارگری ایران است که از قرون 7 و8 هـ . ق در مکاتب نگارگری رواج پیدا کرد. این صورت¬ها که غالباً در صخره¬های مرجانی خود را نشان می‌دهند، در مکتب شیراز و هرات و متنوع‌تر از آن در مکتب تبریز و خصوصاً آثار منسوب به سلطان محمد دیده می‌شوند. منشاء صورت¬های انسانی و جانوری در تفکرات ایرانی و اسلامی قابل جستجوست و در اشعار بسیاری از شاعران ایران نیز رد پای تفکرات و نگاه ایشان نسبت به هستی و مرگ قابل توجه است. در این پایان¬نامه، برخی از تفسیرها و تعبیراتی که مرتبط با صورت¬های انسانی و جانوری موجود در نگاره¬ها می¬باشد، از مسیر تاریخی مطرح شده است و منشاء اجتماعی و تعبیر و تفسیر هنری آنها نیز بیان گردیده است. این صورت‌ها مکرراً در نگاره‌ها به شکل دیوان سیاه و شیاطین در درون صخره‌های مرجانی جای گرفته‌اند. از طریق تطبیق صورت دیوان با صورتهای برآمده از صخره‌ها می‌توان به تشابه این موجودات و الهامی که نگارگران برای ترسیم برخی صخره‌ها بکار گرفته‌اند، پی برد. در ادبیات فارسی، با زبانی رمزی به اجزاء انسان و موجودات در طبیعت و خاک روبرو هستیم. این موجودات به شکلی مستقل و یا ترکیب یافته با صخره و سنگ به صورتی هماهنگ با طبیعت نگاره به شرح داستان می‌پردازند. در پژوهش حاضر، به بررسی تصویر صورتهای انسانی و جانوری در نگارگری پرداخته، در فصل نخست، جایگاه زمین و عناصر تشکیل دهنده آن چون خاک‌ها و صخره‌های مقدس و مضامین و جنبه‌های عرفانی آن نزد مسلمانان و سایر ملل، بررسی شده است. در فصل دوم به جلوه طبیعت و نگاه راز آمیز متفکرین ایرانی توجه شده و نگاه متفکرینی چون ابن سینا، اخوان الصفا، ابن عربی لحاظ شده است. در فصل سوم بخاطر تشابه موجودات اهریمنی با صورتهای انسانی و جانوری و ذائقه ترکیب گری در هنر ایران و نگارگری، مختصر اشاره‌ای به جانور سازی ترکیبی قبل و بعد از اسلام شده است. در این فصل سعی شده است برخی رب النوعهایی که به شکلی خیالی در هنر ایران ترسیم شده‌اند مورد مطالعه قرار گیرد. در فصل چهارم نیز، که بخش اصلی این پایان نامه محسوب می‌شود، به منشاء صورتهای انسانی و جانوری در مکاتب نگارگری ایرانی و شخص سلطان محمد تبریزی و تحلیل و تفسیر این صورت‌ها پرداخته شده است. واژه¬های کلیدی : صورت¬های انسانی و جانوری، موجودات خیالی، عجایب تصویری، مک
- Abstract
- Human and animal faces are mysterious secrets of Iranian's painting. They have become fashionable since thirteen and fourteen century A.D. These faces which are often shaped in coral reefs ,are in Shiraz and and Harat schools and there are with more varieties in Tabriz school and especially in works of Soltan Mohammad.Animal and human faces are originated from Iranian and Islamic thouths.This effect is also explicit in works of numerous Iranian poets and their attitudes to life and death. In this thesis some explanation about human and faces are mentioned in a historical way and their social origins and their artistic explanation are also included. These faces exist in paintings mostly as black demons and devils in shape of coral reefs.Through comparing faces of demons to faces that come from rocks ,we can understand similarity of these creatures and the inspiration that painters have used to paint some rocks . In Persian literature,we face an implying language for human parts and creatures in soil and nature.These creatures whether independent or in combination with rock and stone are reporting in the same procedure with the nature of painting. This research studies image of human and animal faces in painting. At first chapter the of earth and its combining parts as soils ,holly rocks and theosophical meanings in Muslims approaches and other nations are analyzed. Second chapter is focused on nature's manifest and look of Iranian thinkers. There is a brief look in chapter three to combining animal forming befor and after Islam because of similarity of devil creatures to human and animal faces and the combiner taste in Iran's art and it's painting. In this chapter I have tried to study some goddess that were drawn imaginary in Iran's art. Chapter four that is considered the main part of this thesis is studying the origin of human and animal faces in Iranian painting schools and in works of Soltan Mohammad himself. Key words: Human and ani
